Η Οικογένεια στα Αρβανιτοχώρια της Βοιωτίας

Η Οικογένεια στα Αρβανιτοχώρια της Βοιωτίας

Στα αρβανιτοχώρια της Βοιωτίας συναντάμε την πυρηνική, την πολυπυρηνική διευρυμένη οικογένεια και την οικογένεια-κορμό.Η πολυπυρηνική οικογένεια όμως,σε άλλα χωριά αποδιοργανώθηκε νωρίτερα,γύρω στο 1920 (συμπίπτει με τη διανομή των κτημάτων της Κωπαΐδας μετά την αποξήρανσή της),αλλού αργότερα,μεταξύ του 1920 και του 1940 ή πολύ αργότερα,μεταξύ του 1940 και του 1960.

Η πολυπυρηνική οικογένεια,η μεγάλη οικογένεια (φαμίλιε εμάδε) ή το ασκέρι,όπως την ονόμαζαν στην περιοχή μεταφορικά,ακολουθούσε το γνωστό κύκλο ανάπτυξης που εμφανίζεται και αλλού,ο οποίος άρχιζε με το γάμο των παιδιών. 

Τα θηλυκά αποχωρούσαν συνήθως με το γάμο και εγκαθίσταντο στο σπίτι των πεθερικών τους.Τα αρσενικά έφερναν τις νύφες στο πατρικό σπίτι.Οι γάμοι γίνονταν και εδώ με τη σειρά γέννησης,αλλά με τις μικρότερες αδελφές να προηγούνται από τους αδελφούς ανάλογα με τη σειρά ηλικίας.Στην περίπτωση που δεν υπήρχαν αρσενικά παιδιά αλλά μόνο θηλυκά,οι γονείς έφερναν σώγαμπρο στην οικογένεια,που κληρονομούσε το σπίτι και την περιουσία των πεθερικών.Συχνά ο σώγαμπρος έπαιρνε και το παρωνύμιο (παρατσούκλι) του πεθερού του.

Η ιεραρχία στην οικογένεια έδινε και εδώ το προβάδισμα στα αρσενικά και ηλικιωμένα μέλη.Αρχηγός της κάθετης πολυπυρηνικής οικογένειας ήταν ο πατέρας,αλλά μετά το θάνατό του την οριζόντια αδελφική πολυπυρηνική οικογένεια διηύθυνε ο μεγάλος αδελφός.Τα δύο αυτά πρόσωπα έκαναν τον καταμερισμό των κτηνοτροφικών, γεωργικών και άλλων εργασιών στα μέλη της οικογένειας και είχαν την ευθύνη της επιχείρησης.Η πιο ηλικιωμένη γυναίκα (μητέρα,γιαγιά,πρώτη συννυφάδα) έκανε τον καταμερισμό εργασιών μέσα στο νοικοκυριό.Οι γυναίκες βοηθούσαν και στα ζώα και στα κτήματα,αλλά δεν έπρεπε να «κάνουν αλέτρι».Έσκαβαν μόνο με την τσάπα. 

Οι Αρβανίτες προτιμούσαν τα αγόρια,όπως λένε,«για να φυλάνε τα ζώα με τους γκράδες».Ο παντρεμένες γυναίκες και σε αυτά τα χωριά ήταν γνωστές με τα ανδρωνυμικά τους, π.χ. Μήτσαινα, Μητσέλιε.

Τα τελευταία χρόνια η πολυπυρηνική οικογένεια μπορούσε να διαιρεθεί και πριν από το θάνατο του πατέρα.Σε μια τέτοια περίπτωση οι γονείς κρατούσαν στο σπίτι έναν παντρεμένο γιο,συνήθως τον τελευταίο (αποσπόρι),για να τους γηροκομήσει (οικογένεια-κορμός).Στο γιο που έμενε μαζί τους άφηναν το σπίτι και το μεγαλύτερο μερίδιο της περιουσίας,που περιλάμβανε μερίδιο ανάλογο με εκείνο που έπαιρναν οι άλλοι αδελφοί επαυξημένο με αυτό που κρατούσαν οι γονείς για το γηροκόμι.

Κλεοπάτρα Πανταζή

*Αναρτήθηκε στην ομάδα μου στο fb "Αρβανίτες" στις 23/5/2014

Διαβάστε: Μ. Γερολυμάτου,Η Θήβα κέντρο εμπορίου & επικοινωνιών τον 12ο αι.