Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, Παρίσι 1824-1825

Ο Γάλλος φιλόλογος και ιστορικός Claude Charles Fauriel (21 Οκ-τωβρίου 1772 – 15 Ιουλίου 1844) ήταν ο πρώτος που εξέδωσε  Ελ-ληνικά Δημοτικά Τραγούδια,αν και δεν επισκέφθηκε ποτέ την Ελλάδα.Ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε συγκροτημένη έκδοση νεοελληνικών δημοτικών τραγουδιών με τον τίτλο "Chants popu-laires de la Grèce moderne",στο Παρίσι σε δύο τόμους (1824 - 1825).Στον πρόλογο της συλλογής του,έχοντας υπόψη προεργα-σίες άλλων λογίων όπως του Γερμανού βαρόνου Χάξτχάουζεν,των Ελλήνων Μουστοξύδη, Μαυρομάτη, Σχινά κ.α.,γράφει «η συλλο-γή που παρουσιάζω είναι η πρώτη που δημοσιεύεται,αυτό είναι μια εξαιρετική εύνοια της τύχης,που δεν επερίμενα».Κατά τον σύγχρονο Έλληνα λαογράφο Δημήτρη Λουκάτο,το φιλλεληνικό έργο του Φοριέλ βοήθησε πολύ τον επαναστατικό αγώνα των Ελ-λήνων,ίσως πολύ περισσότερο και από οποιαδήποτε υλική βοήθεια από το εξωτερικό.
Σημειώνεται ότι τη νεοελληνική γλώσσα,τα ήθη και τα έθιμα,τη ζωή και την κατάσταση γενικότερα των Ελλήνων διδάχθηκε στο Παρίσι και σ΄ άλλα μέρη από παρεπιδημούντες Έλληνες σπουδαστές,εμπόρους και ναυτικούς.Τα δε τραγούδια της συλλογής του ο Φοριέλ τα συνέλεξε βασιζόμενος στις παρακάτω πηγές (όπως α-ναφέρει ο ίδιος στους προλόγους του):

-Έλληνες από διάφορα μέρη του έδιναν ή του έστελναν τραγούδια
-Έλληνες (τεχνίτες και νοικοκυρές) των παροικιών της Βενετίας και της Τεργέστης,όπου ταξίδεψε ο ίδιος,του υπαγόρευαν ή του έγραφαν τα τραγούδια που ήξεραν και τραγουδούσαν οι ίδιοι
-μερικά τραγούδια από συλλογή του Αδαμαντίου Κοραή.
Εκτός των παραπάνω,η σύγχρονη κριτική θεωρεί πως,ως πρώτο πυρήνα της συλλογής του,ο Φο-ριέλ χρησιμοποίησε μέρος της ανέκδοτης ως τότε προεργασίας του Χάξτχάουζεν.

Από τις παραλλαγές κάθε τραγουδιού που έφταναν στον Φοριέλ,διάλεγε αυτή που θεωρούσε αι-σθητικά και γλωσσικά καλύτερη ή συνδύαζε τμήματα από αυτές,αφού έπαιρνε τη γνώμη Ελλήνων λογίων της Διασποράς.Ο πρόλογος που έγραφε για κάθε τραγούδι περιείχε πληροφορίες από πρόσωπα ενημερωμένα.Για τα τραγούδια του Εικοσιένα,οι πληροφοριοδότες του είχαν γνωρίσει προσωπικά τους οπλαρχηγούς στους οποίους αυτά αναφέρονταν.

Στους δύο τόμους ο Φοριέλ παρουσίασε 130 τραγούδια.Στον πρώτο τόμο προηγείται μακρά (144 σελίδων) εισαγωγή του για την ελληνική λαϊκή μούσα.Ακόμα,πριν από κάθε τραγούδι,προτάσσει επαρκές ενημερωτικό σημείωμα.Φυσικά,δίνεται και μετάφραση (στα Γαλλικά) των τραγουδιών.
Μετά τον θάνατό του στο διασπασμένο αρχείο του βρέθηκαν κι άλλα (ανέκδοτα) Ελληνικά Δημο-τικά Τραγούδια.Όλα μαζί (εκδοθέντα και ανέκδοτα) τα συμπεριέλαβε ο Αλέξης Πολίτης στην υπό την επιμέλειά του έκδοση "Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, τ. Α'. Η έκδοση του 1824-1825" (σελ. 375) και τ. Β' "Ανέκδοτα κείμενα. Αναλυτικά κριτικά υπομνήματα. Παράρτημα και Επίμετρα" (σελ. 355), Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 1999.

Όπως και στο έργο του Ν.Γ. Πολίτη,και στο υλικό του Κ. Φοριέλ η αρχική μορφή των Δημοτικών Τραγουδιών τυγχάνει ελεγχόμενη,όχι λόγω συνεχών μεταβολών τους στο χρόνο (που λογικά συ-νέβησαν),αλλά λόγω παρεμβάσεων των συλλεκτών/εκδοτών τους.
Παρουσιάζω τους δύο τόμους του έργου του Φοριέλ (από την ψηφιακή βιβλιοθήκη του Πανεπι-στημίου Κρήτης),όπως πρωτοεκδόθηκαν.

Κάντε λήψη:

Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, Παρίσι (τ. α΄) 1824
Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, Παρίσι (τ. β΄) 1825

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος-Συγγραφέας