Το δημοτικό τραγούδι "Της Λιάκαινας"

Στο βιβλίο του Δημητρίου Πετρόπουλου «Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια»,εκδ. οίκος Ι. Ν. Ζαχαροπούλου [Βασική Βιβλιοθήκη,αριθμός 46α],Αθήνα 1958,τ. Α΄,σελ. 197 υπάρχει  το ακόλουθο δημοτικό τραγούδι:

ΤΗΣ ΛΙΑΚΑΙΝΑΣ

Πώς λάμπ΄ ο ήλιος στα βουνά και το φεγγάρ΄ στους κάμπους,

έτσ΄ έλαμπε κι η Λιάκαινα μέσα στους Αρβανίτες.

Σαράντα Τούρκοι την κρατούν κι εξήντα την ξιτάζουν

κι ένα μικρό Τουρκόπουλο πολύ την ερωτούσε:

-Λιάκαινα,δεν παντρεύεσαι,άντρα Τούρκο να πάρης;

-Κάλλια να ιδώ το αίμα μου στη γης να κοκκινίση,

παρά να ιδώ τα μάτια μου Τούρκος να τα φιλήση.

Κατά κάποιους ερευνητές ίσως πρόκειται για τη γυναίκα του κλέφτη Λιάκου Παναρίτη,αρχηγό του καπετανάτου του Ολύμπου (τέλη 18ου-αρχές 19ου αι.).Γι΄ αυτόν τον κλέφτη Λιάκο,μάλιστα,υπάρχει ξεχωριστό δημοτικό τραγούδι (βλ. Νικ. Γ. Πολίτου,«ΕΚΛΟΓΑΙ από τα τραγούδια του Ελ-ληνικού λαού»,ΕΣΤΙΑ,Αθήνα 1914,σελ. 65 [58].Στον πρόλογο αυτού του τραγουδιού ο Ν. Γ. Πολίτης αναφέρει ότι πρόκειται για τον κλέφτη Παναγιώτη Λιάκο,από το χωριό Παναρήτη,που ήταν αρ-βανιτόφωνος.Οφείλω να τονίσω όμως εδώ,χωρίς να επεκταθώ,ότι το θησαυρισμένο υλικό από τον Ν.Γ. Π. έτυχε επεξεργασίας απ΄ τον ίδιο και,όντας αναμφίβολα πολύτιμο,απαιτεί κριτική εξέταση μα-ζί με τα παρατιθέμενα ιστορικά και λοιπά στοιχεία.).Στον ίδιο χρόνο συνάμα,στην περιοχή των Α-γράφων και της Αιτωλίας δρούσε ο αρματωλός Λιάκος.Έτσι,δεν είναι καθόλου σίγουρο ποιανού γυναίκα ήταν η Λιάκαινα,αν πρέπει να εκληφθεί ως βέβαιο ιστορικό πρόσωπο κι όχι ως γενικευμένο θεωρητικό σύμβολο της αντίστασης της Ελληνίδας προς τον Οθωμανό κατακτητή και δυνάστη.

Ας ακούσουμε το τραγούδι από την ορχήστρα και την χορωδία του Συλλόγου προς Διάδοση της Εθ-νικής Μουσικής υπό τη διεύθυνση του Σίμωνα Καρά,όπως μεταδόθηκε από την εκπομπή «Ελληνικοί Αντίλαλοι»,μια σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών την περίοδο 1958–1960,με ανεκτίμητες ηχογραφή-σεις αυτού του σπουδαίου Συλλόγου.

Στην εκτέλεση αυτή οι πρώτοι τρεις στίχοι αποδίδονται κανονικά,ο τέταρτος και ο έβδομος λείπουν (αφαιρέθηκαν για κάποιο λόγο;),στο τέλος του πέμπτου στίχου υπάρχει αλλαγή στη σειρά των λέ-ξεων και ο έκτος έχει περικοπεί.

Είχαν παίξει οι μουσικοί :

Αντώνιος Τσόχος: Βιολί

Φίλιππας Ρούντας: Κλαρίνο

Νίκος Στεφανίδης: Κανονάκι

Αγάπιος Tομπούλης: Ούτι

Σταύρος Ανδριανός: Λαούτο.

Δημοτικό τραγούδι ΤΗΣ ΛΙΑΚΑΙΝΑΣ υπάρχει και στο προαναφερθέν «ΕΚΛΟΓΑΙ από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού» (σελ. 66 [59]).Ας το δούμε (προτάσσεται ενημερωτικό σημείωμα από τον συγ-γραφέα):

ΤΗΣ ΛΙΑΚΑΙΝΑΣ

[Τις η Λιάκαινα της οποίας την αιχμαλωσίαν, την υπερήφανον άρνησιν να γίνη σύζυγος Τούρκου και την θαυμασίαν ελευθέρωσιν υπό του ανδρός της διηγείται το άσμα; Ίσως είναι η γυνή του κλέφτη Λιά-κου του προηγουμένου άσματος, του νικητού του Βεληγκέκα και του Γιουσούφ αράπη,ίσως άλλου τινός ομωνύμου· εις τινας παραλλαγάς ονομάζεται Αντώναινα,άλλαι πάλιν αναφέρονται εις ανώνυμον νιόνυ-φην. Μέγιστος βεβαίως είναι ο αριθμός των νεαρών Ελληνίδων γυναικών,όσαι απαχθείσαι αιχμάλωτοι υ-πό των Τούρκων επροτίμησαν τον θάνατον αντί της συμβιώσεως μετά του άρπαγος, και είναι ευνόητον ότι την σκληράν τύχην τινός αυτών παρέλαβεν ως υπόθεσιν άσματος η δημώδης ποίησις συμπληρώσασα την έκθεσιν της οικογενειακής τραγωδίας δια λύσεως ιδεώδους, ήτοι της απελευθερώσεως υπό ανδρείου συζύγου,καίτοι τοιαύτη λύσις σπανιώτατα θα επαρουσιάζετο εις την πραγματικότητα.Αλλά την λύσιν ταύ-την παρέλαβεν εκ του παλαιοτέρου ποιητικού αποταμιεύματος αυτής, εκ των ακριτικών ασμάτων, όπου συχνότατα αναφέρεται ήρως απολυτρών την απαχθείσαν σύζυγόν του δια της συνδρομής του θαυμάσιου ίππου του.Μία δε παραλλαγή του άσματος της Λιάκαινας και άλλας πλην ταύτης απηχήσεις παρουσι-άζει των ακριτικών ασμάτων.]

Πως λάμπει ο ήλιος ‘ς τα βουνά, 'ς τους κάμπους το φεγγάρι,

έτσι έλαμπε κ’ η Λιάκαινα 'ς τα τούρκικα τα χέρια.

Πέντε Αρβανίταις την κρατούν και δέκα την ξετάζουν,

κ’ ένα μικρό μπεόπουλο κρυφά την κουβεντιάζει.

«Λιάκαινα, δεν παντρεύεσαι, δεν παίρνεις Τούρκον άντρα,

να σ’ αρματώση 'ς το φλωρί, μεσ’ 'ς το μαργαριτάρι;

-Κάλλιο να ιδώ το αίμα μου τη γης να κοκκινήση,

παρά να ιδώ τα μάτια μου Τούρκος να τα φιλήση.»

Κι’ ο Λιάκος την αγνάντεψε ναπό ψηλή ραχούλα,

κοντοκρατεί το μαύρο του, στέκει και τον ξετάζει,

«Δύνεσαι, μαύρε μ', δύνεσαι να βγάλης την κυρά σου;

-Δύνομαι, αφέντη μ’, δύνομαι να βγάλω την κυρά μου,

Να μ’ αυγατίσης την ταή σαρανταπέντε χούφταις,

να μ’ αυγατίσης το κρασί σαρανταπέντε κούπαις,

να δέσης το κεφάλι σου με δεκοχτώ μαντήλια,

να δέσης τη μεσούλα σου μαζί με τη δική μου.»

Βιτσιά δίνει τ’ αλόγου του, ‘ς τη μέση γιουρουστάει,

και πάησε και την άδραξε, ‘ς το σπίτι του την πάει.

Στην παραπάνω παραλλαγή γίνεται φανερό ότι έχουμε απόηχο του ακριτικού κύκλου,όπως σωστά επεσήμανε και ο Ν.Γ. Π. Αξιοσημείωτο είναι ότι εδώ η Λιάκαινα δεν ανήκει εμβληματικά στους Αρ-βανίτες,αλλά απειλείται απ΄ αυτούς.Αυτή η περιπλοκή θα μας απασχολήσει στο τέλος.

Η (κατά κανόνα αστραφτερά όμορφη) Ελληνίδα που γίνεται στόχος των Τούρκων,δελεάζεται προ-κλητικά να απιστήσει και συχνά-πυκνά αρπάζεται βίαια απ΄ αυτούς είναι αναντίρρητα διαχρονικό δεδομένο της μακραίωνης υποδούλωσης του Γένους μας που έτεινε φυσιολογικά στη θρυλοποίησή του.Στο τραγούδι της Λιάκαινας,εκτιμώ ότι συντίθενται Ιστορία,μνήμη και δοξαστική κατασκευή.

Ο συγκερασμός αυτός συναντάται παντού στην Ελλάδα,κατάλοιπο ενός ηρωισμού όχι της πρώτης γραμμής,αλλά πάντα φλογισμένου και ασταμάτητου.Και στο χωριό μου,τον Βαρνάβα,μαρτυρείται κάτι ανάλογο: η λεβέντισσα Κατίγκω Κόλλια αρπάχτηκε από Τούρκο που την πήγε μάλιστα στην Κωνσταντινούπολη.Μετά από χρόνια η Κατίγκω (Κατίνα) κατόρθωσε να το σκάσει και επέστρεψε ταλαιπωρημένη στον Βαρνάβα! Η ιστορία της Κατίγκως,μάλιστα,δεν είναι η μόνη περίπτωση οικει-οποίησης πραγματικοτήτων,παραδόσεων και μύθων πανελλήνιας εμβέλειας από τους παλιούς αρβα-νιτόφωνους του Βαρνάβα.

Το τραγούδι της Λιάκαινας σήμερα έχει σχεδόν ολότελα Σαρακατσανοποιηθεί,να το πω έτσι.Αυτό δεν είναι καθόλου κακό,βέβαια.Η Δημοτική μουσική μας παράδοση απ΄ όποιο χώρο (ελεύθερο ή όχι) της πατρίδας μας κι αν προέρχεται κι ανεξάρτητα από ποιον μουσικοχορευτικό σύλλογο θα αποδο-θεί,αποτελεί λαμπρό και ζείδωρο συνεκτικό χρωμόσωμα της όμορφης Ελληνικής φυλής μας.

Οι στίχοι της Σαρακατσάνικης εκδοχής είναι σαφώς εγγύτερα σ΄ αυτήν που κατέγραψε ο Ν.Γ. Π. Στην ουσία,η διαφορά βρίσκεται μόνο στην ιδιαίτερη Σαρακατσάνικη ερμηνευτική τεχνοτροπία.Κατά τον ερευνητή Ευρ. Μακρή,το χορευτικό αυτό τραγούδι τραγουδιέται και χορεύεται απ’ όλους τους Σαρακατσάνους της Ελλάδας,αλλά και της Βουλγαρίας.Οι στίχοι της Σαρακατσάνικης εκδοχής είναι οι ακόλουθοι:

Της Λιάκαινας

( Σταυρωτός – κλέφτικος χορός)

Λάμπει ν- ο ήλιος σταϊ βουνά – κατακαημένη Λιάκινα

γιέμ’ λάμπει και στα λαγκάδια – Λιάκινα κατακαημένη

Έτσι λάμπει κι η Λιάκινα – κατακαημένη Λιάκινα

γιεμ στη μέση στο παζάρι – Λιάκινα κατακαημένη

Ξήντα Αρβανίτες την κρατούν – κατακαημένη Λιάκινα

γιεμ’ κι δέκα την ’ξιτάζουν – Λιάκινα κατακαημένη

Λιάκινα, δεν παντρεύισι –κατακαημένη Λιάκινα

γιεμ’ Τούρκ’ άντρα δεν παίρνεις – Λιάκινα κατακαημένη

Κάλλιο να ιδώ το αίμα μου – κατακαημένη Λιάκινα

γιεμ’ στη γης να κοκκινίζει – Λιάκινα κατακαημένη

παρά ν- ιγώ να παντρευτώ – κατακαημένη Λιάκινα

γιεμ’ Τούρκ’ άντρα να πάρω – Λιάκινα κατακαημένη

Στο επόμενο βίντεο ακούμε το τραγούδι στην κλασική Σαρακατσάνικη φόρμα όπως έγινε πανελλη-νίως γνωστό με τη φωνή του αείμνηστου Σαρακατσάνου από τη Θράκη Τάσου Γιαρίμη.

Ιστορική αποκατάσταση

Στις παραλλαγές του τραγουδιού Της Λιάκαινας,όπως έκανα νύξη παραπάνω,οι Αρβανίτες πα-ρουσιάζονται και ως Έλληνες,αντίπαλοι των Τούρκων,αλλά και ως συνεργάτες των Τούρκων.Αυτή η σύγχυση,αυτή η (για τον πολύ κι απληροφόρητο κόσμο) θολότητα και ηχηρή αντίφαση,που υπάρχει όχι μόνο σε τούτο το τραγούδι,αλλά και σε πολλές πηγές του παρελθόντος,χρησιμοποιείται άτιμα και δόλια από τον σύγχρονο ανθελληνισμό,τόσο την εξωτερική προπαγάνδα,όσο και τους ντόπιους δοσίλογους και μειοδότες.

Πώς έχουν τα πράγματα.

Κάπου στην αρχή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ξεπήδησε ο γεωγραφικός όρος Άρβα-νον/Άλβανον/Αλβανία για τον χώρο της ακρινής έσχατης Ελληνικής Ηπείρου,που είχε ήδη υπο-δουλωθεί,όπως όλος ο Ελληνισμός,στο Λατινικό δόρυ και την πνιγηρή ειρήνη που είχε αυτό επιβάλει (για την γέννηση και εξέλιξη του τοπωνυμίου βλέπε την σελίδα Άρβανον-Χαονία τούτου του ιστοτόπου).Επιστήμονες,μεταξύ των οποίων και ο Αχ. Λαζάρου,καθόλου δεν αποκλείουν τον ρόλο της λατινικής γλώσσας στη διαμόρφωση των ανωτέρω ονομάτων.Σε βετεράνους Ρωμαίους στρατι-ώτες (albani) δίνονται τιμητικά γαίες στην ανατολική ακτή της Αδριατικής για μόνιμη εγκατάστασή τους.Οι albani συνιστούν/δημιουργούν την Albanopolis,που μάλλον αφορά περιοχή,καθώς ευρήμα-τα τέτοιας πόλης δεν έχουν ανακαλυφθεί.

Από τον 11^ο αι. σε βυζαντινά κείμενα εμφανίζονται σταδιακά οι όροι Άρβανα/Άλβανα και Αρβα-νίτης/Αλβανίτης.Δύο αιώνες μετά ο όρος Αλβανία φαίνεται ότι λειτουργεί ως συνώνυμο της Ηπείρου για το βόρειο τμήμα της (βλ. σχετικά: Η Άλβανος του 1376,ένα άγνωστο ντοκουμέντο).Αρβανίτης (ό-πως Αργίτης,Ροδίτης,Σκιαθίτης,Κεφαλονίτης,Λευκαδίτης,Αυλωνίτης,Κωνσταντινοπολίτης,Μετσοβί-της,Μεγαρίτης,Μεσογείτης κ.λπ.) είναι ο γηγενής Ηπειρώτης Έλληνας από το Άρβανο που χρησι-μοποιεί παράλληλα με τα Ελληνικά κι ένα μαρτυρημένο απ΄ τον Θουκυδίδη λιτό ολιγόλεξο μόρ-φωμα της Ελληνικής.Δεν είναι γνωστό αν προσδιοριζόταν ονοματικά στην αρχαιότητα.Ο Θουκυδί-δης το αναφέρει ως βαρβαρικόν,δηλαδή διαφέροντος του καθιερωμένου.Είναι τα γνωστά αρβανίτι-κα.

Περί τον 4^ο-5^ο αι. εγκαθίστανται μόνιμα στην περιοχή που μας απασχολεί οι Κοστοβώκοι,κατα-γόμενοι απ΄ τα Καρπάθια της Δακίας (σημερινή Μολδαβία).Λαός νομαδικός ως τότε,άξεστος,λη-στρικός.Περιφέρονταν επί αιώνες στη νότια βαλκανική ως επιδρομείς και άρπαγες (τους αναφέρει και ο Παυσανίας,2^ος αι.).Οι ντόπιοι τους ονομάζουν Σκυπτάρ,επειδή,πριν έρθουν,διέμεναν για ικα-νό διάστημα στον χώρο Scupis (Σκόπια).Οι Σκιπτάρ ποτέ δεν συντάχθηκαν,συνεργάστηκαν με το Ελληνικό στοιχείο που βρήκαν εκεί.Υπήρξαν πάντοτε εχθρικοί προς αυτό.Ενδεικτικό της αποστα-σιοποίησής τους είναι το γεγονός ότι (σε αντίθεση με τους Σλάβους που κατέκλυσαν την βαλκανική) ποτέ δεν εκχριστιανίστηκαν.Όμως,μπολιάζουν τον κώδικα επικοινωνίας τους με το τοπικό ιδίωμα.Οι νόμοι της ζωής και της Κοινωνιολογίας είναι απαρέγκλιτοι και δεν χωρούν αμφισβήτηση: ο πολιτι-στικά υπέρτερος επιβάλλεται και κυριαρχεί! Οι Σκιπτάρ αρβανιτοφωνούν! Απ΄ την παλιά Δακική γλώσσα τους ελάχιστα στοιχεία παρέμειναν ως σήμερα,συγγενή γλωσσολογικά με την Ρουμανι-κή,τρανή απόδειξη της καταγωγής τους.

Όταν το Βυζάντιο καταρρέει στην περιοχή και το Δεσποτάτο της Ηπείρου (προϊόν προσωπικών φι-λοδοξιών περισσότερο κι όχι στοχεύσεων εθνικής ανασυγκρότησης) αποδεικνύεται αδύναμο και θνησιγενές,διάφοροι Σκιπτάρ φύλαρχοι,όπως και τοπικοί ηγετίσκοι Έλληνες,Σλάβοι,Λατίνοι,σχη-ματίζουν βραχύβιες τοπικές Ηγεμονίες που στο όνομά τους υπάρχει ο παλιός,ενισχυμένος μέσα στο χρόνο,γεωγραφικός προσδιορισμός: Αλβανία.Οι Σκιπτάρ βρίσκονται ήδη περίπου χίλια (1.000) χρό-νια στη γη της άνω Ηπείρου/Αλβανίας και,αν και αυτοπροσδιορίζονται πάντα (ως και σήμερα) ως Σκιπτάρ,χρησιμοποιούν με άνεση τον όρο.Μάλιστα,σε διάφορα σημεία χρησιμοποιούν και τον όρο Άρβανον παραφθαρμένο στα γλωσσικά μέτρα τους: Arber (ίσως να ΄ναι και νεολογισμός).Αντι-στοίχως,ο Σκιπτάρ κάτοικος των Arber ορίζεται ως arberor και τα αρβανίτικα (όπως τα ΄χουν αφο-μοιώσει) σε arberist.Ο κατακτητικός ερχομός των Οθωμανών θα μεταβάλει δραστικά κι οριστικά τις ισορροπίες στην περιοχή.Οι Σκιπτάρ εξισλαμίζονται αστραπιαία και μετατρέπονται γρήγορα σε εκτελεστικός βραχίονας του Σουλτάνου,όταν τους ζητηθεί.

Οι ακρινοί αρβανιτόφωνοι Έλληνες της Ηπείρου περικυκλώνονται ασφυκτικά στην σκλαβωμένη πα-τρίδα τους από λογής εχθρικούς πληθυσμούς.Μετακινούνται κατά κύματα νότια,στην ασφάλεια που παρέχουν συμπαγείς ελληνικές εστίες.Αλλά και οι Σκιπτάρ πράττουν το ίδιο,σε διαφορετική κλίμακα και για άλλους λόγους.Πιστά μαντρόσκυλα των Τούρκων συγκροτούν τα οθωμανικά ασκέ-ρια που στέλνονται να αντιμετωπίσουν τις εξεγέρσεις των ραγιάδων.Καθοριστική ερεθιστική πρό-κληση το πλιάτσικο που θα ακολουθούσε την κατάπνιξη.Οι αιώνες είχαν περάσει,αλλά τα ληστρικά ένστικτα των Κοστοβώκων παρέμεναν ενεργά.

Στις γραφίδες,από τα πρώιμα μεσαιωνικά χρόνια ως το τέλος του 19^ου αι.,όταν γίνεται αναφορά σε ομάδες ή ευρύτερα σύνολα που προέρχονται από την Ήπειρο/Αλβανία,δεν υπάρχει πάντα επαρκής και σαφής διευκρίνιση της ταυτότητάς τους.Οι όροι Αρβανίτης,Αλβανίτης,Αλβανός,Ιλλυριός κ.ά. χρησιμοποιούνται εν πολλοίς με γενικότητα.Υποτίθεται ότι,όσοι διάβαζαν,καταλάβαιναν.Αυτή η ασάφεια όμως,γεννά σήμερα στον ανυποψίαστο αναγνώστη και τον απροετοίμαστο μελετητή μπερ-δέματα.Το χειρότερο (καθώς «ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται»),λειτουργεί ως σαθρό έδαφος από κύκλους προπαγάνδας,αναθεώρησης και εθνοφοβίας να αμφισβητηθεί η ελληνικότητα των Αρβανιτών.Στόχος τους να τους παρουσιάσουν ως αλλογενές εθνοτικό σύνολο.Απώτερη (διασπα-στική) επιδίωξη: η εφεύρεση και παρουσίαση μειονοτήτων.

Με το ίδιο όνομα ενίοτε λοιπόν,στις πηγές,αποδίδονται όχι μόνο δύο εντελώς ξέχωροι λαοί,αλλά και δύο καθ΄ όλα άλλοι κόσμοι.Οι πρώτοι είναι γηγενείς Ηπειρώτες Έλληνες.Χριστιανοί Ορθόδοξοι.Τα ονόματά τους αρχαιοελληνικά και χριστιανικά.Είναι οι Αρβανίτες.

Οι δεύτεροι είναι επήλυδες ετερόχθονες Δάκες.Μουσουλμάνοι,κατά την ιστορική αρχή (αναπτύχθη-κε και ο Μπεκτασισμός).Τα ονόματά τους (προ Χότζα) μουσουλμανικά.Είναι οι Σκιπτάρ.Η διαρκής όσμωσή τους με τους Τούρκους οδήγησε τον λαό μας να τους αποκαλεί και ως Τουρκαλβανούς.

Έτσι έχουν τα πράγματα.

Στο τραγούδι Της Λιάκαινας,για να ολοκληρώσουμε,στην εκδοχή που διασώζει ο Δημήτριος Πετρό-πουλος ως Αρβανίτες νοούνται οι αρβανιτόφωνοι Έλληνες.Στην παραλλαγή που καταγράφει ο Νικ. Γ. Πολίτης ως Αρβανίτες νοούνται οι Τουρκαλβανοί/Σκιπτάρ.

Έτσι,ομαλώς,ξεκαθαρίζουν οι λέξεις και τακτοποιούνται τα νοήματα.

* Τα βίντεο προέρχονται από δημόσια youtube κανάλια.

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος - Συγγραφέας

Η σύμπραξη των αλβανών στην Ιταλική επίθεση προς την Ελλάδα (1940-41)

Ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας,που άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940,επεκτάθηκε αυτόματα και μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.Η Αλβανία,συνδεδεμένη την ε-ποχή εκείνη με καθεστώς “προσωπικής ένωσης” με την Ιταλία,είχε δεχθεί με νόμο του Κοινοβουλίου της (Αλ-βανικός Νόμος, 10 Ιουνίου 1940) ότι:

 «Το Βασίλειο της Αλβανίας αναγνωρίζει ότι θα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με τα κράτη τα οποία θα βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση με το Βασίλειο της Ιταλίας».

Συνεπώς,με την κήρυξη του πολέμου από την Ιταλία εναντίον της Ελλάδας βρέθηκε σε εμπόλεμη κατάσταση με την πατρίδα μας.Γι’ αυτό η Ελλάδα με το Βασιλικό Διάταγμα (ΒΔ) της 10ης Νοεμβρίου 1940,το οποίο εκδόθηκε σε εφαρμογή του ΑΝ (Ανα-γκαστικού Νόμου) 2636/1940 «Περί δικαιοπραξιών εχθρών και μεσεγγυήσεως εχθρικών περιουσιών»,όρισε ως εχθρικά κράτη «την Ιταλία μαζί με τις κτήσεις,τα αυτοκρατορικά της εδάφη και τις αποικίες,καθώς και την Αλβανία».

Ο Ιταλός στρατηγός Βισκόντι Πράσκα σε διαταγή του της 21ης Οκτωβρίου 1940 αποκαλύπτει ότι είχε αναθέσει σε ειδικούς αξιωματικούς,συνοδευόμενους από Αλβανούς οδηγούς,να εκτελούν α-ναγνωρίσεις στην άμεση περιοχή των συνόρων.

Περαιτέρω η διαταγή καθόριζε ότι έπρεπε να οργανωθούν ειδικά τμήματα αποτελούμενα ως επί το πλείστον από Αλβανούς,πλαισιούμενους μόνο από Ιταλούς,και επιφορτισμένα με την εξουδετέρωση των μεμονωμένων Ελλήνων σκοπών και με την αποκοπή των τηλεφωνικών γραμμών.

Η προκήρυξη που διάβασε ο πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Βερλάτσι,στις 28 Οκτωβρίου 1940,αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής: «…Οι στρατιώτες του ένδοξου Ιταλικού Στρα-τού,στις τάξεις του οποίου περιλαμβάνονται πολλές μονάδες Αλβανών στρατιωτών…».

Ο Ιταλός ιστορικός Μάριο Τσέρβι γράφει: «Στις ιταλικές μεραρχίες περιλαμβάνονταν επίσης αλβανικά τμήματα (…).Εκπαιδεύτηκαν ακόμα και Αλβανοί,που θα ήθελαν να συμμε-τάσχουν στις επιχειρήσεις».

Ο Γερμανός καθηγητής Χ. Ρίχτερ σημειώνει: «…Η συνολική δύναμη του Ιταλικού Στρατού στην Αλβανία δύο ημέρες πριν από την επίθεση ανερχόταν σε 140.000 άνδρες,συ-μπεριλαμβανομένων (…) και των Αλβανών εθελοντών».

Ο Αμερικανός καθηγητής του πανεπιστημίου Χάρτφοντ,Μπ. Φίσερ,στην ανακοίνωση του κατά το Συνέδριο του ΙΜΧΑ (Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου),τον Οκτώβριο του 1990,ανέφερε σχετικά τα εξής: «Ο Μουσολίνι είχε δώσει διαταγές να υπάρχουν δύο αλβανικά τάγματα σε κάθε ιταλική μεραρχία,που χρησιμοποιήθηκαν για την εισβολή στην Ελλάδα,και επί πλέον είχαν σχηματιστεί τρία τάγματα Αλβανών μελανοχιτώνων,που είχαν το σύνθημα Πεθαίνουμε όλοι για τον Ντούτσε».

Διάφορες μυστικές διαταγές επιχειρήσεων του διοικητή της Μεραρχίας “Τζούλια”,στρατηγού Μάριο Τζιρότι,χρονολογούμενες από τις 21 Οκτωβρίου 1940 και μετά,οι οποίες έπεσαν αργότερα στα χέρια του Ελληνικού Στρατού,αποκαλύπτουν ότι είχε αναθέσει εργασίες σε ειδικούς αξιωματικούς,συ-νοδευόμενους από ντόπιους Αλβανούς,φέροντες ενδυμασίες χωρικών…

Κατά την αρχική προέλαση της Μεραρχίας “Τζούλια” στον τομέα της Πίνδου οι επιτιθέμενοι Ιταλοί χρησιμοποιούσαν Αλβανούς,οι οποίοι γνώριζαν ελληνικά και φώναζαν στους Έλληνες στρατιώτες να παραδοθούν,λέγοντας ότι ο αγώνας τους ήταν πλέον μάταιος,εφόσον στην Αθήνα είχε γίνει επανάσταση,η κυβέρνηση Μεταξά είχε πέσει,η νέα κυβέρνηση είχε συμμαχήσει με τον Άξονα κ.ά.

Στις 2 Νοεμβρίου 1940 τάγμα Αλβανών επιτέθηκε στο Καλπάκι απεγνωσμένα,χωρίς επιτυχία.Αλ-βανοί αυτόμολοι παρείχαν πληροφορίες στον Ελληνικό Στρατό.

Ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος,διοικητής της VIII Μεραρχίας,η οποία αντιμετώπισε την κύρια προσπάθεια της ιταλικής επίθεσης,γράφει για τη συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων στον τομέα της Μεραρχίας: «Συμμετείχαν τρία τάγματα μελανοχιτώνων (Ι, II, III), δύο αλβανικά τάγματα πεζικού (“Γκράμος” και “Ντρίνος”),αλβανική ορειβατική πυροβολαρχία (“Νταϊτι”),τάγμα Αλβανών εθελοντών και σώματα άτακτων Αλβανών».

Όπως καταγγέλλει ο υποστράτηγος,κατά τον Οκτώβριο του 1940 ο Αλβανός υπουργός Δικαιοσύνης συγκροτούσε συμμορίες με σκοπό να δράσουν στο ελληνικό έδαφος.

Ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος,αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού κατά τον πόλεμο 1940-41,σημειώνει: «Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…».

Ο Β. Πράσκα στο τμήμα του βιβλίου του “Εξέλιξη των επιχειρήσεων από 28 έως 31 Οκτωβρίου 1940“,ανακεφαλαιώνοντας γράφει για τη συμμετοχή των αλβανικών μονάδων τα εξής: «…Φά-λαγγα “Σολίνας” II Τάγμα της 1ης Λεγεώνας Αλβανών εθελοντών. (…) Κεντρική Φάλαγγα και Διοίκηση Μεραρχίας “Φερράρα” Ι Τάγμα Αλβανών Εθελοντών. (…) Παραλιακό Συγκρότημα… Τα τμήματα διαπεραιώθηκαν με την κάτωθι σειρά… 6) Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών “Πεσκο-σόλιντο” και “Κιαραβάλλε”. (…) “Τα αλβανικά τάγματα εθελοντών,προπορευόμενα του 3ου Συ-ντάγματος Γρεναδιέρων και κινούμενα…”…”Τα τάγματα Αλβανών εθελοντών,επίσης,ήλεγχαν πλήρως την αμαξιτή οδό (Ηγουμενίτσας-Βάρφανης).

Ιταλικά στρατεύματα
παρελαύνουν στη Θεσσαλονίκη
κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Στην επίθεση εναντίον του υψώματος 1289 του Λαπι-στέτ,στις 09.30 της 4ης Νοεμβρίου 1940,έλαβε μέρος ένα από τα πιο επίλεκτα τμήματα των Αλβανών,το τάγμα “Τιμόρ”,το οποίο και κατόρθωσε να το καταλάβει.Με άμεση αντεπίθεση των Ελλήνων το τάγμα “Τιμόρ” α-ναδιπλώθηκε και διασκορπίστηκε στην κοιλάδα με ά-τακτη φυγή.Υποχρεώθηκαν να επέμβουν οι βερσαλιέροι για να σταματήσουν τους Αλβανούς.

Στην αναφορά που ακολούθησε διαπιστώθηκε ότι από τη δύναμη των 1.200 ανδρών του τάγματος είχαν α-πομείνει μόνο μερικές εκατοντάδες.Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο απαρηγόρητος,όπως γράφει ο Μ. Τσέρβι, διοικητής του Τάγματος.

Αλβανικό τάγμα στις 25 Νοεμβρίου 1940 συμμετείχε με τα ιταλικά στρατεύματα στην επίθεση για την κατάληψη του σταυροδρομιού παρά το Δελβινάκι.

Οι Αλβανοί αρχικά κατέλαβαν το χωριό,αλλά την επόμενη με αντεπίθεση των Ελλήνων αυτό ανακαταλήφθηκε.Το αλβανικό τάγμα είχε απώλειες και αρκετοί άνδρες του συνελήφθησαν αιχ-μάλωτοι.

Στις 12 Νοεμβρίου αυτομόλησε στις ελληνικές γραμμές λόχος Αλβανών στρατιωτών με τους α-ξιωματικούς του.

Κατά τις πρώτες ημέρες του πολέμου,οπότε οι Ιταλοί είχαν εισχωρήσει στο ελληνικό έδαφος σε με-ρικούς τομείς,Αλβανοί με μια σημαία τους εισήλθαν στην Κόνιτσα μαζί με τους Ιταλούς,τον Διαμαντή και τον εξωμότη Ματούση.Ο Διαμαντής μάλιστα εκφώνησε λόγο λέγοντας ότι θα α-πελευθερώσει την Κόνιτσα και θα σχηματίσει την Ομοσπονδία της Πίνδου.

Η απάντηση του Μουσολίνι (22/11) σε επιστολή του Χίτλερ (20/11) αναφέρει μεταξύ των άλλων: «Η αποτυχία των Ιταλών οφείλεται και στη λιποταξία των αλβανικών δυνάμεων,οι οποίες στασίασαν εναντίον των Ιταλών…».

Αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφει στο ημερολόγιο του ο Φερνάντε Κομπιόνε,έφεδρος υπο-λοχαγός πεζικού της 51ης Ορεινής Μεραρχίας “Σιέννα”: «…Κατά το χρονικό διάστημα από 28 Οκτωβρίου ως 14 Νοεμβρίου 1940,οπότε ιταλικά τμήματα είχαν εισχωρήσει σε περι-οχές της Ελλάδας,οι Τσάμηδες υποδέχονταν σε όλα τα χωριά τους Ιταλούς ως ελευ-θερωτές,με ζητωκραυγές και ενθουσιασμό…».

Ο Ιταλός ιστορικός Μ. Τσέρβι γράφει: “Όπως αναφέρει ο στρατηγός Β. Πράσκα σε συζήτηση του με τον Πρίκολο (σ.σ. Αρχηγός του Επιτελείου της Αεροπορίας),ένας εθελοντής,πληγωμένος βαριά,πριν ξεψυχήσει αναφώνησε «Είμαι ευχαριστημένος που πεθαίνω για να μπορέσει ο Πρίκολο να περάσει».

Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εαρινής επίθεσης (Μάρτιος 1941) ο Μουσολίνι επισκεπτόταν διά-φορες μονάδες για να τονώσει το ηθικό των ανδρών,στη ζώνη του Δέβολη και στην περιοχή του Βερατίου.Μεταξύ άλλων επισκέφθηκε ομάδες ταγμάτων και εθελοντών Αλβανών,των ιδίων για τους οποίους αρχικά εκείνος και ο Τσιάνο πίστευαν ότι είχαν προκαλέσει τις πρώτες ιταλικές ήτ-τες.Κατά τις συνομιλίες που είχε μαζί τους έμεινε ενθουσιασμένος από το παράστημα και το πο-λεμικό τους μένος.

Ο Γερμανός συγγραφέας Βίλιμπαλντ Κόλεγκερ,σε βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1942,για τη στάση των Αλβανών κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο 1940-41 γράφει τα εξής: «…Οι Έλληνες αναγκάζονταν να πολεμούν εναντίον Αλβανών συμμοριτών,κατά τη στιγμή που Αλβανοί εθελοντές προσέρχονταν αθρόα στις ιταλικές φάλαγγες.Δεν αγνοούσαν οι απόγονοι του Σκεντέρμπεη ποιοι ήταν οι πραγματικοί φίλοι τους. (…) Αγωνίσθηκαν με επιμονή και γενναιότητα,όπου και αν τοποθετήθηκαν. (…) Απειράριθμες υπήρξαν οι περιπτώσεις απονομής τιμητικών διακρίσεων σε Αλβανούς…».

Ο Μ. Τσέρβι γράφει ότι ο τοποτηρητής Τζακομόνι πληροφορούσε τον βασιλιά της Ιταλίας: «…Εδώ και έναν μήνα οι Αλβανοί είναι εξαιρετικά έμπιστοι και άριστα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον,το φρόνημα τους στέκεται ψηλά,η δε εργατικότητα και η αποδοτικότητα των υπαλλήλων κρίνεται εξαιρετική…».

Ο Τζακομόνι είχε οργανώσει,όπως γράφει ο Μ. Τσέρβι, «ομάδες Αλβανών για τη διενέργεια δολιοφθορών,που ο ρόλος τους ήταν να εισχωρούν στο ελληνικό έδαφος και να προβαίνουν σε καταστροφή του τηλεφωνικού δικτύου,να καταστρέφουν φυλάκια,να αφοπλίζουν φρουρούς,να προκαλούν ταραχές στα μετόπισθεν,να διενεργούν δολο-φονικές απόπειρες εναντίον στρατηγών του εχθρικού στρατοπέδου και να προπα-ρασκευάζουν και να υποκινούν κινήματα ανάμεσα στη λαϊκή μάζα».Ο Ιταλικός Στρατός δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να επωφεληθεί από τη δραστηριότητα τους.

Ο στρατηγός Μπαντόλιο στα απομνημονεύματα του αναφέρει: “Οι Έλληνες δεν έδειξαν καμμία διάθεση συνεργασίας.Αντίθετα οι Αλβανοί στρατιώτες,που υπό μορφή ταγμάτων συμμε-τείχαν στις δικές μας μεραρχίες,αποδείχθηκαν άπιστοι και δόλιοι,καθώς επιδόθηκαν σε πράξεις δολιοφθοράς εναντίον μας, ή πέρασαν στις τάξεις των Ελλήνων…».

Ο στρατηγός Αλ. Εδιπίδης γράφει ότι «Τμήματα αλβανικά,άρτια συγκροτημένα και με ο-μοιογενή στελέχη (αξιωματικοί και στρατιώτες Αλβανοί) πολέμησαν στις 27 Νοεμβρίου στο Φράσερι προς την Κλεισούρα».

Ο πρεσβευτής Άδωνις Κύρου σημειώνει: «…Όταν,τέλος,εξερράγη ο Ελληνο-Ιταλικός πόλε-μος,συμμετέσχον εις αυτόν παρά το πλευρόν των Ιταλών με ενθουσιασμόν και αν-θελληνικήν λύσσαν άπειροι Αλβανοί – ενώ ουδείς εξ αυτών εσκέφθη να προσδράμη εις βοήθειαν του νικηφόρου Ελληνικού Στρατού,καίτοι ούτος,συμφώνως προς την ραδιο-φωνικήν διακήρυξιν του Ιωάννου Μεταξά,ήρχετο προς αποκατάστασιν της αλβανικής ελευθερίας,ανεξαρτησίας και ακεραιότητας…».

Όταν ο Ελληνικός Στρατός προήλαυνε εντός του αλβανικού εδάφους,τα περισσότερα σώματα στρατού των Αλβανών είχαν διαλυθεί,ενώ στα πρόσωπα των λιγοστών Αλβανών που εκινούντο στους δρόμους,α-νάμεσα στους Ιταλούς,ζωγραφιζόταν άγριος θυμός εναντίον ενός στρα-τεύματος που το νόμιζαν παντοδύναμο και το έβλεπαν να οπισθοχωρεί μπροστά στις ελληνικές δυνάμεις.

Η Αγγλίδα ιστορικός Μ. Βίκερς τοποθετείται διαφορετικά: «…Η αλβα-νική κοινή γνώμη αρχικά πανηγύρισε για τον ελληνικό θρί-αμβο,η στάση της όμως άλλαξε όταν η Αθήνα άρχισε να φα-νερώνει τις προθέσεις της να προσαρτήσει τη νότια Αλβα-νία…» (!!!).

Ενώ υπάρχουν όλα τα παραπάνω περί συμμετοχής των Αλβανών στον πόλεμο,οι Αλβανοί ιστορικοί,διαστρεβλώνοντας την πραγματικότη-τα,προσπάθησαν μεταπολεμικά να μας πείσουν ότι δεν συμμετείχαν με το μέρος των Ιταλών ή ότι συμμετείχαν λίγα τμήματα δια της βίας.

Συγκεκριμένα οι Αλβανοί ιστορικοί Σ. Πόλο και Α. Πούτο γράφουν σχετικά τα εξής: «Τα δύο αλβανικά τάγματα που στάλθηκαν με τη βία στον πόλεμο του 1940 αρνήθηκαν να πολεμήσουν.Οι Ιταλοί τους έκλεισαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην κεντρική Αλβανία. (….) Στην ελληνική κυβέρνηση η πορεία των γεγονότων φαινόταν πως έδινε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει τα πα-λαιά προσαρτιστικά σχέδια τους για τις περιοχές της Κόρτσας (σ.σ. Κορυτσάς) και του Γκιροκάστρ (σ.σ. Αργυρόκαστρου)».

Σε άλλο σημείο συνεχίζουν: «Το 1940 ήταν μοναδική ευκαιρία να ενωθεί με τον Ελληνικό Στρατό ο Αλβανικός».

Έτσι εξηγείται η κατηγορηματική άρνηση του Ελληνικού Στρατηγείου στην πρόταση των Αλβανών αντιφασιστών πατριωτών να σχηματίσουν δύο τάγματα και να πολεμήσουν με την εθνική τους σημαία στο πλευρό των ελληνικών δυνάμεων εναντίον των Ιταλών εισβολέων !

Στην πραγματικότητα οι Αλβανοί έδειξαν πλήρη δυσπιστία και απροθυμία να συνεργαστούν με τον Ελληνικό Στρατό.Αντιθέτως συνεργάστηκαν με τους Ιταλούς.Ο Ιταλός παρατηρητής Τζακομόνι βε-βαίωσε κατηγορηματικά και με συγκεκριμένα στοιχεία,ενώπιον του Ανώτατου Ιταλικού Δικαστη-ρίου,τα εξής: «Και οι Αλβανοί βοήθησαν παντού και πάντα τον Ιταλικό Στρατό,χωρίς να σημειωθεί πουθενά οποιοδήποτε επεισόδιο.»

1941 – ΛΗΞΗ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα (Απρίλιος 1941) και την υπογραφή της συνθηκολόγησης με τη Γερμανία ο Ελληνικός Στρατός αποχώρησε από τη Βόρεια Ήπειρο χωρίς παρενόχληση των Ιταλών.Μετά την είσοδο των γερμανικών και των ιταλικών στρατευμάτων στη χώρα μας ιταλικές δυνάμεις παρέμειναν στην Αλβανία ως στρατός κατοχής.

Στις 3 Μαΐου 1941,λίγο μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα,όπως γράφει ο ιστορικός Δημ. Μιχαλόπουλος,“ειδική επιτροπή”,που είχε συγκροτηθεί με εντολή της αλβανικής κυβέρνησης,υπέβαλε στο Βασιλικό Υπουργείο Εξωτερικών στη Ρώμη υπόμνημα στο οποίο περιέ-χονταν οι διεκδικήσεις της Αλβανίας σε βάρος της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας.

Όσον αφορά την Ελλάδα,στις διεκδικήσεις περιλαμβάνονταν,εκτός από την Τσαμουριά,τα Ιωάννινα και η Πρέβεζα «μαζί με τις περιφέρειες τους»,δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου.Τα Τίρανα ζητούσαν τότε την “ένωση” των εδαφών αυτών,όπως και ορισμένων άλλων ελληνικών πε-ριοχών (στη Δυτική Μακεδονία κυρίως),με το αλβανικό κράτος.Η κατοχή της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα δεν επέφερε την πραγματοποίηση των αλβανικών επιδιώξεων.

Οι Αλβανοί κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής,αν και υπήρχαν ομάδες αντίστασης,ουσιαστικά συνεργάζονταν με τους Ιταλούς.Όταν συνθηκολόγησε η Ιταλία,το 1943,η Αλβανία καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα.Και πάλι οι Αλβανοί,ιδίως οι Τσάμηδες,συνεργάστηκαν με τα στρα-τεύματα κατοχής σε βάρος των Ελλήνων.Η Μ. Βίκερς γράφει ότι «κατά τη διάρκεια της γερ-μανικής κατοχής στην Αλβανία οι Γερμανοί σχημάτισαν μια αλβανική μεραρχία SS.»

Στις 17 Απριλίου 1944 δημιουργήθηκε μια μονάδα αποτελούμενη αποκλειστικά από Αλβανούς,με την ονομασία «21 Waffen – Gebirgs – Division der SS «Skanderberg» (albanische Nr.1).Οι στολές τους ήταν ίδιες με τις στολές των γερμανικών SS,αλλά τα σύμβολα τους ήταν αλβανικά.Η μονάδα αυτή δημιουργήθηκε με οδηγίες του ίδιου του Χάινριχ Χίμλερ και απαρτιζόταν από 11.398 στρατιώτες αλβανικής καταγωγής,οι οποίοι προέρχονταν από τον Αλβανικό Στρατό,τις ειδικές δυ-νάμεις της αστυνομίας,αλλά και παραστρατιωτικές ομάδες και συμμορίες εγκληματιών.

Ήταν υπό τις διαταγές και τον έλεγχο του Αλβανού κατοχικού πρωθυπουργού Ξαφέρ Ντεβά.Δη-μιουργήθηκε προκειμένου τα γερμανικά στρατεύματα να μεταφερθούν από την Ελλάδα και τα κεντρικά Βαλκάνια στην Αδριατική και να ενισχύσουν την άμυνα,η οποία είχε αποδυναμωθεί μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών και την απόσυρση των στρατευμάτων τους από την περιοχή.Η δη-μιουργία της SS Skanderbey Division αποτέλεσε τη μεγαλύτερη ευκαιρία για τη δημιουργία της “Μεγάλης Αλβανίας”.

Το έργο των ΑλβανώνSS περιελάμβανε δολοφονίες ορθοδόξων ιερέων,καταστροφές ορθοδόξων ναών,βιασμούς,κλοπές,αλλά και πλήρη κάλυψη των γερμανικών στρατευμάτων κατά την αποχώ-ρηση τους από την Ελλάδα και αργότερα από τη Σερβία.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οπαδοί του Μπάλλι Κομπετάρ (Εθνικιστικό Κόμμα) είχαν επίσης συνεργασθεί με τους Γερμανούς.

Ολοκληρώνοντας,αξίζει να αναφέρουμε ότι η εχθρική στάση των Αλβανών έναντι της χώρας μας είχε συνέχεια.Ένα χαρακτηριστικό γεγονός αφορά την προσπάθεια συνεργασίας των ανταρτικών δυνάμεων του Ναπολέοντα Ζέρβα ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ με τις ΜΑΒΗ (Μονάδες Απελευθέρωσης Β. Ηπεί-ρου).Η προσπάθεια αυτή απέτυχε λόγω επέμβασης του Κ.Κ. Αλβανίας,το οποίο διέλυσε τελικά τις ΜΑΒΗ -μάλιστα τα περισσότερα στελέχη τους δολοφονήθηκαν.

Σε μια άλλη περίπτωση έγινε προσπάθεια ενοποίησης της Αλβανίας με την Ελλάδα.Συγκεκριμένα ορισμένοι Αλβανοί προύχοντες κατά την κατοχή ήλθαν σε συνεννόηση με Έλληνες πολιτικούς στη Θεσσαλονίκη για την ίδρυση Ελληνο-Αλβανικής Ομοσπονδίας.Η κίνηση αυτή απέτυχε λόγω αντί-δρασης της αριστεράς της Αλβανίας.Όλοι όσοι συμμετείχαν δολοφονήθηκαν.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Από την αναγνώριση της Αλβανίας ως ανεξάρτητου κράτους μέχρι την κατάληψη της από τους Ιταλούς (Απρίλιος 1939),οι σχέσεις της με την Ελλάδα ήταν σχετικά καλές.Στη συνέχεια,όμως,η ι-ταλική προπαγάνδα στήριξε τις αλυτρωτικές διαθέσεις της Αλβανίας.Ο αλβανικός Τύπος δημοσίευε άρθρα κατά της Ελλάδας και καλλιεργούσε το όνειρο της “Μεγάλης Αλβανίας”.

Με την επίθεση των Ιταλών κατά της Ελλάδας,τον Οκτώβριο του 1940,αλβανικά τάγματα πεζικού και εθελοντών και σώματα άτακτων είχαν ενταχθεί στους ιταλικούς σχηματισμούς και έλαβαν ενεργά μέρος στις επιχειρήσεις.Εκτιμάται ότι συμμετείχαν 8-10 τάγματα Αλβανών.Η συμπεριφορά των Αλβανών πολιτών έναντι των Ελλήνων στρατιωτών το 1940-41 ήταν εχθρική,ενώ προς τους Ιταλούς φιλική.

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα από τον Απρίλιο του 1939 και μετά,πείθουν ότι οι Αλβανοί μισούσαν και εξακολουθούν να μισούν κάθε τι ελληνικό και ορθόδοξο χριστιανικό.Υπήρξαν πάντα εχθροί της Ελλάδας.Συνεργάσθηκαν με τον Άξονα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.Πάντα είχαν και εξακολουθούν να έχουν ως απώτερο σκοπό την ίδρυση της “Μεγάλης Αλβανίας”.

Δυστυχώς,έναντι των “καλών υπηρεσιών” των Αλβανών η Ελλάδα το 1971 αποκατέστησε τις δι-πλωματικές σχέσεις της με τη γείτονα,με την ελπίδα ότι θα προστατεύονταν καλύτερα τα δικαι-ώματα της ελληνικής μειονότητας της Βόρειας Ηπείρου.Επίσης,το 1987 η Ελλάδα,ενεργώντας μονο-μερώς,κατάργησε την εμπόλεμη κατάσταση με την Αλβανία,καθεστώς που ίσχυε από τον Νοέμβριο του 1940,χωρίς να εξασφαλίσει εγγυήσεις για την ελληνική μειονότητα της Βόρειας Ηπείρου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

(1) Εκδ. ΔΙΣ/ΓΕΣ: Ο ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-1941, Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ, Αθήναι, 1960.

(2) Εκδ. Υπουργείου Εξωτερικών: 1940-1941,ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ, Αθήνα, 1980.

(3) Παπάγου Αλεξ.: Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1940-1941, εκδ. “Οι Φίλοι του Βιβλίου”, Αθήναι, 1945.

(4) Κατσιμήτρου Χαρ.: Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΠΡΟΜΑΧΟΥΣΑ, εκδ. ΓΕΣ, Αθήνα, 1982.

(5) Τσέρβι Μ.: Ο ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, έκδοση Αlvin Redma Hellas, Αθήνα, 1987.

(6) Κύρου Άδωνι: ΧΡΟΝΙΚΟΝ 1940-1944.

(7) Κύρου Αλ.: ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ, Αθήναι, 1962.

(8) Σιωμοπούλου Στυλ.: Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ “TΖΟΥΛΙΑ” ΣΤΗΝ ΠΙΝΔΟ, Ηπειρωτική Εστία, 1994.

(9) Τριαντάφυλλου Κ.: ΤΑ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1940-41, Πάτρα, 1981.

(10) Τσιρπανλή Ζαχ.: ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ OI ΙΤΑΛΟΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940-41, Αθήνα, 1974.

(11) Ζαούση Αλεξ.: OI ΔΥΟ ΟΧΘΕΣ 1939-1945, εκδ. Παπαζήση, 1987. 
(12) Richter Heinz: Η ΙΤΑΛΟ-ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, Γκοβόστης, 1998.

(13) Μιχαλοπούλου Δημ.: ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑΣ 1923-1928.

(14) Πράσκα Βισκόντι: ΕΓΩ ΕΙΣΕΒΑΛΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Γκοβόστης, 1999.

(15) Vickers Miranda: ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ, εκδ. Οδυσσέας, 1997.

(16) ΡοΙΙο S. – Ρυtο Α.: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ, εκδ. Ομάδα.

(17) Νικολάου Χαρ.: ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ -ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ, εκδ. Φλώρου, 1996.

(18) Ημερήσιος Τύπος της εποχής. [ Χαράλαμπος Νικολάου, Ταξίαρχος ε.α., τ. καθηγητής Στρατιω-τικής Ιστορίας ΣΣΕ, e-e-e.gr]

Πηγή: Ελλήνων Νέα (ellinonea.blogspot.gr) Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου 2011.

Σχόλιο Γιάννη Βασ. Πέππα: Η ανθελληνική λύσσα (όπως έλεγε ο Αδ. Κύρου) των αλ-βανών είναι ιστορικά αποδεδειγμένη και διαχρονική,από το ψυχορράγημα του Βυζαντι-νού imperium ως τις σημερινές πιέσεις επί του σθεναρού Ελληνισμού της Χειμάρρας και της υπόλοιπης βόρειας Ηπείρου.Έτσι,ο παντελώς αστήρικτος,και τόσο κωμικός,λόγος κάποιων περίεργων για «αδελφό λαό» περιέρχεται στη σφαίρα της πρόκλησης και της ολιγόνοιας.