Τάτα – μέμα

Παραδόξως,στα αρβανίτικα οι λέξεις πατέρας και μητέρα απουσιάζουν.Χρησιμοποιούνται οι λ. ζοτ και ζόνια,που όμως έχουν ευρύτερη σημασία (κύριος-κυρία,οικοδεσπότης-οικοδέσποινα, άρχων-άρχουσα).Για τον πατέρα χρησιμοποιείται και η λ. γιέτ (ηγέτης,αρχηγός,αφέντης).

Το θέμα μητρ- (η μήτηρ,της μητρ-ός) το συναντάμε στο ουσιαστικό μότρα (=αδελφή).Αυτό σημαίνει ότι η υπαρκτή θεματική ρίζα μητρ- (μοτρ-) ή δεν αναπτύχθηκε στα αρβανίτικα ή τα παράγωγά της χάθηκαν.Ίδια μοίρα μήπως πρέπει να υποθέσουμε στα αρβανίτικα και για την αμαρτύρητη θεματική ρίζα πατρ- (ο πατήρ,του πατρ-ός);

Για τη μητέρα έχουμε τη λ. μέμα,που μοιάζει εκ πρώτης για ηχοποίητη παιδική,αλλά δεν είναι.Είναι η αρχαιοελληνική μάμμα και μάμμη (=μητέρα,μαμά),η οποία προήλθε πράγματι απ΄ τους γνωστούς άναρθρους ήχους των βρεφών.

Ο πατέρας λεγόταν τάτα (μπαμπάς).Πρόκειται για ηχοποίητη παιδική λ. Την ίδια λ.,αλλά οξύτονη (τατά) τη συναντάμε στην ελληνική αρχαιότητα ως χαϊδευτική προσφώνηση παιδιού προς τη μητέρα του.Όταν η δούλη απευθυνόταν στην οικοδέσποινά της,την αποκαλούσε τατί.Απ΄ αυτά και το ρ. ταταλίζω=καλώ,φωνάζω κάποιον με χαϊδευτικά θωπευτικά λόγια,κολακεύω,καλοπιάνω.

Κι αυτές οι αρβανίτικες λέξεις δεν είναι παρά ελληνικές.

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος-Συγγραφέας