Ο Μ. Καραγάτσης και ο Βασίλης Λάσκος

Πρόκειται για μια διττή,θα έλεγα,προσέγγιση φυσιογνωμίας: τόσο του Καραγάτση όσο και του Β.Λάσκου.Ο συγγραφέας Δημ. Α.Κράνης,χωρίς τις βαριές πελαγοδρομίες του τυπικού φιλολογικού λόγου επιχειρεί να δώσει τη συγγραφική οπτική του Μ. Καραγάτση,αλλά και την αντισυμβατική,ανορθόδοξη προσωπικότητα του Β. Λάσκου με επικέντρωση στην ουσία,με λιτή πένα,χωρίς άσκοπες επεκτάσεις,στις οποίες αρέσκεται και καταφεύγει η τρέχουσα,αυτοεπιβεβαιούμενη εν πολλοίς,ναρ-κισσιστική κριτική γραφή.
Σεβόμενος το πνεύμα του κ. Κράνη δεν θα πω άλλα.
Η περιεκτική ανάλυση δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΝΔΟΧΩ-ΡΑ,τ. 107,Μάρτιος 2018,Αλεξανδρούπολη,σσ. 51-56.

Διαβάστε - Κάντε λήψη: 

Ο Μ. Καραγάτσης και ο Βασίλης Λάσκος 

Γιάννης Βασ. Πέππας

ΛΕΞΙΚΟΝ των ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ και ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (1837) pdf

ΛΕΞΙΚΟΝ των ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ και ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (1837) 

Το 1835 επανεκδόθηκε στην Βιέννη το λεξικό της Ελληνικής Γλώσσης του Άνθιμου Γαζή. Κατελάμβανε τρείς τόμους και είχε επιμεληθεί από τον Κων/νο Γκαρμπολά και τον Χριστόδουλο Ματακίδη.

Σίγουρα, το λεξικό αυτό αποτελεί μια σπουδαία υποστήριξη στον κάθε απαιτητικό χρήστη της ελ-ληνικής γλώσσας,σε συγγραφείς και μελετητές/αναλυτές του ελληνικού λόγου όλων των χρονικών περιόδων του.

Δύο χρόνια μετά, πάλι στην Βιέννη, στο τυπογρα-φείο του Αντωνίου Μπενκότ, υπό την επιμέλεια του Νικολάου Λωρέντη, απομονώθηκαν από αυτό το λεξικό τα κύρια ονόματα που σχετίζονταν με μυθολογία,ιστορία και γεωγραφία σ΄ ένα ξεχωρι-στό επίτομο λεξικό.

Αυτό παρουσιάζω εδώ προς βοήθεια όσων αναζη-τούν ιδιαίτερες συγκεκριμένες πληροφορίες.

Κάντε λήψη:

ΛΕΞΙΚΟΝ των ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΩΝ, ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ καιΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ (1837)

Γιάννης Βασ. Πέππας

"Να μας κουρέψεις κουρουμπέτσι..."

Γιώργος Αδάμης

"Να μας κουρέψεις κουρουμπέτσι..."

Όταν ήμασταν μικροί,μας έστελναν οι πατεράδες μας στον κουρέα του Βαρνάβα να μας κουρέψει.

«Θείε Γιώργο»,πηγαίναμε και του λέγαμε,«ο μπαμπάς είπε να με κουρέψεις κουρουμπέτσι και θα ΄ρθει μετά να σε πληρώσει».

Κουρουμπέτσι στα αρβανίτικα σήμαινε "γουλί". Αφήναμε και μία τούφα πάνω απ΄ το μέτωπο,στη μέση. Όλοι το ίδιο κούρεμα!

Το κουρείο του «θείου Γιώργου»,του Γιώργου Αδά-μη,ήταν δίπλα στην πλατεία του χωριού,πίσω από το καφενείο του Κώστα Δήμα (Χιώτη).Εκεί υπήρχε το δίπατο σπίτι της Σοφίας Σπυροπούλου,ένα από τα γνωστά τυπικά παλιά δίπατα σπίτια,που από πάνω έμεναν οι άνθρωποι και από κάτω ήταν ο στάβλος για τα ζώα.

Τη θεια-Σοφία τη φωνάζαμε Τσοφί (η Σοφία στα αρβανίτικα) του κλητήρα,προφανώς επειδή ο πατέρας της θα ήταν παλιά κλητήρας στην κοινότητα του Βαρνάβα.Η θεια-Σοφία πρέπει να ήταν θεία του κουρέα μας,αδερφή του πατέρα του ή κάτι τέτοιο.Είχε παντρευτεί στα νιάτα της κάποιον Σπυρόπουλο,όχι Βαρναβιώτη,ο οποίος πέθανε ή χωρί-σανε˙ πάντως,απ΄ όταν ήμουνα πιτσιρίκι,δεν τον είχα δει ποτέ.Σίγουρα η θεια-Σοφία έμεινε λίγο παντρεμένη και δεν απόκτησε παιδιά.Στα τριήμερα πανηγύρια του χωριού (29 Ιουνίου,των αγίων Πέτρου και Παύλου) ερχόταν ένας ανιψιός της απ΄ το σόι του άντρα της,ο Ζήσης,με την «ρουλέτα»,όπως τη λέγαμε.Ένα μακρόστενο τραπέζι που απλω-νόταν πάνω του πράσινη τσόχα με τους μονοψήφιους αριθμούς και δυο άλλα σύμβολα. Υπήρχε και μια μικρή σφαίρα που έφερε πάνω της τους αριθμούς απ΄ το 0 ως το 9, τα δύο σύμβολα και κάτι άλλα «της μπάνκας».Πόνταραν οι ενδιαφερόμενοι χρηματικά πο-σά στην επιλογή τους ή στο χρώμα (άσπρο ή μαύρο).Έριχνε κάποιος τη σφαίρα πάνω στην τσόχα κι αν ερχόταν σημείο με ποντάρισμα πάνω του,ο παίκτης κέρδιζε το πολλα-πλάσιο που ΄χε συμφωνήσει με τον Ζήση.Όποιος είχε ποντάρει στο χρώμα και του ερχό-ταν, κέρδιζε τα διπλάσια.Αν ερχόταν «μπάνκα»,μάζευε όλο το χρήμα ο Ζήσης.Ένα μικρό, υπαίθριο κινητό καζίνο! Έσβησαν τα πανηγύρια,χάθηκε κι ο Ζήσης…

Ο όροφος του σπιτιού της θεια-Σοφίας διέθετε μια μεγάλη βεράντα,η οποία αποτελούσε το ταβάνι του κουρείου.Ένας μακρουλός χώρος με φαρδύ παράθυρο,έναν πάγκο με πλάτη καλυμμένος με κόκκινη φορμάικα για τους πελάτες,δύο μεγάλους καθρέφτες και όλα τα σύνεργα της κουρευτικής και της ξυριστικής τέχνης που κοσμούσαν τα παραδο-σιακά μπαρμπέρικα.

Κουρέας ήταν και ο πατέρας του μπάρμπα Γιώργου,Τσίρλας στο παρατσούκλι.Αδάμης όμως,ήταν και ο άλλος παλιός κουρέας του χωριού,ο Αδάμ Αδάμης.Το μονόχωρο κου-ρείο του ήταν κάτω από το καφενείο/παντοπωλείο του Σαράντη Ηλία,δίπλα από το σημε-ρινό μανάβικο της Δροσούλας Λέπουρη.Ο Αδάμ και ο Τσίρλας πρέπει να ήταν αδέρφια, γιατί είχαν κοινό μαχαλά,κάτω από το σχολείο του χωριού.Από τα πολλά παιδιά του Αδάμ Αδάμη μόνο μία κόρη του,η Παρασκευή,παντρεύτηκε στον Βαρνάβα (τον Πέτρο Λέπουρη).Δεν γνωρίζω αν απ΄ τους γιους του ανακυκλώθηκε αυτό το χαρακτηριστικό ονοματεπώνυμο (Αδάμ Αδάμης),που φανερώνει πώς προέκυψε το γνωστό αρβανίτικο επίθετο (Αδάμης → Δεδαδάμης, Κωτσαδάμ, Κολλιαδάμης κ.ά.).

Ο Γιώργος Αδάμης έμαθε την τέχνη και στους γιους του,τον Θανάση και τον Ηλία.Όταν ο μεγάλος γιος,ο Θανάσης,πήγαινε έκτη Δημοτικού υπήρχε ένας φωτισμένος δάσκαλος (Αυγερινό,θαρρώ,τον λέγανε) στο χωριό που μέσα σε όλα μάθαινε στους μαθητές του και Κεραμική.Πήγαιναν στο Μορτίρι (τη δεύτερη φυσική βρύση του χωριού,στο ΒΑ άκρο του,κάτω απ΄ το παλιό εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής.Κάπου στα 1920-25 ο Δήμος Μα-ραθώνα,όπου υπαγόταν διοικητικά τότε ο Βαρνάβας,οργάνωσε λειτουργικά την πηγή με μία θαυμάσια κατασκευή από πέτρα και μάρμαρο.Κατέβαινες δέκα περίπου σκαλιά για να φτάσεις στον σωλήνα με το τρεχούμενο νερό,εντοιχισμένο σε καλαίσθητη λευκή επι-φάνεια.Πάνω,μέσα σε οργιώδη βλάστηση,υπήρχε μεγάλος πέτρινος πάγκος να ξαποσταί-νει ο κόσμος που δροσιζόταν.Πιο δίπλα βρισκόταν θηριώδες μαγγάνι που δυνάμωνε τη ροή του νερού στα παρακείμενα περιβόλια.Έως το 1972 σχεδόν δεν υπήρχε δίκτυο ύ-δρευσης στον Βαρνάβα.Κάθε σπιτικό κουβαλούσε το χρειαζούμενο νερό από την,υπάρ-χουσα και σήμερα,βασική βρύση του χωριού με δοχεία φορτωμένα σε ζώα,γαϊδούρια και μουλάρια.Τα σκαλιά στο Μορτίρι δεν επέτρεπαν την προσέγγιση ζώων κι έτσι αυτή η πη-γή ήταν παραγκωνισμένη.Κάπου στο 1985,επί προεδρίας Γιάννη Τσουτσάνη,το Μορτίρι καταστράφηκε,ισοπεδώθηκε… Ολοσχερώς.Χτίστηκε στην ίδια θέση ένας άχαρος,εξαμ-βλωματικός θάλαμος για ένα περιφερειακό αντλιοστάσιο,κάτι τέτοιο.Την ίδια εποχή,με ανάλογο ξέφρενο ζήλο,αλλοιώθηκαν βάναυσα η πηγή Ντόρμπερι στην παραλία του Βαρ-νάβα,ο Άγιος Γεώργιος,γκρεμίστηκε το παλιό κοινοτικό πλυσταριό.Λαογραφικά ενθυμή-ματα και πλούτος παράδοσης υπέκυψαν αστραπιαία στο οξύ χτύπημα της ασυγκράτητης αμορφωσιάς και της αχαλιναγώγητης αξεστοσύνης.Περιρρέουσα φημολογία συνάμα,διέ-σπειρε ότι οι μη αναστρέψιμες επεμβάσεις συνδέονταν με αναζήτηση Εγγλέζικων λιρών επί Κατοχής.Διαδόσεις κακεντρεχείς υποθέτω.Το μαγγάνι που προανέφερα διετηρείτο α-τόφιο ως το 2003.Έκτοτε,αγνοώ την τύχη του…) που αφθονούσε ο φυσικός πηλός,κουβα-λούσαν ποσότητες στο σχολείο και επιδίδονταν σε διάφορες κατασκευές.Ο Θανάσης απο-δείχτηκε μεγάλο ταλέντο στις μικρές προτομές.

Έτσι,σύντομα,στον πάγκο του κουρείου μπήκαν πήλινες προτομές του Κολοκοτρώνη,του Μπότσαρη και του Καραϊσκάκη.Αργότερα,ο Θανάσης τις λουστράρισε μ΄ ένα λευκό επί-χρισμα και ήταν αληθινά διαμάντια λαϊκής δημιουργίας.

Κάπου στην δεκαετία του 1980 η Σοφία Σπυροπούλου,γριά γυναίκα ήδη,πέθανε.Ο Γιώργος Αδάμης,που ήταν κληρονόμος της,γκρέμισε όλο το μαχαλά της,πάει και το πα-λιό κουρείο.Στη νέα οικοδομή που ανήγειρε φρόντισε να διατηρήσει ένα μικρό χώρο ως κουρείο που το λειτουργούσε όσο κρατούσαν τα πόδια του.Ο «θείος Γιώργος» (Γιώργος Α-δάμης ή Μάντζης στο παρατσούκλι) έφυγε στις 7 Μαρτίου 2018, 89 χρονών.Κόπηκε άλ-λο ένα τριαντάφυλλο απ΄ τον μυρωδάτο κήπο των παιδικών μας αναμνήσεων!

Οι γιοι του δε,στράφηκαν σε άλλες επαγγελματικές ασχολίες και με το θάνατο του Γιώρ-γου Αδάμη από τη μακρά μπαρμπέρικη παράδοση των Αδαμαίων στον Βαρνάβα δεν α-πέμεινε τίποτα.

Ε τ υ μ ο λ ο γ ί α

Η σύνθετη λέξη κουρουμπέτσι παράγεται κατά πρώτον απ΄ το ρήμα της αρχαίας κείρω=κόβω τα μαλλιά (ως το δέρμα),ξυρίζω,αποκόπτω,αποτέμνω, θερίζω.Το "γουλί" στα αρχαία λεγόταν: εν χρω κε-καρμένω=ως το δέρμα κούρεμα.Απ΄ το κείρω προέρχονται ακόμα: κέρμα,κορμός,κουρά,κούρος κ.ά.Να σταθώ ιδιαίτερα στο ουσιαστικό η κου-ρίς=το ξυράφι και στο επίρρημα κουρίξ=από τα μαλλιά,αλλά και: νεανικώς.Το κείρω στα αρβανί-τικα έγινε κορ και χρησιμοποιείται με την έννοια κόβω ως/από τη ρίζα,θερίζω.

Αφού διασαφηνίσαμε με βεβαιότητα το πρώτο συνθετικό (κουρ-) της λέξης,ας στραφούμε και στο δεύτερο (-ουμπέτσι) μην ξεχνώντας ότι κατά την σύνθεση επιτελούνται πάθη φθόγγων (συμφώνων και φωνηέντων),αλλοιώσεις τους και ενδεχομένως επανασυστάσεις συλλαβών.Κατά το λεξικό Μπαμπινιώτη (σελ. 435) γουλί (< μεσν. γουλίν < αγλίον υποκ. του αρχαίου άγλις=σκελίδα σκόρδου,που συνδέεται με το συνώνυμο γέλγις,βλ. και γάγγλιον) έφτασε να σημαίνει βλαστάρι,μί-σχος,σκελίδα κι ονομάστηκε έτσι το ως το δέρμα κούρεμα,επειδή αποκάλυπτε τα γουλιά των τριχών,τις εκβλαστήσεις τους δηλαδή.

Αναζητάμε,επομένως,ως δεύτερο συνθετικό ένα επίθετο που να προσδίδει στην κουρά,στο κούρεμα τα χαρακτηριστικά της μονιμότητας,της διάρκειας,της καθολικότητας κι ό,τι εννοούμε λέγοντας γερό κούρεμα.Βέβαια,επειδή οι τρίχες,τα μαλλιά μεγαλώνουν,μακραί-νουν οι ιδιότητες αυτές νοούνται σχετικά.Το επίθετο αυτό είναι το: έμπεδος (ο,η),απα-ντώμενο,διγενές πάλι,και εμπεδής.Η αρχική σημασία του (εν + πέδον) αφορούσε χώρο, τόπο: αυτός που στέκεται σταθερά στη γη,στερεωμένος,θεμελιωμένος,ριζωμένος,ακλόνη-τος,άσειστος.Γρήγορα έλαβε και χρονική διάσταση: αδιάλειπτος,διαρκής,συνεχής,αδιά-κοπος,αλλά και: αμετάτρεπτος,σταθερός,αναλλοίωτος.Το ρήμα: εμπεδόω και το επίρ-ρημα: έμπεδα ή έμπεδον (συνήθη στον Όμηρο) ή μεταγενέστερα εμπέδως=στερεά,βέ-βαια,επίμονα.Με την έννοια της σταθερότητας,βεβαιότητας η λέξη συντίθεται σε πολλά παράγωγα (εμπεδόμυθος,εμπεδόμητις,εμπεδόκυκλος κ.ά.).Σήμερα,το εμπεδώνω χρη-σιμοποιείται για να δηλώσει εδραίωση αντίληψης,καταστάλαξη γνώσης κ.ά.τ.

Επομένως:

κουρά + εμπεδής,

το σταθερό (=ολικό,πλήρες),σίγουρο (=ικανό,γερό),διαρκές (=με εύρος χρόνου) κούρεμα.

Η επίταξη του επιθέτου και εδώ δυναμώνει την πάγια θέση μου ότι τα αρβανίτικα απο-τελούν πρώιμο τοπικό (της Ηπείρου) μόρφωμα της αρχαίας Ελληνικής.Η εξέλιξη της γλώσσας οδήγησε στην ορθολογική πρόταξη του επιθέτου.Το όνομα αρβανίτικα προέκυ-ψε κάπου μετά τον 3^ο μ.Χ. αι.,όπως αναλύω εκτενώς σε άλλα σημεία τούτου του ιστοχώ-ρου.

κουρά + εμπεδής

(1.Με συναίρεση α + ε = ου) →

κουρουμπεδής

(2.Με αποβολή του η της κατάληξης [εκτράχυνση],

3.μετατροπή του δ στο αντίστοιχο ψιλό [τ]

4.αναβίβαση τόνου & ανάπτυξη ευφωνικού τελικού ι) → κουρουμπέτσι

Η παραπάνω,προφανής για κάθε φιλόλογο,ανάλυση της συνθετικής παραγωγής εκτιμώ ότι προσφέρει άρτια γλωσσολογική εικόνα για την συγκεκριμένη λέξη.Κουρά,κουρέας, κούρεμα,κουρουμπέτσι,όλα ένα! Ελληνικά και αρβανίτικα το ίδιο πράμα! Κι έρχονται μετά τα γιουσουφάκια της μειοδοσίας,οι σύγχρονοι πηλιογούσηδες να εκτίθενται ανοη-τεύοντας περί δήθεν αλλοεθνίας των παλιότερα αρβανιτοφώνων Ελλήνων.

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος - Συγγραφέας

Κων. Χολέβας, Άλλο Έλληνες Αρβανίτες και άλλο Αλβανοί

Κων/νος Χολέβας

Άλλο Αλβανοί και άλλο Αρβανίτες

του Κων/νου Χολέβα, Πολιτικού Επιστήμονος

Άγνοια ή και διαστρέβλωση της Ιστορίας προδίδει η καινοφανής άποψη που ακούσθηκε, ότι δηλαδή μεγάλοι ήρωες του 1821 και των μετέπειτα εθνικών αγώνων υπήρξαν Αλβανοί.

Γίνεται σύγχυση με τους Αρβανίτες, τους αρβανιτό-φωνους Έλληνες. Άλλο, όμως, Αλβανοί και άλλο Αρβανίτες. Υπάρχει μεγάλη διαφορά. Και εξηγούμεθα:

Ο Μάρκος Μπότσαρης, στην μνήμη του οποίου ασεβούν πολλοί, ήταν Έλλην αρβανιτόφωνος, όπως όλοι οι Σουλιώτες.Η ελληνική του συνείδηση φαίνεται και από την περίφημη φράση που είπε όταν πρωτοπάτησε στα Επτάνησα :"Ο Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρεττανική σημαία". Το δε Λεξικό που έγραψε ήταν της αρβανίτικης -όχι αλβανικής- και ρωμαίικης απλής (νεοελληνικής). Άλλωστε δεν θα μπορούσε να έχει αλβανική εθνική συνείδη-ση,διότι κάτι τέτοιο εμφανίζεται μόλις το 1878 με την Λίγκα της Πριζρένης-Κοσσυφοπεδίου και μάλιστα ως τεχνητό κατασκεύασμα ξένων δυνάμεων και θρησκευτικών προπαγανδών.Κατά την Τουρκοκρατία δεν υπήρχε έθνος Αλβανών.Οι κάτοικοι της σημερινής Αλβανίας διεκρίνοντο με κριτήριο την θρησκεία τους.Οι Ορθόδοξοι ήσαν Ρωμιοί,εντεταγμένοι στο ίδιο Γένος με τους υπόλοιπους Έλληνες.Οι Μουσουλμάνοι ένοιωθαν Τούρκοι,εξ ου και ο όρος Τουρκαλβανοί.Εάν μιλούμε για αλβανική συμμετοχή στην Ελληνική Επανάσταση δεν πρέπει να αναφερόμαστε στους Μποτσαραίους,την Μπουμπουλίνα και τους Κουντουριώτηδες,αλλά στους Τουρκαλβανούς που χρησιμοποιήθηκαν από την άλλη πλευρά ως σφαγείς των Ελλήνων.

Οι Βυζαντινοί πρόγονοί μας δεν ανέφεραν Αλβανούς στην Βαλκανική.Ο Κωνσταντίνος Πορφυρο-γέννητος ονομάζει Αλβανούς μία φυλή του Καυκάσου. Ο Γεώργιος Καστριώτης-Σκεντέρμπεης,που θεωρείται εθνικός ήρωας των σημερινών Αλβανών,ονόμαζε εαυτόν Ορθόδοξον Ηπειρώτη (15ος αιών).Σε έγγραφα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας στα τέλη του 15ου αιώνος η λέξη "Αλβανός" ερμηνεύεται "Έλληνες από την Ήπειρο και την Πελοπόννησο" χωρίς να αμφισβητείται η ελληνική συνείδησή τους.Η αλβανική συνείδηση είναι οπωσδήποτε ξενόφερτο κατασκεύασμα όπως αποδεικνύουν και μαρτυρίες των ιδίων των ενδιαφερομένων,τις οποίες κατέγραψε ο σύγχρονός μας διαπρεπής Βαλκανιολόγος Αχιλλεύς Λαζάρου.

Όταν η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία για δικούς τους λόγους προσπαθούσαν να κατασκευάσουν αλβανικό κράτος ώστε να ελέγχουν την είσοδο της Αδριατικής,οι Τουρκαλβανοί ύψωναν στο Δυρράχιο την οθωμανική σημαία !

Προτιμούσαν την τουρκική παρά την άγνωστη σ' αυτούς αλβανική εθνική συνείδηση.Άλλωστε, και στους Βαλκανικούς πολέμους οι Μουσουλμάνοι της Αλβανίας πολέμησαν,και μάλιστα δυναμικά, στις τάξεις του Οθωμανικού στρατού.Μετά το 1908 πολλά από τα μέλη του Νεοτουρκικού κομιτά-του,το οποίο σχεδίασε και ξεκίνησε τον διωγμό των Ελλήνων ήταν Τουρκαλβανοί.

Η λέξη Αλβανία σημαίνει Λευκή Χώρα από το λατινικό ΑΛΜΠΑ: λευκή.Είναι όρος με γεωγραφική και όχι εθνολογική σημασία.

Ο όρος Αρβανίτης που αφορά τους Σουλιώτες,τους Υδραίους,τους Σπετσιώτες και πολλούς κατοί-κους των Μεσογείων,προέρχεται από τελείως διαφορετική ρίζα.Συγκεκριμένα από τη λέξη "Άρβα-νον",τοπωνύμιο της Βορείου Ηπείρου,που το βρίσκουμε ήδη από τον 11ο αιώνα στα κείμενα της Άννας Κομνηνής.Από το Άρβανον,δηλαδή από την Ελληνικοτάτη Βόρειο Ήπειρο,κατέβηκαν σε πόλεις και νησιά της Νοτίου Ελλάδος ελληνικοί πληθυσμοί που μιλούσαν αρβανίτικα.Δηλαδή μία διάλεκτο ανάμικτη με αρχαία ελληνικά,λατινικά,τουρκικά και εντόπια βαλκανικά γλωσσικά στοιχεία.Οι αρβανιτόφωνοι Έλληνες ουδέποτε είχαν διαφορετική συνείδηση από τους υπόλοιπους Έλληνες.Παρεμφερές παράδειγμα μας δίδουν οι σλαβόφωνοι Μακεδονομάχοι Κώττας,Κύρου,Ντα-λίπης και άλλοι,οι οποίοι πολέμησαν υπέρ της Ελλάδος κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων.Καθώς και οι τουρκόφωνοι Ορθόδοξοι της Καππαδοκίας που κράτησαν μέσω της Εκκλησίας την ελληνι-κότητά τους, αν και έχασαν την ελληνική γλώσσα.Οι δίγλωσσοι Έλληνες αρβανιτόφωνοι,βλαχόφω-νοι,σλαβόφωνοι κ.λπ. μας προσφέρουν χαρακτηριστικές αποδείξεις ότι στα Βαλκάνια κατά τους τελευταίους πέντε τουλάχιστον αιώνες η Ορθόδοξη πίστη -και γενικότερα η θρησκεία- διαμορφώνει την εθνική συνείδηση πολύ περισσότερο και από το γλωσσικό ιδίωμα.

Η σύγχυση μεταξύ των λέξεων Αλβανός και Αρβανίτης δημιουργείται μόνον στην ελληνική γλώσ-σα,διότι φαίνονται να μοιάζουν οι δύο όροι ηχητικά. Η ομοιότης είναι μόνο επιφανειακή.Στην ουσία διαφέρουν κατά πολύ. Άλλωστε οι ίδιοι οι Αλβανοί αποκαλούν εαυτούς Σκιπετάρ και την χώρα τους Σκιπερία: χώρα των Αετών.Τι κοινό μπορούν να έχουν ένας Σκιπετάρ και ένα Έλλην αρβανιτόφωνος; Ίσως ο ένας να μπορεί να καταλαβαίνει κάποιες λέξεις από τον άλλο.Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είχαν η έχουν την ίδια εθνική συνείδηση... Μην ξεχνούμε ότι Σέρβοι,Κροάτες και Βοσνιομουσουλμάνοι μιλούν ακριβώς την ίδια γλώσσα,παρά ταύτα συγκρούσθηκαν μεταξύ τους με οδυνηρές συνέπειες.

Σέβομαι και κατανοώ τις προσπάθειες πολιτικών και δημοσιογράφων να περιορίσουν τα ενδεχό-μενα φαινόμενα ρατσισμού και ξενοφοβίας -αν και οι ρίζες των προβλημάτων δεν έχουν μελετηθεί σωστά- στην κοινωνία μας. Όμως κάτι τέτοιο δεν γίνεται με άγνοια ή παραποίηση της ιστορικής αλήθειας.Ας μάθουμε καλά την Ιστορία μας ώστε και τους Έλληνες Αρβανίτες να τιμούμε για την εθνική τους προσφορά και με τον γείτονα αλβανικό λαό να διατηρούμε σχέσεις καλής γειτονίας,χω-ρίς βεβαίως να λησμονούμε την ελληνική κοινότητα της Βορείου Ηπείρου.

Σχόλια Γιάννη Βασ. Πέππα: Είχα αναρτήσει το κείμενο  του κ. Κων/νου Χολέβα στην fb ομάδα Οι Βλάχοι της Πίνδου στις 16 Οκτωβρίου 2013.Πρόκειται για ένα απ΄ τα δυναμικά πατριωτικά όπλα που επιβάλλουν στη διαδικτυακή ζύμωση την τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια.Έτσι,δεν μπο-ρούσε να λείπει από τούτον τον ιστότοπο.

Οφείλω να συμπληρώσω/διορθώσω όμως,τον συναγωνιστή καθηγητή σε δύο σημεία:

1. Το λατινικό albus,a,um και το Άρβανον είναι ομόρριζα. Άρβανον σημαίνει Ασπροβούνι.Έγραφα στην μελέτη μου Αλφεσίβοια, η τραγική κόρη της αρχαίας Ψωφίδας:

 Το επίθετο αλφός δηλώνει τον υπόλευκο,τον έχοντα λευκές κηλίδες ή το χρώμα των λεπρών.Η ρίζα αλ- (al-),με την ίδια σημασία,απαντάται και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.Για μας,τους φιλολόγους που απορρίπτουμε την ινδοευρωπαϊκή κατασκευή,αποτελεί ακόμα μία απόδειξη της γλωσσικής/πολιτιστικής εξάπλωσης των εξερευνητών αποικιστών Ελλήνων.

Η ρίζα αλ-  ακολουθούμενη απ΄ τα χειλικά σύμφωνα (π, β, φ) δίνει μια νέα σειρά δευτερογενών θεμάτων (αλπ-, αλβ-, αλφ-) που ορίζουν έννοιες του λευκού.Έτσι: Άλπεις (=Λευκά Όρη),Αλπινι-σμός (η ασθένεια Λευκοπάθεια ή Λεύκη),Αλβιών (η χώρα που καλύπτεται από αφρούς άγριων κυμάτων),Άλβανον ή Άλβανος (=Ασπροβούνι),Αλφειός (=Ασπροπόταμος),Αλφιτώ (γυναικείο ξωτι-κό της αρχαιότητας με αποκρουστικό λευκό πρόσωπο) κ.ά.

Στην περίπτωση της Αλφεσίβοιας δεν υφίσταται μεταφορική χρήση της έννοιας του λευκού (ά-σπιλη,αθώα,παρθένα κ.λπ.).Μην ξεχνάμε ότι το γυναικείο όνομα Λευκή (και Λευκοθέα) διατηρείται ως σήμερα,αν και όχι σύνηθες.Στην Ελληνική παράδοση και πραγματικότητα οι εύληπτες όμορφες αποχρώσεις δίνονταν ως βαπτιστικά γυναικών (Ξανθή,Χρυσή,Κανέλα,Αυγή,Θαλασσινή,Ρόδη κ.ά.).

Το βους,είτε ως πρόθεμα είτε ως επίθεμα,προσέδιδε επιβολή,ηγετικότητα,υπεροχή,ανωτερότητα,αρ-χοντιά.Ανάλυση της γλωσσικής περίπτωσης πραγματοποίησα στην μελέτη μου Μπούας (δείτε την εδώ).

Μπορεί το τοπωνύμιο Άρβανον (ή Άλβανον,απ΄ όπου και ο γεωγραφικός όρος Άλβανος ή Αλβανία) να προέρχεται ατόφιο από ελληνική γλωσσική ρίζα ή και να συνέβαλε στον σχηματισμό του λατι-νική επιρροή,πάντως δεν υπάρχει καμία σχέση με τους Σκιπτάρ.

2.Ο αυτοπροσδιορισμός τους δε ως Σκιπτάρ δεν έχει να κάνει με την λέξη σκηπ (=αετός).Πλήρη ετυμολογική ανάλυση της λ. σκηπ δείτε εδώ.

Ακολουθεί απόσπασμα από παλιότερο θέμα μου,όπου διασαφηνίζεται η προέλευση και  η έννοια του όρου Σκιπτάρ:

 Ομιχλώδης λαός βόρειας καταγωγής,ορμώμενοι από Δαλματία,κατέβηκαν νότια εγκαθιστάμενοι στη Δαρδανία (Σκόπια).Απ΄ τα Σκόπια,με αλλοίωση του -ο- σε -ι- και την προσθήκη της προσ-διοριστικής κατάληξης δημιουργήθηκε το γεωγραφικό/εθνωνυμικό Σκιπ-ετάρ.
(Από τις ετυμολογίες,οι οποίες προτάθηκαν,δύο είναι επικρατέστερες.Κατά τον καθηγητή του πα-νεπιστημίου Αθηνών Αντώνιο Χατζή η λέξη σκυπιτάρ είναι παράγωγο της Ιταλικής λέξεως schiop-petto = όπλο πυροβόλο και σημαίνει οπλοφόρος,ένοπλος,μισθοφόρος.Συνεπώς η ενδεδειγμένη ορθογραφία επιβάλλει ι, δυο π και δυο τ, σκιππιττάρ.Αλλά κατά τον Κροάτη Καθηγητή του πα-νεπιστημίου Ζάγκρεμπ Petar Skok το εθνικό όνομα των Αλβανών Σκυπιτάρ ετυμολογείται δια του Scupis ( >αλβανικα Shkyp), πρωτεύουσα της Δαρδανίας, Σκόπια. Σχετικά δε με τους Σκυπιτάρους βεβαιώνει ότι "ο πυρήνας του λαού αυτού φαίνεται να είναι το τελευταίο κατάλοιπο των Θρακών της επαρχίας της Δαρδανίας, οι οποίοι σε αντίθεση με τους Ρουμάνους επέτυχαν να αποφύγουν τον πλήρη εκρωμαϊσμό".