Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016

Κύπριοι φοιτητές έκαναν πορεία προς το προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή

5f1405806a17f89fcabda1bb3bd955a3_xl
Μεσημεριανές ώρες της 15/11/2016 στην επέτειο ανακήρυξης της KKTC,ο Σύλλογος Κυπρίων Φοιτητών και Φίλων Ξάνθης πραγματοποίησε πορεία διαμαρτυρίας προς το προξενείο της Τ.C.  στην Κομοτηνή.
Οι φοιτητές ξεκίνησαν από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και ακολουθώντας ένα δρομολόγιο μέσω της πλατείας της πόλης, της παλιάς νομαρχίας και της οδού των δικαστηρίων, έφθασαν ως την αρχή του δρόμου όπου βρίσκεται το προξενείο της Τ.C. όπου και βρέθηκαν αντιμέτωποι με αστυ-νομικό οδόφραγμα.Η ομάδα αποτελούνταν από περίπου 25 φοιτητές,κρατούσαν σημαίες της Ελλάδας και της Κύπρου και φώναξαν συνθήματα όπως ¨Ανεξαρτησίας, ελευθερία, δημοκρατία¨. ¨Μόρφου,Κερύνεια είναι δικά μας και όχι του Ερντογάν¨  και Έξω ο Αττίλας από την Κύπρο¨.Οι φοιτητές διάβασαν την απόφαση τους,έψαλαν τον εθνικό ύμνο,ενώ μια τριμελής επιτροπή κόλλησε την απόφαση τους στον εξωτερικό τοίχο του προξενείου.Στην απόφαση αναφέρεται πως για να επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό πρέπει η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι να σεβαστούν τις αποφά-σεις των Ηνωμένων Εθνών,ζητείται να επιστρέψουν οι πρόσφυγες στα σπίτια τους,να φύγουν οι κατοχικές δυνάμεις από το νησί,να γίνει η Κύπρος ένα και μοναδικό κράτος κ.α.
Η ομάδα διαλύθηκε μετά,χωρίς να προκαλέσει κανένα επεισόδιο.
4 5 6 7

Σχόλιο: Μπράβο στους φοιτητές που έκαναν αυτή την πορεία! Άξιοι των προγόνων τους.Και λίγοι να είμαστε δεν μας νοιάζει,ο Θεός είναι μεγάλος.

Αφροδίτη Δήμα, «Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΞΕΝΙΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΥ (ΛΕΛΟΒΑ)».

Πρόκειται για μια θαυμάσια εργασία (χ.χ.) ενθουσιώ-δους ικανής φοιτήτριας.Εμπεριέχονται συνεντεύξεις με τρεις προξενήτρες και προικοσύμφωνα.Στο πρώτο μέ-ρος,η αναφορά στα του γάμου γενικώς,απηχεί,κατά την εκτίμησή μου,πανελλήνιες συμπεριφορές και δρώμενα, αποδεικνύοντας το ομοιογενές και ομότροπον του λαού μας.
Αν μιλούσα για τα γαμήλια του αρβανιτοχωριού μου, Βαρνάβας,αλλά και των γύρω χωριών της ΒΑ Αττικής, ελάχιστα θα διαφοροποιούμουν.

Κάντε λήψη - διαβάστε: 

Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2016

Αρβανίτισσες στο Μενίδι,1810

Σχέδιο 1
William Haygarth
Πρόκειται για δύο σχέδια του William Haygarth (1784-1825) που ήταν ένας Άγγλος ποιητής,συγγραφέας και καλλιτέχνης.
Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Ιωάννη Haygarth και εκπαιδεύτηκε στο Trinity College, Cambridge,όπου εγγράφηκε το 1801.Αποφοίτησε BA το 1804 και MA το 1808.Ταξίδεψε στην Ελλάδα από τον Αύγουστο του 1810 έως τον Ιανουάριο του 1811 υποστηριζόμενος από μια υποτροφία του Trinity College,αρχίζοντας από τα βορειο-δυτικά και ταξιδεύοντας ως την Αθήνα.Εκεί γνώρισε και εντάχθηκε στον κύκλο του Λόρδου Βύ-ρωνα.
Γιος γιατρού,συμφοιτητής του Βύρωνα στο Trinity College,o λογοτέ-χνης και ζωγράφος W. Haygarth ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1810 την περιήγησή του προς τις ελληνικές γαίες και έφυγε πλημμυρισμένος εντυπώσεις τον Ιανουάριο του 1811.Φορτισμένος με το αρχαιόφιλο πνεύμα της εποχής του,από το αγγλικό περιβάλλον των γραμμάτων και των Τεχνών και πιο πλούσιος με το φιλελληνικό συναί-σθημα,που αποκόμισε μετά τη δυσκολοτάξιδη εμπειρία του στον ελλαδικό χώρο,συνέθεσε ένα μο-ναδικό έργο,ποιητικό και εικαστικό,Greece a poem in three parts; with notes,classical illustrations and sketches of the scenery,London,1814,όπου καταφέρνει να περιγράψει το ελληνικό τοπίο και περίλαμπρες αρχαιότητες σε πολύ πετυχημένες συνθέσεις,μη παραλείποντας και τα ηθογραφικά στοιχεία.
Τα Ιόνια νησιά,η Ήπειρος,η Πίνδος,η Στερεά Ελλάδα,η Αττική και ο Σαρωνικός,καθώς και η Πε-λοπόννησος είναι οι τόποι της περιοδείας του.Οι δύο χιλιάδες τετρακόσιοι περίπου στίχοι του ποι-ήματός του,που γράφηκαν κυρίως στην Αθήνα,με λεπτομερή σχόλια και παραπομπές,το ημερολό-γιό του,αλλά και οι εκατόν είκοσι ακουαρέλες καθώς και τα σχέδιά του τον καθιστούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιηγητικές μορφές. 
Περισσότερα έργα του William Haygarth δείτε εδώ.
Σχέδιο 2
Τα δύο σχέδια προέρχονται από ανάρτηση του φίλου κ. Γιάννη Γρίτση στην fb ομάδα μου Αρβα-νίτες στις 18 Φεβρουαρίου 2015.Αποτελούν φωτογραφήσεις (με κινητό τηλέφωνο μάλλον) εκθε-μάτων από την έκθεση ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΘΗΝΑ 1458-1833 που έλαβε χώρα στην Γεννάδειο Βι-βλιοθήκη το πρώτο εξάμηνο του 2015.Επιμελήθηκα όσο μπορούσα τις πρόχειρες φωτογραφίες ώστε να είναι ευπαρουσίαστες.
Menidi gros village de 100 maison...Varibobi hameau...Monomati hameau...Cephichian village de 50 maison... από τις σημειώσεις του Felix Beaujour το 1798..
Εκτός από τις δύο Μενιδιάτισσες αρβανιτόφωνες,ο κ. Γρίτσης παρουσίαζε άλλη μία φωτογραφία (ανωτέρω) με λεζάντα: Menidi gros village de 100 maison...Varibobi hameau...Mono-mati hameau...Cephichian village de 50 maison... από τις σημειώσεις του Felix Beaujour το 1798...ΓΕΝΝΑΔΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ.
Ο Λουί Ωγκύστ Φελίξ ντε Μπωζούρ (Louis-Auguste Felix de Beaujour,1765-1836) υπήρξε Γάλλος διπλωμάτης του 19ου αιώνα.Υπηρέτησε εκτός των άλλων ως πρέσβης του Ναπολέοντα στις ΗΠΑ.
Γεννήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 1765 στην Καλάς (Callas) της Βαρ (Var).Σπούδασε στο Πανεπιστή-μιο της Προβηγκίας Aix-Marseille και στο Παρίσι και μπήκε στην διπλωματική υπηρεσία.Υπηρέ-τησε το 1790 ως γραμματέας της αποστολής του Δούκα Καρλ Τέοντορ στο Μόναχο και το 1791 του Φρειδερίκου Α' στη Δρέσδη.Από το 1787 ως το 1797 ήταν Γενικός Πρόξενος στην τότε τουρκοκρα-τούμενη Θεσσαλονίκη.Το 1799 διορίστηκε εκπρόσωπος του Γουστάβου Δ' της Σουηδίας στην Στοκχόλμη.Το 1800 συνδέθηκε με τον Emmanuel Joseph Sieyès στο Παρίσι και διορίστηκε Γραμ-ματέας αργότερα Πρόεδρος του Tribunat.Τα επόμενα διορίστηκε από τον Ναπολέοντα ως γενικός πληρεξούσιος στην Αμερική με αποστολή την είσπραξη των χρεών του Μεξικού προς την Γαλλία. Επέστρεψε στη Γαλλία το 1814 και τιμήθηκε με το μετάλλιο του Τάγματος της Τιμής. Ο Σαρλ-Μωρίς ντε Ταλλεϋράν-Περιγκόρ (Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord) τον απέστειλε το 1816 ως γενικό πρόξενο στη Σμύρνη.Τιμήθηκε και με το μετάλλιο του Τάγματος του Ιερού Τάφου του Ιησού.Μετά από την Σύνοδο της Βιέννης το 1815 διορίστηκε το 1817 Γενικός διευθυντής της Γαλλί-ας στην Ανατολή.Συνέχισε σε διάφορα υψηλά αξιώματα.Έγινε μέλος της Ακαδημίας ηθικών και πολιτικών επιστημών,ενώ ένα βραβείο οικονομίας ονομάστηκε προς τιμή του.Απεβίωσε στις 1 Ιου-λίου 1836 στο Παρίσι.
Πατώντας εδώ μπορείτε να κατεβάσετε το βιβλίο του Beaujour Tableau du commerce de la Grèce, I-II, Παρίσι 1800.Απ΄ αυτό,υποθέτω,προερχόταν και η παρουσιαζόμενη στην εν λόγω έκθεση σελίδα.Σε αυτήν λοιπόν,σύμφωνα με την λεζάντα,αναφερόταν ότι τότε (1798) το κεφαλο-χώρι Μενίδι συγκροτούνταν από 100 σπίτια,το χωριό Κηφισιά (Cephichian) από 50 και σημειώ-νονται οι κωμοπόλεις (hameau) Βαριμπόμπη και Μονομάτη (;).
Εν κατακλείδι,η διείσδυση στις πηγές μπορεί να μας προσφέρει τεκμηριωμένη πληροφόρηση και για τους αρβανιτόφωνους Έλληνες σε πλείστους τομείς,από την ενδυματολογία,την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση και τόσους άλλους.
Γιάννης Βασ. Πέππας

Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016

Τα μεγαλιθικά μνημεία του Έβρου

Υπάρχουν dolmens και menhir στην Ελλάδα;
Προς απόδειξη της ιστορικής άγνοιας και της ανύπαρκτης πατριδογνωσίας των παμπλείστων εξ υμών,ναι υπάρχουν!
Ο Θεόδωρος Κυρκούδης σε δημοσίευσή του (περ. ΕΝΔΟΧΩΡΑ,τ.100,Ιούνιος 2016,σελ. 43-48) παρουσιάζει μεγαλιθικά ταφικά μνημεία και αρχέγονα τοτεμικά σύμβολα από την προϊστορική κιόλας εποχή στην (τόσο ξεχασμένη) Θράκη μας και ειδικά στον νομό Έβρου.

Κάντε λήψη - διαβάστε: 


Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2016

Γιάννης Σκαρίμπας, Το 1821 και η αλήθεια


Για να μιλήσεις για το 1821,έχει πει ο Σαράντος Καργάκος,πρέπει να έχεις μελετήσει τουλάχιστον 20.000 σελίδες γι΄ αυτό.Βέβαια,ο ίδιος τα έχει κάνει θάλασσα με τους αρβανιτόφωνους Έλληνες,αλ-βανογενείς και αλβανόφωνους τους ανεβοκατεβάζει.Στο δίτομο δοκίμιο (παρουσιάζεται εδώ ενιαίο) του Γιάννη Σκαρίμπα για το ΄21 από τις πρώτες σελίδες καταλαβαίνει ο αναγνώστης ότι ο συγγρα-φέας του λειτουργεί με υποκειμενισμό και προκατάληψη.Οι ιδέες του για τον κοινωνισμό,όπως ο ίδιος αναφέρει αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως μαρξιστική θεώρηση,κυριαρχούν στην εξέταση πηγών και δεδομένων και διαθλούν την δεοντολογία και μεθοδολογία.
Ο Γ.Σ. εμπλέκει την κλασσική περίοδο,τον ΜέγΑλέξανδρο,το Βυζάντιο και τον Μεσαίωνα,το 1821 και την Γαλλική επανάσταση,τον συμμοριτο-εμφύλιο και την Σοβιετική Ένωση.Όλα αυτά με μία γλώσ-σα άκρως ιδιότυπη και κουραστική.Ο σκοπός του είναι ένας και συγκεκριμένος: ο εθνικός ξεσηκωμός δεν μπορεί να είναι τελικά δικαιωμένος αν δεν επικρατήσει κοινωνική δικαιοσύνη.Για τον Γ.Σ. το πρώτο σκέλος στο ΄21 επιτεύχθηκε.Ο Τούρκος δυνάστης διώχτηκε.Αλλά η κοινωνική αποκατάσταση παρέμεινε ζητούμενο.Ο Τούρκος αποτελούσε την μία πλευρά του νομίσματος,στην σκλαβιά και κα-τακτητική αιχμαλωσία της Ελλάδας.Η άλλη πλευρά συνετίθετο από τους Κοτζαμπάσηδες,τους Φα-ναριώτες,το Πατριαρχείο και τον ανώτερο κλήρο.Αυτό το μείγμα εξουσιαστών όχι μόνο δεν έφυγε, αλλά με την σύσταση του ελληνικού κράτους ανέλαβε τα ηνία.Για τον Γ.Σ. η επανάσταση του ΄21 απέτυχε.
Βέβαια,τα παραπάνω είναι λίγο πολύ γνωστά και ο Γ.Σ. τα στηρίζει αρκούντως.Αξίζει ακόμα να το-νιστεί ότι είναι γνήσιος πατριώτης.Διαβάζοντάς τον διαπιστώνει κανείς την αγάπη του για την πα-τρίδα.Ήταν γόνος αγωνιστών του ΄21,εξάλλου,και δεν μπορούσε να ντροπιάσει τη φύτρα του.Σημει-ώστε δε,ότι για τον Γ.Σ. το ελληνικό έθνος συνεχιζόταν κανονικά από την αρχαιότητα ως το ΄21.Πόση αντίθεση,αλήθεια,με τους σημερινούς θολωμένους αριστερούς που αδιάντροπα τσαμπουνάνε ότι το έθνος μας προέκυψε μετά την απελευθέρωση.
Από το ανάθεμα του Γ.Σ. δεν γλιτώνουν ούτε οι λόγιοι με τις ελληνικούρες τους,ούτε ο Κοραής,ο Κα-ποδίστριας,ο Παπαρρηγόπουλος και τόσοι άλλοι.Για τον συγγραφέα καθαγιασμένο και υψηλό μένει μόνο το λαϊκό τσαρούχι,αδικαίωτο στο τέλος,και ο Ρήγας Φεραίος.
Είπαμε,για να σχηματίσεις στέρεα και ευκρινή εικόνα για το ΄21 πρέπει να έχεις αφιερώσει πολύ χρό-νο πάνω σε χιλιάδες σελίδες.Σε αυτές εντάσσω,οπωσδήποτε,τα γραμμένα από τον Γ.Σ. που,αν και αγγίζουν την μονομέρεια και το αιρετικό,προσφέρουν υλικό και πρίσμα στον μελετητή και τον ανι-χνευτικό κριτικό πολίτη.

Δείτε ακόμα,σχετικά:

Όταν η προκατάληψη ακροβατεί πάνω στην Ιστορία - Γιάννης Σκαρίμπας, Το ΄21 και η αλήθεια

Γιάννης Βασ. Πέππας

Κάντε λήψη - διαβάστε: 

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2016

Αρχαίο Όρραον Ηπείρου

Αρχαίο Όρραον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
                         Ανάκτορο Α, Ακρόπολης Όρραον

                  Ανάκτορο Δ, Ακρόπολης Όρραον

                               Οικίες στο Όρραον

Ερείπια υδατοδεξαμενής στην αρχαία ακρόπολη Όρραον


          Μυρτάλη - Ολυμπιάδα, Χρυσό περίαπτο,       
             Aρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Η αρχαία ακρόπολη Όρραον βρίσκεται στο λόφο Καστρί (ύψωμα 345m), στα όρια των νομών Άρτας και Πρέβεζας,[1] ανάμεσα από τα χωριά Γυμνότοπος Πρέβεζας και Αμμότοπος Άρτας.[2][3] Η οδική προσπέλαση του αρχαιολογικού χώρου γίνεται μέσω του συνοικισμού Καστρί.

Ονομα - Τεκμηρίωση - Ετυμολογία

Το όνομά της πόλης είναι γνωστό από την αρχαία γραπτή παράδοση και από επιγραφικά κείμενα του 4ου και 2ου αιώνα π. Χ. Το Όρραον μελετήθηκε αρχικά από Γερμανούς αρχαιολόγους του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1972) και από τον Καθηγητή αρχαιολογίας Σωτήριο Δάκαρη ο οποίος έγραψε: «Ο αρχαίος οικισμός στη θέση Καστρί Γοργόμυλου ταυτίζεται με το Όρραον, με βάση την επιγραφή της Αμβρακίας . Είναι το αυτό με το Horreum που αναφέρει ο Τίτος Λίβιος κατά τις επιχειρήσεις των Ρωμαίων στην Ήπειρο το 168 π.Χ.» [4])( Σωτήριος Δάκαρης, 1965). Μόλις την πενταετία 2000-2005 η ακρόπολη αυτή έγινε επισκέψιμη στο κοινό χάρις στις εργασίες της ΙΒ Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων [5],[6].
Σύμφωνα με τον ιστορικό Π. Αραβαντινό[7] o οικισμός αυτός στην Αρχαία Μολοσσία αναφερόταν ως Ωρείον [8]. Συγκεκριμένα, ο Αραβαντινός γράφει: "Ωρείον ήτο πόλις ποτέ της Μολοσσίας, μεσόγειος, κειμένη ίσως πλησίον του Αγίου Γεωργίου, χωρίον της, του Καραβασαρά, περιοχής, όπου ερείπια άξια λόγου σώζονται"[9]. Ο Καραβασαράς ήταν επί Τουρκοκρατίας ο Γοργόμυλος (Καρβασαράς ήταν η Αμφιλοχία, από το Caravan Serai= Πανδοχείον). Ο Γοργόμυλος (Καραβασαράς) ήταν επαρχία (ναχαές, ναχιγιές) της Τουρκικής Διοίκησης Άρτας, μαζί με τους ναχαέδες Κάμπου, Βρύσης, Λάκκας, Τζουμέρκων, και Ραδοβυζίου.[10].
Η ελληνική λέξη Ωρείον, προέρχεται από το ρήμα Ωρεύω, που σημαίνει φροντίζω, μεριμνώ για κάποιον. Συνώνυμο είναι επίσης και το ρήμα Ωρέω που σημαίνει Χρονίζω, από το οποίο Ώρος σημαίνει χρόνος, Ώρα είναι η γνωστή μας λέξη και ώρημα είναι το αντικείμενο φροντίδας και επιμέλειας. Συνεπώς το Ωρείον είναι το οίκημα φυλάκων, φυλακείον και αργότερα Φρούριο.[11].
Στα λατινικά ο Τίτος Λίβιος αναφέρει την ακρόπολη του Όρραου ως Horreum (= Αποθήκη οίνου και εμπορευμάτων, σίτου, κλπ) ενώ σήμερα οι αρχαιολόγοι στις επιγραφές το αναγράφουν ως Orrhaon μεταγράφοντας απλώς την προφορά σε λατινική γραφή. Συνεπώς οι όροι Horreum και Ωρείον ταυτίζονται.[12].

Ιστορία

Το Αρχαίο Όρραον αποτελεί μια εντυπωσιακή αρχαία ακρόπολη των Μολοσσών. Όλοι οι οικισμοί των Μολοσσών από το υψίπεδο των Ιωαννίνων προς την πεδιάδα της Άρτας και τον Αμβρακικό Κόλπο, με τις κοιλάδες Λούρου και Αράχθου, αποτελούσαν πέραν των άλλων σκοπών (φυλάκια, φρούρια) και ενδιάμεσους σταθμούς διακίνησης προϊόντων. Το Όρραον ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. σε μια στρατηγική θέση (ύψωμα) πλησίον της Αρχαίας Αμβρακίας. Η ακρόπολη είναι οχυρωμένη με ισχυρό διπλό τείχος, το οποίο ενισχύουν τετράγωνοι πύργοι. Εντός των τειχών σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση ιδιωτικές κατοικίες και πιθανά ανάκτορα αξιωματούχων. Η ίδρυση και ο περιτοιχισμός του Ορράου πρέπει να έγινε επί του βασιλέως των Μολοσσών Αλκέτα Α΄ (385-370 π.Χ.) ή το αργότερο στο δεύτερο τέταρτο του 4ου αιώνος π.Χ. Η επιλογή της στρατηγικής αυτής θέσης από τους φιλόδοξους Μολοσσούς έγινε, αφενός για τον έλεγχο του εμπορικού διαύλου επικοινωνίας με τη Νότιο Ελλάδα και αφετέρου για τη φύλαξη του ζωτικής σημασίας για την άμυνα του κράτους τους στρατιωτικού περάσματος[6]. O Αλκέτας Α΄ ήταν Μολοσσός βασιλιάς της Ηπείρου, γιος του Θαρρύπα (ή Θάρυπου) και απέκτησε δύο παιδιά. Τον Αρρύβα, μετέπειτα παππού του Βασιλιά Πύρρου Α' της Ηπείρου, και τον Νεοπτόλεμο Β', μετέπειτα παππού του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Υπενθυμίζεται ότι η Μυρτάλη - Ολυμπιάδα είναι κόρη του Νεοπτόλεμου Β', και επειδή έμεινε ορφανή σε μικρή ηλικία, την μεγάλωσε ο θείος της Αρύββας, ο οποίος παντρεύτηκε την μικρότερη αδελφή της και ανεψιά του Τρωάδα. Ενώ βρισκόταν υπό την κηδεμονία του Αρύββα, η Μυρτάλη πήγε ως ενήλικη νεαρά πριγκίπισσα «για διακοπές» στη Σαμοθράκη, για να συμμετάσχει στα Καβείρια Μυστήρια. Εκεί γνώρισε τον Φίλιππο Β΄ με τον οποίο σύντομα παντρεύτηκε. Η Μυρτάλη - Ολυμπιάδα και η αδελφή της Τρωάδα μεγάλωσαν στην νότια περιφέρεια των Μολοσσών, Αρχαία Αμβρακία, και Αρχαίο Όρραον, στα ταξίδια της δε στην Ήπειρο είναι αυτονόητο ότι διέμενε εδώ. Ταξίδια στο Αρχαίο Όρραον έκανε ως παιδί και ως ενήλικας ο Μέγας Αλέξανδρος [13]. Όταν η Ολυμπιάδα ίδρυσε την Ηπειρωτική Συμμαχία, τα Όρραον συμμετείχε σε αυτήν.

Η καταστροφή του Όρραου

Το έτος 168-167 π.Χ. ο οικισμός Όρραον καταστράφηκε από τους Ρωμαίους του Αιμίλιου Παύλου, με την ολοσχερή ισοπέδωση των τειχών του, επειδή ήταν μία από τις τέσσερις ηπειρωτικές πόλεις που προέβαλλαν αντίσταση κλείνοντας τις πύλες τους στις ρωμαϊκές λεγεώνες του Ανίκιου Γάλου. Το μίσος των Ρωμαίων εναντίον των Ηπειρωτών για τις επιθέσεις του Βασιλιά Πύρρου Ι στην Ιταλία, ήταν τόσο, που διέταξαν την ολοσχερή καταστροφή 70 Ηπειρωτικών πόλεων και τη σύλληψη ως δούλων 150.000 Ηπειρωτών.Στο γεγονός αυτό κάνει αναφορά ο Λατίνος ιστορικός Λίβιος [14]. Ήταν τέτοια η καταστροφή που επέφεραν οι Ρωμαίοι στην Ήπειρο, που ο γεωγράφος Στράβων, μετά από ταξίδι του στην Ήπειρο γράφει: "Εις την Εύανδρη Ήπειρον και εις όλη την Ιλλυρίαν, επικρατεί πολλή ερημίά, και όλοι οι κατοικούμενοι Οικισμοί κείτονται ερειπωμένοι".([15]) Αργότερα το Όρραον ανοικοδομήθηκε μερικώς και κατοικήθηκε επί χρόνια. Τελικά οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν για να συνοικισθούν στη Νικόπολη που ίδρυσε ο Αύγουστος Οκταβιανός μετά τη νίκη του στη Ναυμαχία του Ακτίου εναντίον της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου, το 31 πΧ.[5].

Ανασκαφές και εργασίες στο Όρραον

Η ακρόπολη Όρραον ήταν γνωστή στους ξένους περιηγητές από τον 19ο αιώνα, ενώ ο Άγγλος ιστορικός Νίκολας Χάμοντ (Nickolas Hammond) στο μνημειώδες για την τοπογραφία της αρχαίας Ηπείρου έργο του "Ήπειρος" [16], υπέθεσε ότι ο οικισμός ήταν η Φυλακή, μια πόλη που επίσης προσπάθησε να αντισταθεί στις ρωμαϊκές λεγεώνες χωρίς επιτυχία. Η πρόταση του δεν έγινε αποδεκτή από την κατοπινή έρευνα. Το έτος 1972 πραγματοποιήθηκε στον οικισμό ολιγοήμερη δοκιμαστική έρευνα από την τότε Προϊσταμένη της ΙΒ΄ ΕΠΚΑ Ιουλία Βοκοτοπούλου. Από το έτος 1972-1975 το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων υπό τη Διεύθυνση του καθηγητή κ. Σωτήριου Δάκαρη, σε συνεργασία με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, άρχισαν ανασκαφική έρευνα στο «Σπίτι 1» του αρχαίου οικισμού (ανάκτορο). Η ανασκαφή του «Σπιτιού 1» συνεχίστηκε το έτος 1981. Στερεωτικές εργασίες σε τοίχους των αρχαίων οικιών έγιναν κατά τα έτη 1972, 1973, 1974, 1975, 1976 και το 1981 από τη ΙΒ΄ ΕΠΚΑ. Οι ανασκαφές και υποστηρικτικές εργασίες συνεχίστηκαν από το έτος 2003 με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 294.000 ευρώ) από την ΙΒ' Εφορεία Αρχαιοτήτων υπό τον καθηγητή Αρχαιολογίας Κωνσταντίνο Ζάχο και συνεχίσθηκαν μέχρι το έτος 2006. Στις ανασκαφές βρέθηκαν αρχαία νομίσματα. Ήδη από το έτος 2002 έως και 2006 η ΙΒ΄ Εφορεία αρχαιοτήτων Ιωαννίνων ολοκλήρωσε τις εργασίες στο Όρραον και αποκατέστησε το χωμάτινο δρόμο που πηγαίνει στην καστρόπολη πλέον με αυτοκίνητο, κατασκεύασε δε και χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων.[5].

Ξενάγηση στο Όρραον

Η ξενάγηση αρχίζει με την είσοδο από την κεντρική πύλη των διπλών τειχών. Το ισχυρό διπλό τείχος, περιμέτρου 750 m., ενισχυμένο με θλάσεις και με πύργους, περιέκλειε ωοειδή έκταση 5,5 εκταρίων, με 100 περίπου σπίτια, εκτός από την απότομη και βραχώδη νότια πλευρά του λόφου, όπου δεν διατηρούνται ίχνη οχύρωσης. Ο πληθυσμός που συγκέντρωνε στην περίοδο της ακμής του υπολογίζεται σε 1.500 – 2.000 άτομα, κατά μία άποψη, ίσως όμως και μέχρι 5.000 – 10.000 άτομα αν ληφθούν υπ’ όψιν υπάρχουσες οικίες εκτός των τειχών, ερείπια των οποίων διακρίνονται αδρά. Στο εσωτερικό των τειχών διακρίνονται ίχνη δρόμων και κτίρια, που υποδηλώνουν πολεοδομική οργάνωση κατά το ευθύγραμμο γεωμετρικό σύστημα, με ένα συνήθως σπίτι σε κάθε νησίδα. Ορισμένα από αυτά τα κτίρια διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και έχουν ονομασθεί "Οικία Α", "Οικία Β", "Οικία Γ", "Οικία Δ" κλπ.[5]. Στο βόρειο τμήμα του οικισμού θεωρείται ότι βρισκόταν ο δημόσιος χώρος, εξαιτίας της ύπαρξης του μικρού διοικητικού κτιρίου με τους ορθοστάτες και μιας μεγάλης κτιστής δεξαμενής, χωρητικότητας 400 m3. Αναπαράσταση της σκεπαστής αυτής δεξαμενής ύδατος, σχεδίασε πρόσφατα η ΙΒ' Εφορία Αρχαιοτήτων και εκτίθεται στον χώρο. Τον ειδικό φρουριακό χαρακτήρα της ως πολίσματος - φρουρίου μαρτυρούν οι στενοί δρόμοι, η έλλειψη κοινόχρηστων χώρων, ο εφοδιασμός της με δεξαμενές νερού και κυρίως ο ισχυρός ενισχυμένος με πύργους οχυρωματικός περίβολος, σε συνδυασμό με τη στρατηγική θέση του οικισμού. Δώδεκα στενοί παράλληλοι δρόμοι, με κατεύθυνση Β-Ν διασταυρώνονται με δύο κάθετους δρόμους, δημιουργώντας μακρόστενες νησίδες πλάτους 15 m. Στο πλάτος κάθε νησίδας είναι κτισμένο συνήθως ένα "σπίτι" που ορίζεται από δύο παράλληλους δρόμους. Η εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης των κατοικιών, που σε ορισμένες περιπτώσεις σώζουν και τον άνω όροφο, είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο προκειμένου για οικίες της ύστερης κλασικής εποχής. Οι ιδιωτικές λιθόκτιστες οικίες του Ορράου, περίπου εκατό, σπάνιας διατήρησης, σώζουν ενίοτε και τους τοίχους του άνω ορόφου ως τη στέγη, με τα παράθυρα, τις παραστάδες των θυρών και τις δοκοθήκες του άνω ορόφου. Πρόκειται για ευρύχωρα σπίτια, εμβαδού 270 m2 στον τύπο της αγροικίας, εξολοκλήρου λιθόκτιστα με ισοδομική τοιχοποιία από ντόπιο ασβεστόλιθο. Το εντυπωσιακότερο παράδειγμα, οι τοίχοι του οποίου σώζονται σε ύψος 5-7 μ., φέρει τη συμβατική ονομασία «Σπίτι Δ» ή «Οικία Δ».[6]. Κατά την άποψη του Χαράλαμπου Γκούβα το «Σπίτι Δ» έχει τέτοια ποιότητα και πολυτέλεια κατασκευής που θα πρέπει να είναι με βεβαιότητα βασιλικό ανάκτορο, στις αναλογίες φυσικά της μικρής αυτής πόλης. Συμβολικά αποκαλέσαμε το ανάκτορο αυτό «Ανάκτορο του βασιλιά Αλκέτα». Η στέγη του έχει καταρρεύσει μαζί με τμήμα της τοιχοδομίας του δευτέρου ορόφου, αλλά όλο το οικοδομικό υλικό του ανακτόρου βρίσκεται επί τόπου και είναι εφικτή η πλήρης αναστήλωση του μνημείου αυτού που είναι μοναδικό σε όλη την Ελλάδα. Σήμερα εκτός από τα καλά σωζόμενα ερείπια κτιρίων σώζονται το υδρευτικό και το αποχετευτικό σύστημα της πόλης. Ο επισκέπτης βλέπει από τη μια μεριά την κοιλάδα του Αμμότοπου και από την άλλη το πανύψηλο Ξεροβούνι. Το έτος 2010 ολοκληρώθηκε ο ασφάλτινος δρόμος προσπέλασης στο Όρραον και επίσης κοντά στο Όρραον (200-300m) βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη τα έργα κατασκευής της Ιονίας Οδού που θα ενώνει τα Ιωάννινα με την Πάτρα. Συνεπώς το Όρραον θα βρίσκεται σε απόσταση "αναπνοής" από την Ιονία οδό.[5].

Παραπομπές

  1. Άλμα πάνω Όρια Νομών, Geodata.gov.gr. 
  2. Άλμα πάνω Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Αρχαιολογικοί Χώροι Nομού Άρτας.
  3. Άλμα πάνω Διαρκής Κατάλογος Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, Αρχαιολογικός χώρος στο λόφο Καστρί στο Όρραον, Αμμότοπος Άρτας.
  4. Άλμα πάνω Sotirios Dakaris, P. Cabanes, J. Andreou: Excavations in ancient Ambracia, The Journal of Archaeology, 1965
  5. ↑ Άλμα πάνω, στο:5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Χαράλαμπος Γκούβας: «Η ιστορία του Νομού Πρέβεζας», Eκδόσεις ιδρύματος "Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας", 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
  6. ↑ Άλμα πάνω, στο:6,0 6,1 6,2 Σωτήριος Ι. Δάκαρης (καθηγητής αρχαιολογίας): «Το Όρραον», Αρχαιολογική Εφημερίς, 1986, σσ. 108-146
  7. Άλμα πάνω Παν. Αραβαντινός: Χρονογραφία της Ηπείρου, τόμος Β, Σελ. 180, έκδοση 1856
  8. Άλμα πάνω Βασιλική Κωστούλα-Νταλαμάγκα:"Προέλευση της ονομασίας του αρχαίου οικισμού Όρραον", Περιοδικό Άπειρος Χώρα, τεύχος 166, σελίδα 7
  9. Άλμα πάνω Παν. Αραβαντινός: Χρονογραφία της Ηπείρου, τόμος Β, Σελ. 180, έκδοση 1856
  10. Άλμα πάνω Βασιλική Κωστούλα-Νταλαμάγκα:"Προέλευση της ονομασίας του αρχαίου οικισμού Όρραον", Περιοδικό Άπειρος Χώρα, τεύχος 166, σελίδα 7
  11. Άλμα πάνω Βασιλική Κωστούλα-Νταλαμάγκα:"Προέλευση της ονομασίας του αρχαίου οικισμού Όρραον", Περιοδικό Άπειρος Χώρα, τεύχος 166, σελίδα 7
  12. Άλμα πάνω Βασιλική Κωστούλα-Νταλαμάγκα:"Προέλευση της ονομασίας του αρχαίου οικισμού Όρραον", Περιοδικό Άπειρος Χώρα, τεύχος 166, σελίδα 7
  13. Άλμα πάνω Χαράλαμπος Γκούβας: «Η ιστορία του Νομού Πρέβεζας», Εκδόσεις ιδρύματος "Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας", 2009, ISBN 978-960-87328-2-7
  14. Άλμα πάνω Livius: Historia
  15. Άλμα πάνω Στράβων, Γεωγραφικά, Ήπειρος, Ιλλυρία
  16. Άλμα πάνω Nickolas Hammond: «Epirus», Oxford, 1967, σελ. 154-156)

Βιβλιογραφία

  • Nickolas Hammond: «Epirus», Oxford, 1967, Ελληνική Μετάφραση (3 τόμοι) εκδόσεις Δωδώνη, 1995
  • Σωτήριος Ι. Δάκαρης (καθηγητής αρχαιολογίας): «Το Όρραον», Αρχαιολογική Εφημερίς, 1986, σσ. 108-146.
  • Αντώνης Νταλαμάγκας (αντιστράτηγος εα): «Ο Γοργόμυλος και η περιοχή Ξεροβουνίου», Εκδοση της αδελφότητος Γοργομυλιωτών, 2007.
  • Ελένη Παπαβασιλείου (αρχαιολόγος): «Το Όρραον», αρχαιολογικό άρθρο στό διαδίκτυο.
  • Χαράλαμπος Γκούβας: «Η αρχαία Ακρόπολη Όρραον». Άρθρο στις τοπικές εφημερίδες Πρέβεζας, 2007.
  • Χαράλαμπος Γκούβας: «Η ιστορία του Νομού Πρέβεζας», Eκδόσεις ιδρύματος "Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας", 2009, ISBN 978-960-87328-2-7.

Σημείωση Γιάννη Βασ. Πέππα: Μεταφέρω εδώ (από την Βικιπαίδεια) ένα γνωστό στους διαδικτυ-ακούς τόπους θέμα.Από τον νότο (Όρραον) ως τον βορρά (Αντιγόνεια) από τα προκλασικά και πρωτύτερα χρόνια άκμαζε στα εδάφη αυτά ο κραταιός Ελληνισμός της Ηπείρου.Άμεση απόδειξη ότι ο Δωδωναίος Έλλην ερχόταν από βάθος χρόνου.Τέτοιες πολιτικές συγκροτήσεις με αυτοκρα-τορική αντίληψη δεν αποτελούν προϊόντα ολιγοχρονίας,αλλά μεστό γέννημα μακρών διεργασιών. Και ήταν γηγενής,αυτόχθων ο γιος του Δία,γιατί ο σύνολος βίος του (πνευματικός και υλικός) διέ-θετε κοινή βάση ταυτότητας,όπου απλωνόταν η Ελληνική γλώσσα.Αυτό το ομότροπον αποκλείει λογικά τον μύθο περί επήλυδων που πλασάρουν θιασώτες του α-εθνισμού και του αχταρμά. Εξάλλου,στις υποτιθέμενες εστίες των εδώ δήθεν μεταναστευσάντων ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΚΡΑΥΓΑ-ΛΕΑ ό,τι δημιούργησε ο Έλληνας.Λένε,εν ολίγοις,αυτοί οι παραμυθάδες της αναθεώρησης,ότι διάφοροι πρωτόγονοι ήρθαν στην Ήπειρο και τον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο και μετατράπηκαν κατά μαγικό τρόπο σε πολυμήχανους αγωνιστές,σε θαυματουργούς ποιητές υψηλού πολιτισμού,σε γεννήτορες της επιστημονικής και πολιτικής σκέψης,κοντολογίς σε Έλληνες! Ε,πώς να τους πάρεις στα σοβαρά...
Τον 2ο μ.Χ. αι.,στα νότια της Εγνατίας οδού,ο εκεί ορεινός όγκος,δυτικά της Οχρίδας λίμνης,αρχί-ζει να ονοματίζεται ως Άρβανον (=Ασπροβούνια,απ΄ την ρίζα αλπ- αλφ- αλβ- ,που σημαίνει λευ-κός).Οι υπάρχοντες ακόμα εκεί απόγονοι των αρχαίων Ηπειρωτών Ελλήνων θα χαρακτηριστούν προοδευτικά με τον νεοελληνικό τοπωνυμικό προσδιορισμό  Αρβανίτες.