Έτσι,χτίζεται το μειονοτικό φρόνημα...

Εγκαινιάστηκε το τζαμί στο χωριό Ήπιο

Με τελετή μεβλίτ άνοιξε στις 16 Μαίου 2015 το τζαμί του χωριού Ήπιο

Με τελετή εγκαινιάστηκε το κατασκευασμένο από τον κόσμο του χωριού τζαμί.Η τελετή εγκαινίων έγινε με συμμετοχή από τους εκλεγμένο μουφτή Ιμπραήμ Σερίφ, αντιπεριφερειάρχη Μουσταφά Κατραντζή,περιφερειακούς συμβούλους Οντέρ Μουμίν και Αχμέτ Ιμπράμ,πρώην βουλευτή Αχμέτ Χατζηοσμάν,πρώην δήμαρχο Ιμπραήμ Σερίφ και με περίπου 2.000 άτομα.Πριν από το μεβλίτ ο  εκλεγμένος μουφτή Ιμπραήμ Σερίφ και θρησκευτικοί λειτουργοί έκοψαν την κορδέλα και ευχήθηκαν να είναι καλότυχο.Μετά από το μεβλίτ στην ομιλία που έκανε ο Σερίφ,αναφέρθηκε στην σημασία της κατασκευής του τζαμιού.Μετά από την μεσημεριανή προσευχή, η τελετή έληξε με φαγητό που προσφέρθηκε στον κόσμο.

Δείτε φωτογραφίες και ρεπορτάζ πατώντας εδώ

Περ. Ρόντοπ Ρουζγκαρί  17/5/2015

Σχόλιο: Καλά,αν αυτό το κτίσμα έγινε με δαπάνες των χωρικών,προφανώς το χωριό έχει πολλούς εφοπλιστές…  

Οι Γερμανοί (με Τσάμηδες συνεργάτες) στο Σούλι

Οι Γερμανοί στο Σούλι

Του Κώστα Λιολιούση

Καλοκαίρι του 1943 και οι Γερμανοί φτάνουν από την Πρέβεζα στο Φανάρι,στα καμποχώρια δηλαδή του Αχέροντα ποταμού.Η εμπροσθοφυλακή τους ανηφορίζει από τον Αρχάγγελο,φτάνει στο Μποντάρι,σήμερα Βαλανιδούσα,και στην κορυφή του βουνού ο επικεφαλής συνταγματάρχης,όρθιος πάνω στο τζίπ,σταματάει για ν’ αγναντέψει τον κάμπο της Αχερουσίας που απλωνόταν στα πόδια του.Ο αντάρτης που τον σημάδευε πίσω από τον βράχο είπε μετά ότι ο Γερμανός είχε μια έκφραση θαυμασμού στο πρόσωπό του πριν η σφαίρα τον βρει κατακούτελα.Η εμπροσθοφυλακή σταματάει και ακροβολίζεται,το κύριο σώμα καταφθάνει και ο Γερμανός στρατηγός δίνει την τρομερή διαταγή:
- Δεν γλύτωσε ο συνταγματάρχης όλο το ρωσικό μέτωπο για να τον φάει ένας Έλληνας ρέμπελος,κάψτε όλο το Φανάρι!
Έτσι κάηκαν τα εικοσιτέσσερα χωριά του Φαναριού.Σαν κάψανε το πρώτο,πολλοί Φαναρίσιοι μαζεύτηκαν στο Καστρί, που είναι σαν νησί καταμεσής της Αχερουσίας λίμνης,πιστεύοντας πως οι Γερμανοί δεν θα έμπαιναν μέσα στο βούρκο που μόνο αυτοί ήξεραν να περπατάν.Μόλις όμως είδανε τη Γερμανική φάλαγγα να στρίβει από τα ριζά του βουνού και να μπαίνει στο βάλτο,πήραν στα χέρια ό,τι μπορούσαν από το βιός τους και τρέξαν να σωθούν κατά τα βουνά,ενώ οι όλμοι έσκαγαν ανάμεσά τους.
Εμένα,τριών χρονών τότε,με πήρε στην πλάτη ένας θείος μου εφτά χρονών! Έτσι φτάσαμε στο ορεινό Κουκούλι,απ’ όπου ο πατέρας μου ο δάσκαλος έβλεπε το σχολείο του στο Καστρί να καίγεται κι’ έκλαιγε πιο πολύ τη βιβλιοθήκη του με τα χιλιάδες βιβλία που είχε με τόσο μεράκι μαζέψει όλα τα χρόνια.Άλλοι Φαναρίσιοι πήγαν κατά την Πάργα και την Ανθούσα κι’ οι πιο άτυχοι στην άνυδρη Κορύτιανη,κοντά στο Σούλι,όπου,πίνοντας νερό από ξεροπήγαδα,θερίστηκαν από τον τύφο.
Μέρες ολόκληρες οι Φαναρίσιοι,μέσα στην απόγνωση,έβλεπαν,από τις κορυφογραμμές των γύρω βουνών,ένα ένα τα χωριά τους να γίνονται στάχτη.
Τετρακόσια χρόνια κράταγε το μίσος των Τουρκοτσάμηδων για τους Σουλιώτες και τους Παρασουλιώτες του Φαναριού. Είχαν τώρα την ευκαιρία να εκδικηθούν κι’ έτσι έγιναν ένα με τους Γερμανούς.Μπροστά οι Τουρκοτσάμηδες κι’ από πίσω οι Γερμανοί, να καίνε και να σκοτώνουνε όσους χριστιανούς ήταν στις λίστες των Τουρκοτσάμηδων,τάχα ως αντάρτες του Ζέρβα η του Άρη.Γρήγορα μίλησαν και για τους Σουλιώτες:
- Στο Σούλι, εκεί πάνω στο Σούλι είναι η φωλιά των ανταρτών.Εκεί κρύβονται δύο χιλιάδες αντάρτες!
Έτσι κίνησε ένα τάγμα Γερμανών από το Φανάρι για το Σούλι.Πέρασαν από τη Γλυκή,πήραν το μονοπάτι της Τζαβέλαι- νας,αλλά εκεί στη γέφυρα τού Ντάλα τούς είδε κάποιος απ’ το Τσεκούρι κι’ απ’ τα κρυφά περάσματα έτρεξε και ειδο- ποίησε τους Σουλιώτες.Oι Γερμανοί έπιασαν ένα τσομπάνο εκεί λίγο πιο κάτω από τη Σαμονίβα και άρχισαν να τον δέρνουν αλύπητα για να μαρτυρήσει πού κρύβονται οι αντάρτες.Του κάκου αυτός φώναζε στον Τσάμη διερμηνέα πώς δεν υπάρχουν αντάρτες στο Σούλι,αλλά αυτοί συνέχιζαν μέχρι που λιποθύμησε.Στη θέση αυτή έμεινε το μισό τάγμα με τον συνταγματάρχη και οι υπόλοιποι Γερμανοί, μ’ έναν λοχαγό, ανηφόρησαν με όλες τις προφυλάξεις για το Σούλι.
Η συνέχεια από έναν Σουλιώτη παππού από το Τσαγκάρι:
-Άμα μάθαμαν εμείς ότι φτάνουν οι Γερμανοί,βάλαμαν στούς ντορβάδες μπομπότα και τυρί,πήραμαν κάπες και βελέντζες,κι’ όλοι,άντρες,γυναίκες και παιδιά κρυφτήκαμαν στο λόγγο πίσω απ’ την Κορύλα.Οι γυναίκες με παιδιά πιο μέσα,στα πυκνά,τα μωρά με το στόμα στο βυζί για να μη κλάψουν κι’ ακουστούμε και περιμέναμαν.Φάνηκαν σε λίγο ν’ ανηφορίζουν από τη Σαμονίβα,καμμιά διακοσαριά ήταν,σε γερές γραμμές,τετράδες,βαράγαν τα ποδάρια τους με βήμα στρατιωτικό.Παιδιά αμούστακα ήταν,δεκαέξη-δεκαεφτά χρονών τα κάναμαν.Δεν μας έφτανε το χάλι μας,γελάγαμαν κιόλας.Πώς γένεται να περπατάνε με βήμα πάνω στις πέτρες; Ήρθαν στην πλατεία του σχολείου,πέρασαν στα πηγάδια των καπεταναίων κι’ ύστερα άρχισαν να ψάχνουν σπίτι με σπίτι,πάντοτε με βήμα.
Μπήκαν σε μια αυλή όπου είχε ξωμείνει ένας γάϊδαρος,φαίνεται πρώτη φορά βλέπανε τέτοιο ζουλάπι,το ζυγώσανε,τρώει ένας Γερμανός μια γερή κλωτσιά.Παιδιά ήταν,άρχισαν κι’ αυτοί να κλωτσάνε το γάϊδαρο,κλώτσαγε κι’ αυτός με τα δυο του ποδάρια,γέλια και γκαρίσματα,μας έπιασαν κι’ εμάς τα γέλια.Ο λοχαγός τούς άφηνε,κατάλαβε ότι το χωριό ήταν έρημο,δεν έψαξε για μας,αλλά πήρε δρόμο να ψάχνει τα κηπάρια και τα λιγοστά μας χωραφάκια όπου είχαμαν φυτέψει λίγο ξερικό καλαμπόκι,ξέρεις,από κείνο μια σταλιά ρόκα,με πέντε σπυριά η καθεμιά.
Άνοιξε μια πέτσινη στρατιωτική τσάντα κι’ έβαλε μέσα κάμποσες ρόκες.Ύστερα μάζεψε τους φαντάρους με τη σφυρίχ- τρα,τούς έβαλε πάλι στη γραμμή και κραπ κραπ κραπ κατηφόρισαν για τη Σαμονίβα.Ο λοχαγός άνοιξε τη σάκα κι’ έδειξε στον συνταγματάρχη τα καλαμπόκια.Κούνησε το κεφάλι του αυτός,αυτά τρώνε δυο χιλιάδες αντάρτες στο Σούλι γέλασε, πάμε πίσω.Έτσι έφυγαν,αφού λευτέρωσαν και τον τσομπάνο που ήρθε και μας τα είπε.Και δεν ξαναπάτησαν στο Σούλι μέχρι που τελείωσε ο πόλεμος.

Κι αυτό: Το χειμώνα του 1943 έπεσε στο Σούλι μεγάλη πείνα.Τότε οι Σουλιώτες οργάνωσαν μεγάλη καταδρομική επιχείρηση για την εξασφάλιση τροφίμων.Άφησαν τα μικρά παιδιά με τους γέρους και όλοι οι άλλοι,άντρες και γυναίκες, ξεχύθηκαν νύχτα στο Γαρδίκι της Παραμυθιάς.Οι γυναίκες άρχισαν να κλέβουν από τις αποθήκες Τούρκων (Τσάμηδων) και Γερμανών ότι έβρισκαν,μπήκαν στις στάνες και τότε χιλιάδες πρόβατα,γίδια και γελάδια πήραν ανηφόρα κατά το Σούλι μ΄ όλες τις γυναίκες από πίσω τους.Άρχισε άγριο τουφεκίδι ανάμεσα στους Τούρκους (Τσάμηδες) και τους Σουλιώ- τες,ήρθαν γρήγορα κι οι Γερμανοί από την Παραμυθιά και μέσα στο μεγάλο χαλασμό ακούστηκε από το μπαλκόνι του η σαρκαστική φωνή του Τούρκου Αγά να φωνάζει «τόφαε το πείνα το γκρέκι και δεν το πιάνει βόλι».
Σπύρος Μουσελίμης [λαογράφος από την Παραμυθιά]: "Η λάκκα του Μπότσαρη".

Κατσίκης

Απόστολος Κατσίκης
Καθηγητής Γεωγραφίας & Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Κατσίκης.  Ένα σύνηθες αρβανίτικο επώνυμο.

Για την προέλευσή του επικρατούν κατά τόπους,όπου απαντάται,διάφορες εξηγήσεις που όλες μάλ- λον πρέπει να τις θεωρήσουμε ως δοξασίες.Στον Βαρνάβα,λόγου χάριν,οι πρώτοι Κατσίκηδες,δύο α- δέλφια που ήρθαν απ΄ την Εύβοια,λέγεται ότι ονομάστηκαν έτσι επειδή φορούσαν ξούλια (είδος αρ- βανίτικου σκούφου) από κατσικοτόμαρο.

Στο βιβλίο του Μιχ. Λαμπρυνίδου "Οι Αλβανοί κατά την κυρίως Ελλάδα και την Πελοπόννησον", 1907 και στη σελ. 27 αναφέρεται ο σύντροφος του ανδρείου αρβανίτη Μανώλη Μπλέση [από το Άρ- γος],επίσης αρβανίτης και Αργείτης,ονόματι Κατσίκης.Οι δράσεις των δύο αχώριστων συντρόφων εστιάζονται περί το 1570,άρα έχουμε σαφή μαρτυρία για την παλαιότητα του επωνύμου.

Θυμίζω ότι,όταν οι συγγραφείς κατά τον 19^ο αι. μιλούσαν για «Αλβανούς»,εννοούσαν τους Έλληνες αρβανίτες.Δεν υπήρχε τότε κανένα αλβανικό έθνος.Οι γείτονες αυτοαποκαλούνται/λέγονται σκι- πτάρ.Έχουν κλέψει σημαία,εδάφη,εθνώνυμο,γλώσσα.

Θα μπορούσε η ετυμολογία του να αναζητηθεί στο τοπωνυμικό Γκατζίκ ή Γκατζίτ.Γκάτζια στα αρβανίτικα λέγεται η Ευβοιώτισσα.Έτσι,το Κατσίκης θα μπορούσε ν΄ αποτελεί παράγωγο του αρβα- νίτικου Γκατζίκ (: Ευβοιώτης. Ή,μήπως, Τζιώτης;).Πάντως,σε παλιά συμβόλαια,ορισμένοι Βαρναβιώ- τες Κατσίκηδες αναγράφονται ως Γκατσ[ζ]ίκηδες.

Ο Κωνσταντίνος Ντίνας στην (με λάθη) εργασία του: Η γλωσσική-κοινωνική ετερότητα και η ονοματολογία: μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση των κοζανίτικων επωνύμων,ΕΚΚΕ 2003 α- ναφέρει (σελ. 8) "Κατζικάς (< κατσίκα,κι αυτό  < αλβανικό kats ή το τουρκικό keci. Ανδριώτης 1971:153, + παραγωγική κατάληξη –άς), …"

Για  βρούμε τη λύση τελικά,θα πρέπει να κινηθούμε στο λεξιλόγιο των αρβανίτικων.Κατσιόλα,λε- γόταν μια πρόχειρη και μικρή κατασκευή που έπαιζε το ρόλο του αποχωρητηρίου.Θυμάμαι αμυδρά ότι είχα δει πολύ μικρός κατσιόλα από κλαριά δέντρων.Γινόταν μια μικρή τρύπα στο έδαφος (βό- θρος,ας πούμε) η οποία περιβαλλόταν από διάφορα υλικά και φτιαχνόταν έτσι ένας μικρός χώρος που εξυπηρετούσε τις σωματικές ανάγκες,μακριά από την οικία.

Κάτσιω,λεγόταν η κοντή,μικροκαμωμένη γυναίκα.Ένας άλλος όρος σχετικός ήτανε τότση.Η τότση και η κάτσιω ήταν χαρακτηρισμοί της κοντής,μικροκαμωμένης γυναίκας.Το πρώτο είναι παραφθο- ρά της δεικτικής αντωνυμίας τόσος (τόσος,η,ο),σημαίνοντας τοσοδούλα δηλαδή,,τοσοδούλικη.Το κά- τσιω,όπως και το κατσιόλα εμπεριέχουν την απάντηση για το Κατσίκης.Αν και δεν μαρτυρείται το αρσενικό του κάτσιω,θα ήταν το κατσίκ.Κατσίκ,είναι ο κοντός,μικροκαμωμένος άντρας.Αυτό μας διασώθηκε σε σύνθετα που κατέληξαν επώνυμα: Κατσιγιάνης,ο κοντός Γιάννης.Κατσιμπάρδης,ο κοντός ασπρουλιάρης.Κατσιμίχας,Κατσιφάρας,Κατσανέβας κ.λ.π. Και βέβαια το χωρίς σύνθεση Κα- τσίκης που σημαίνει κοντός,μικροφτιαγμένος.

Η λέξη προέρχεται από τη μεσαιωνική λέξη κατσί =γατάκι, από υποκοριστικό του κάτα = γάτα. Γάτα ← κάτα ← κάττα ← μτγν. Λατ. catta..Είναι ένα από τα πολλά λατινικά δάνεια που εντοπίζουμε στα αρβανίτικα.Η μικρή γάτα λοιπόν,το γατάκι (βλ. cat στα αγγλικά,chat στα γαλλικά).

Από δω η λέξη,όχι μόνο στα αρβανίτικα,αλλά και στα ελληνικά για να αποδώσει το μικρό,αλλά και την σμίκρυνση.Λέμε κατσιάζω για να πούμε ότι ζαρώνω,μαραίνομαι,συρρικνώνομαι,χάνω το σφρί- γος και τη ζωντάνια.Από δω και τα γνωστά κατσιασμένος,κάτσιασμα ίσως και κατσαρός.Βέβαια,το ρήμα έφθασε να πάρει και συναφείς έννοιες.Κατσιάζω=απομυζούμαι,αφυδατώνομαι,στεναχωριέ- μαι,θλίβομαι,γερνάω,αδυνατίζω.

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος-Συγγραφέας

Αδάμαστη Χειμάρρα !

Ἡ 25η Μαρτίου πέρασε ἀπό δυο μήνες τώρα, ἀλλά ὑπάρχουν καί κάποια πράγματα πού δι- ατηροῦν τήν ἀξία τους.

Γιά παράδειγμα ὁ ἑορτασμός τῆς ἐθνικῆς μας ἐπετείου στή Χειμάρρα τῆς Βορείου Ἠπείρου σέ κλῖμα πανηγυρικό (βλ. φωτογραφία).

Ἐλπίζουμε ἡ ὑποψηφιότητα τοῦ Φρέντυ Μπε- λέρη,προέδρου τῆς ΟΜΟΝΟΙΑΣ στήν πόλη,νά φέρει τά καλύτερα γιά τόν ἀδάμαστο Ἑλληνι- σμό τῆς ἡρωικῆς Χειμάρρας.

Εορτασμοί στη Βόρεια Ήπειρο (Μάιος 2015) για τα 101 χρόνια απ΄ το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας.

Η τουρκογερμανική πρόκληση της FUEN

Τήν ὥρα πού γράφουμε αὐτές τίς ἀράδες ἔχει μόλις λήξει τό πολύκροτο συνέδριο τῆς FUEN (Ὁμοσπονδιακή Ἕνωση Εὐρωπαϊκῶν Ἐθνοτήτων) στήν Κομοτηνή. Ἤμασταν ὡς «Ἀντιφωνητής» τό ΜΟΝΟ παρόν ἑλληνικό ἔντυπο καί παραθέτουμε – ὅπως πάντα – τά πράγματα ψύχραιμα καί ἔγκυρα. Σημειώνουμε ὅτι ἡ FUEN δέν εἶναι κάποια ὀργάνωση ἰδιαίτερης βαρύτητας. Ἀποτελεῖται ἀπό ἑνώσεις γερμανικῶν, σλαβικῶν καί (τελευταίως) τουρκικῶν μειονοτήτων πού ζοῦν σέ χῶρες τῆς κεντρικῆς καί ἀνατολικῆς Εὐρώπης καί χρηματοδοτεῖται ἀπό τοπικές Κυβερνήσεις, κυρίως γερμανικές. Ἡ ἐπιλογή της νά κάνει τό ἐτήσιό της συνέδριο στήν Κομοτηνή καί ὅλες οἱ προκλητικές λεπτομέρειες στήν διοργάνωση ἦταν προφανέστατα ἀποτέλεσμα τουρκικῆς «πειθοῦς» (μέ πολιτικά μέσα; μέ χρῆμα;). 1) Ήρθαν στήν Κομοτηνή ἀνήμερα τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς πόλης: τή στιγμή πού ὅλοι γιορτάζανε τήν ἔνταξη τῆς περιοχῆς στόν ἐθνικό κορμό, μετά ἀπό 600 χρόνια σκλαβιᾶς, ἦρθαν νά πουλήσουν ἐκδούλευση στήν Τουρκία! 2) Πρόταξαν παντοῦ ὡς κύριο θέμα τῶν ἐργασιῶν τους «τά προβλήματα τῆς Τουρκικῆς Μειονότητας τῆς Δυτικῆς Θράκης», υἱοθετώντας ἐξαρχῆς τήν τουρκική ὁρολογία σέ ἕνα θέμα γιά τό ὁποῖο ξέρουν τίς ἑλληνικές ἀντιρρήσεις. Μάλιστα ἀπηύθυναν πρόσκληση (μόνο) στόν δήμαρχο τῆς πόλης καί στόν Περιφερειάρχη γιά τό συνέδριο «τῶν Τούρκων τῆς Δ. Θράκης», ἀποτρέποντάς τους ἀπό τό νά παραστοῦν ἤ νά χαιρετίσουν ἀκόμη καί τυπικά –κι εἶχε καί παράπονο ὁ πρόεδρός της πού δέν τούς ὑποδέχτηκε καμμία ἐγχώρια Ἀρχή– δέν παρέστησαν οὔτε οἱ μειονοτικοί δήμαρχοι καί βουλευτές! 3) Εξαφάνισαν –ὅσο μπόρεσαν– τούς μή τουρκόφρονες μουσουλμάνους ἀπό τήν διοργάνωση: τό αἴτημα τῶν Ρομά τοῦ Δροσεροῦ (ἀπό τόν σύλλογο ΕΛΠΙΔΑ τῆς Σαμπιχά Σουλεϊμάνογλου) πρίν δυό χρόνια τό «ἔχασαν», τό αἴτημα τοῦ Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων ἀπό τόν περασμένο Δεκέμβρη δέν τό ἀπάντησαν καί ἀγνόησαν ἐπιδεικτικά τόν νόμιμο μουφτή τῆς πόλης. 4) Έφεραν ἕτοιμο κατάπτυστο ψήφισμα μέ 10 (!) αἰτήματα γιά τή νέα Κυβέρνηση ὄχι μόνο γιά τή Θράκη ἀλλά καί γιά τούς Ψευτομακεδόνες καί τούς Τούρκους τῆς Ρόδου πού τούς κουβάλησαν κι ὡς εἰσηγητές! 5) Στούς χαιρετισμούς ἡ Τουρκάλα κονφερασιέ καλωσόρισε τούς συνέδρους «στήν Γκιου- μουλτζίνα–Κομοτηνή καί στή Δυτική Θράκη» καί τό ἴδιο ἐπανέλαβε ὁ πρόεδρος τῆς FUEN Χάνς Χάινριχ Χάνσεν (ἡ Ἑλλάδα δέν ἀκούστηκε πουθενά,λές καί ἦρθαν σέ αὐτόνομη περιοχή!). Καί πᾶμε στίς εἰσηγήσεις. Τό συνέδριο ἄνοιξε μέ τήν τοποθέτηση τοῦ Χάνσεν (2η φωτογραφία) γιά τήν μειονότητα. Νά μήν μακρυγοροῦμε,εἶπε κατά λέξη ὅλες τίς τουρκικές θέσεις στά γερμανικά,χωρίς νά παραλείψει τίποτε.Τόσο αὐτός,ὅσο καί ὁ Βίλυ Φότρ,ἔδειξαν πώς λειτουργοῦν γιά κάποιον λόγο ὡς φερέφωνα τῆς Ἄγκυρας.Ἀκολούθησε ὁ τουρκομουφτής Ἀχμέτ Μέτε (3η και 4η φωτογραφία).  Αὐτή τή φορά χωρίς ἀφρούς στό στόμα (ὅπως τότε στό βίντεο γιά τούς «γκιαούρηδες») ,ἀλλά μέ τό κλαψομούνικο ὕφος τοῦ «θρησκευτικοῦ ἡγέτη» μιᾶς «ἀναξιοπαθούσας μειονότητας».Γιά τήν ἀπουσία τῶν ἑλληνικῶν Ἀρχῶν ἀπό τό συνέδριο –πού ὁ ἴδιος συνειδητά τήν προκάλεσε– σχολίασε ὅτι «ἐμεῖς ἐδῶ συνηθίσαμε νά θεωρούμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας»! Μέσα στίς γνωστές του ἀθλιότητες ξεχωρίσαμε τήν ἀγωνιώδη του προσπάθεια νά προλάβει κάθε λόγο περί Πομάκων καί Τσιγγάνων, δηλώνοντας ὁ ἴδιος …«Πομᾶκος Τοῦρκος». Στό ἴδιο μοτίβο κινήθηκαν οἱ Τσαβούς (DEB) καί Χαϊρουλά (ΠΕΚΕΜ),παρουσιάζοντας τίς γνωστές αἰτιάσεις τῆς Ἄγκυρας.Ἀκολούθησαν τοποθετήσεις ἀπό τόν Ἀλή Χουσεΐν- ογλου (Παν/μιο Ἀδριανούπολης) γιά τήν προϊστορία τῶν Ε/Τ σχέσεων καί ἀπό τόν ντόπιο δικηγόρο Χαλίλ Μουσταφά γιά τό θέμα τῶν ἀνιθαγενῶν,ἐνῶ ὁ Ὀνούρ Μουσταφά Ἀχμέτ (ἀπόφοιτος ΔΟΣΑ) παρουσίασε τήν οἰκονομική κατάσταση στή Θράκη καί στήν μειονοτική κοινωνία,μέ ἐνδιαφέροντα ὄντως στοιχεῖα.Σέ δύο περιπτώσεις ἔγιναν τρίλεπτες, καταπελτικές τοποθετήσεις ἀπό τούς ἐκπροσώπους τῶν πομακικῶν συλλογικοτήτων (Σε- ρήφ Μουσταφά καί Ἰμάμ Ἀχμέτ),πού ὅμως ἔμειναν ἀπολύτως ἀσχολίαστες γιά προ- φανεῖς λόγους.Ἔτσι ἡ πρώτη μέρα ἔκλεισε. ἀφήνοντας στούς συνέδρους τήν ἐντύπωση πώς ἕνα σαδιστικό ἑλληνικό κράτος στή Θράκη σκαρφίζεται χρόνια τώρα ἀπίθανους τρόπους γιά νά βασανίσει τούς καημένους τούς Τούρκους. Τήν δεύτερη μέρα,καί χάρη στά ὅσα εἶπαν οἱ Κ. Τσιτσελίκης καί Η. Μήλλας,τό πρᾶγμα ἄρχισε νά στρώνει.Ἀκούστηκαν ἐπιτέλους καί κάποιες ( ὁ λ ό κ λ η ρ ε ς ) ἀλήθειες καί τό κυριότερο: ἡ πολιτική αἰτία καί ἡ ἄμφω ὑποκρισία.Κι ἐνῶ μέχρι τή στιγμή ἐκείνη ὅλοι ἔδειχναν τή χώρα μας ἔνοχη καί τήν Τουρκία ἐκτός κάδρου,ἡ εἰκόνα ἄλλαξε.Ὁ μέν Τσιτσελίκης ἀναφέρθηκε στόν ρόλο τοῦ Κυπριακοῦ καί στήν ἀναγκαιότητα ἐκδημοκρατισμοῦ στό ἐσωτερικό τῆς μειονότητας (ἀναφέροντας τό παράδειγμα τῶν Πομάκων καί τῶν Ρομά), ὁ δέ Μήλλας ἔφερε παραδείγματα ἔλλειψης ἔμπιστοσύνης ἀπό τίς δυό πλευρές καί ζήτησε αὐτονόμηση τῆς μειονότητας ἀπό τή Μητέρα πατρίδα.Παρά τίς γνωστές διαφωνίες μας μέ τούς προαναφερθέντες, πρέπει νά τούς ἀναγνωρίσουμε τόν πολύ θετικό ρόλο πού ἔπαιξαν μέ τίς ἰσορροπημένες τους προσεγγίσεις (πού,ἄν κρίνουμε ἀπό τά μοῦτρα τοῦ προεδρεύοντος Χαλίτ Χαμπίμπογλου,καθόλου δέν ἄρεσαν). Τέλος,ἡ παρέμβαση τῆς Σαμπιχά γιά τούς μουσουλμάνους Ρομά τῆς Θράκης κίνησε τή συμπάθεια πολλῶν πού πῆγαν νά τήν συγχαροῦν καί ἀνάγκασε τόν Χάνσεν νά πεῖ διάφορα σαχλά (πώς ἔχασε τήν αἴτηση τοῦ συλλόγου της κτλ).Σημειωτέα καί ἡ δική μας διανομή ἔντυπου ὑλικοῦ μέ ὅλα τά ἐξώφυλλα ὅλων τῶν ἐκδόσεων γιά τούς Πομάκους,μέ τίς ἀναφορές τοῦ Στέητ Ντηπάρτμεντ γιά τίς πιέσεις τῶν Τούρκων κατά τῶν Πομάκων στίς ἐκθέσεις γιά τά ἀνθρώπινα δικαιώματα (2012, 2013) καί μέ τήν ρατσιστική ἀπόφαση τοῦ δημοτικοῦ συμβουλίου Μύκης κατά τοῦ πομακόφωνου δελτίου εἰδήσεων στό Κανάλι 6 (2010), ὅλα σχολιασμένα λακωνικῶς. Φυσικά τό ἀποτέλεσμα δέν διαφοροποιήθηκε σημαντικά.Οἱ Τοῦρκοι κάνανε ἕνα βῆμα μπροστά καί οἱ δικές μας θέσεις χάσαν ἔδαφος,κάτι φυσικό ὅταν ὁ ἕνας ρίχνει χρῆμα καί κόπο, ὅσο ὁ ἄλλος κοιμᾶται.Ἄς ἐλπίσουμε ἡ ὡραία ἀπάντηση τοῦ ἑλληνικοῦ ΥΠΕΞ διά στόματος Κ. Κούτρα («Ἐλπίζουμε,τά μέλη τῆς FUEN νά ἐξασφαλίσουν τήν ἰσότιμη ἐκπροσώπηση καί τῶν τριῶν συνιστωσῶν τῆς μουσουλμανικῆς μειονότητας,τόσο στό συνέδριο ὅσο καί στήν ὀργάνωσή τους καί αὐτό τό στοιχεῖο νά λαμβάνεται ἐφεξῆς ὑπόψη ἀπό φίλες χῶρες πού σπεύδουν ἀβίαστα νά χρηματοδοτήσουντέτοιου εἴδους δρα- στηριότητες») νά μήν μείνει μόνο λόγια. «Αντιφωνητής», 17/5/2015

Περί του Αρβάνου

Χάρτης 1.

Μιλώντας για αρβανίτες,υποχρεωτικά θα σταθούμε στις πιο παλιές βιβλιογραφικές αναφορές που θεωρούνται σχετικές: το νησί Άρβων και την περιοχή Άρβανον.

Το πρώτο [ο Άρβων,το νησί] δεν έχει καμία σχέση με τους αρβανίτες. Δείτε το θέμα/ανάρτησή μου: Περί του Άρβωνος

Ας δούμε και δυο στοιχεία για το Άρβανον:

1.Τον 6ο αι ο Στέφανος Βυζάντιος (4 ολόκληρους αι. μετά τον Πολύβιο),στο γεωγραφικό λεξικό του υπό το όνομα "Εθνικά",κάνει λόγο για μία πόλη στη γεωγραφική Ιλλυρία,την Άρβωνα,και ονομάζει τους κατοίκους της Αρβώνιους ή Αρβωνίτες.

Σήμερα θεωρείται βέβαιο ότι ο Σ. Β. αντέγραψε λάθος -όχι σκόπιμα- τον Πολύβιο.Αυτή η παραδρομή γεννά συγχύσεις ως σήμερα.Κατά την προσωπική μου εκτίμηση πια,μετά από χρόνια μελετών και με ώριμο τον προσωπικό λόγο,ο Σ. Β. δεν περιέπεσε σε σφάλμα.Πρέπει να είχε αναπτυχθεί στην περιοχή το τοπωνύμιο Άρβανον και ή το κατέγραψε λάθος (παρασυρθείς ενδεχομένως από το νησί Άρβωνα) ή όντως διαχεόταν και παράλληλη ονομασία.Εξάλλου,θα συναντήσουμε αργότερα στις πηγές παρεμφερείς τύπους: τα Άρβανα,η Άλβανος κ.ά.Τίποτα δεν αποκλείει η Άρβων (περιοχή; πόλη;) να υφίστατο ως πρώιμος/παράλληλος τύπος του Αρβάνου.

2.Σε χάρτη του Πτολεμαίου (150 μ.Χ.,βλ. Χάρτη 1) εμφανίζεται οι περιοχή Albanoi (αποδόθηκε και ως Albanopolis,πόλη των Albanoi,δηλαδή).Από δω,με συγκοπή,προέκυψε το τοπωνύμιο Άλβανον [Alba- non] και με ρωτακισμό: Άρβανον.

Ας το πιάσουμε απ΄ την αρχή,όμως.Όταν οι παλαίμαχοι Ρωμαίοι στρατιώτες απεσύροντο,το Λάτιο τους διένειμε τιμητικά εκτάσεις,όπου και εγκαθίσταντο.Τα πρώτα τέτοια γήπεδα μοιράστηκαν στους παλαίμαχους επί του λόφου Alba,έξω απ΄ τη Ρώμη.Εγκαθιστάμενοι εκεί οι παλιοί στρατιώτες ονομά- στηκαν,λογικά, Albanoi. Έφτασε γρήγορα,Albanus και βετεράνος να ταυτιστούν.

Η Ρώμη κατείχε την άλλη πλευρά της Αδριατικής [μετά τους δύο νικηφόρους Ιλλυρικούς,όπως λέγο- νται,πολέμους,230-228 π.Χ.]. Για λόγους καθαρά χωροταξικούς,αλλά και γεωπολιτικής,μετά από κά- ποιο διάστημα άρχισε να εγκαθιστά βετεράνους σε κατακτημένες -κοντινές ή μακρινές- περιοχές.Έ- τσι,παλαίμαχοι albanoi μοιράστηκαν γαίες στην απέναντι χώρα της κατακτημένης Ηπείρου και ί- δρυσαν εκεί την Αλβανόπολή τους.

Όπως βλέπετε,ο γεωγραφικός αυτός όρος του 150 μ.Χ. καμιά σχέση δεν έχει με τους σημερινούς Σκιπετάρ,όπως τσαμπουνάει η άθλια αλβανική προπαγάνδα. 

Χάρτης 2.

Γνωρίζουμε ότι οι Ρωμαίοι ίδρυσαν πολλές αποικίες,coloniae,στην Ιλ- λυρία.Η Albanopolis είναι σχεδόν βέβαιο πως είναι μία από αυτές.Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι,που αρχικά αποτελούσαν φρουρά του Λατίου, και συγκεκριμένα στην περιοχή των Αλβανών λόφων (ακόμη ονομά- ζονται colli Albani από τους Ιταλούς) της Ρώμης,όταν απεστρατεύθη- καν στάλθηκαν στην Ιλλυρία.Γνωρίζουμε πως δεν ήταν Ιλλυριοί,από το γεγονός πως ο Δίων ο Κάσιος (75.2. 6) μας διαβεβαιώνει πως η λεγε- ώνα που στρατωνιζόταν στο Άλμπανουμ μόλις επί Σεπτημίου Σεβή- ρου,στα 193 μΧ (πενήντα χρόνια μετά την αναφορά του Πτολεμαίου) απέκτησε Ιλλυριούς Λεγεωνάριους (που έκαναν μάλιστα άσχημη ε- ντύπωση στους Ρωμαίους με τις χοντροκοπιές και τους γλωσσικούς βαρβαρισμούς τους),ενώ πριν μόνον λεγεωνάριοι επιστρατευμένοι από την Ιταλία,την Ισπανία,το Νόρικουμ (σημερινή Αυστρία) και την Μακεδονία υπηρετούσαν στους στρατώνες του Albanum.Στους από- στρατους λεγεωνάριους του Albanum δόθηκε η συγκεκριμένη περιοχή της Ιλλυρίας για να ιδρύσουν κολωνία (στρατιωτική αποικία) και να βιοπορίζονται καλλιεργώντας τα κτήματα που τους παραχώ- ρησε το κράτος,σαν συνταξιοδότηση (όπως γινόταν με όλους τους Ρωμαίους λεγεωνάριους απο- στράτους).Οι Ρωμαίοι δεν θα είχαν στείλει Ιλλυριούς ως αποίκους στην Ιλλυρία.

H Αλβανόπολις χάθηκε με το πέρασμα των χρόνων (άλλωστε μικρή κώμη πρέπει να ήταν και ο Στέφανος Βυζάντιος που μας δίνει χιλιάδες όσες μικρές και μεγάλες πόλεις και χωριά σε όλη την γνωστή Οικουμένη,την αγνοεί στα μέσα του 6ου αιώνα μχ.) και απ΄ ότι φαίνεται μόνον το όνομά της παρέμεινε,παρεφθαρμένο κι αυτό,σαν Αλβανόν ή Αρβανόν (σύμφωνα με την γλωσσική μεταλλαγή του "λ" και "ρ" κατά το αδεΛφός-αδεΡφός,όπως είναι γνωστό).Πάντως,κατά τον σοβαρότερο ανα- λυτή της Ιλλυρικής Ιστορίας,τον Γουϊλκες,ούτε καν αυτή η ταύτιση δεν είναι σίγουρη ("We cannot be certain that the Arbanon of Anna Comnena is the same as Albanopolis of the Albani,a place located on the map of Ptolemy" - Wilkes J. J.,The Illyrians,1992,page 279). Και,εν πάση περιπτώσει,το Άρβανον της Άννας Κομνηνής και του Ατταλιάτη δεν αναφέρεται σε πόλη αλλά σε περιοχή.Παρεμπιπτόντως,και ο δικός μας ο γνωστός γλωσσολόγος Γεώργιος Μπαμπινιώτης αμφιβάλει για τη γλωσσολογική συνάφεια και προέλευση του Άρβανον με την εξαφανισμένη παλαιόθεν άλλωστε Αλβανόπολη,αν και δέχεται σαν σίγουρη την προέλευση του Αρβανίτης και Αλβανός από το Άρβανον.

Οι νότιες παρυφές της Ιλλυρίας -σημερινή Αλβανία- ήταν περιοχή εν πολλοίς είτε παλαιόθεν Ελλη- νική ("Παλαιά Ήπειρος") ή Εξελληνισμένη ("Νέα Ήπειρος" και "Ελληνική Ιλλυρία") κατά την Ρω- μαϊκή περίοδο,πριν τον ερχομό των Σλάβων και των Σκιπερίων Αλβανών,όπως δείχνουν και τα ονόματα των Ρωμαϊκών επαρχιών (βλ. Χάρτη 2).

Μπορεί η ιστορική πραγματικότητα να βγάζει κάποιους αυτοχθονιστές και άλλους πιστούς της αι- ματικής καθαρότητας έξω από την βρεφική αιώρα τους,αλλά θα πρέπει σε κάποια φάση να ξεπε- ράσουν τις νηπιακές εθνο-ανασφάλειες.Όπως οι Αρβανίτες της Ελλάδας πρέπει να θεωρηθούν μείγ- μα ντόπιων Ελληνόφωνων στοιχείων με εισερχόμενους κατά τον ύστερο Μεσαίωνα Αρβανιτό- φωνους Ρωμιούς Ηπειρώτικης καταβολής,έτσι και οι περισσότεροι θεωρούμενοι σήμερα Αλβανοί της Βορείου Ηπείρου είναι μείγμα ντόπιων Ηπειρωτών Ρωμιών Ελληνικής καταγωγής,με Δακοθρακικής και βορειοΔαλματικής καταγωγής ποιμενικούς πληθυσμούς φερμένους ως τον 11ο αιώνα.

Τελειώνοντας προς ώρας,η ταύτιση της αρχαίας Αλβανόπολης με το σημερινό Zgërdhesh είναι του- λάχιστον αυθαίρετη,ίσως και πολιτικά επιβληθείσα για προφανείς εθνικοτουριστικούς λόγους.Πρώ- τον,το πιο πιθανόν είναι να πρόκειται για Αρχαία Ελληνική αποικία,αφού στις ανασκαφές βρέθηκε μαρμάρινο άγαλμα της Αρτέμιδος.Δεύτερον,δεν θα μπορούσε να είναι η Αλβανόπολη,αφού σύμφω- να με τους ίδιους τους αρχαιολόγους η πόλη αυτή εγκαταλείφθηκε τριακόσια πενήντα ολόκληρα χρόνια πριν ιδρυθεί η Ρωμαϊκή κολωνία Αλβανόπολις ("The city seems to have flourished for 300 or 400 years before being largely abandoned in the 2C BC"- http://albania.shqiperia.com/kat/m/shfaqart/aid/2285. html).

Το σίγουρο είναι πως το λήμμα "Αλβανοί" της Αλβανουπόλεως του Πτολεμαίου είναι δηλωτικό ονο- μαστικό πολιτών πόλεως και όχι εθνώνυμο "Ιλλυριών".Επαναλαμβάνω πως από πουθενά δεν συνε- πάγεται και πουθενά δεν αναφέρεται πως οι κάτοικοι της Αλβανουπόλεως ήταν έθνος και μάλιστα Ιλλυρικό.Στην περιοχή αυτή της Μακεδονίας ζούσαν Έλληνες άποικοι,Έλληνες Μακεδόνες,Φρύγες, Ιλλυριοί,Θράκες και Ρωμαίοι άποικοι.Εξυπακούεται πως κανένα σταθερό σκηνικό Αλβανικής αυτο- χθονίας δεν μπορεί να στηθεί πάνω στο όνομα πόλης με άπειρα Αλπικά,Αλφικά,Αλμπικά και άλ- λα συναφή "Αλβανικά" συνώνυμα σκορπισμένα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ινδοευρωπαϊκής παρουσίας ανά την Ευρασία.

Μπορεί,ο ανήσυχος ανιχνευτής να εντοπίσει άρθρα ή και μελέτες που αποτυπώνουν άλλη εκδοχή για την ίδρυση της Αλβανόπολης,από Καυκάσιους Αλβανούς.

Μετά την πρώτη εκστρατεία του Νέρωνα στον Καύκασο (54 π.Χ.) και την ήττα των εκεί Αλβα- νών,κάποιοι απ΄ αυτούς άρχισαν να μετακινούνται στην ανατολική Αδριατική.

Είναι απίθανο μέσα σ΄ ένα αιώνα (ως το 150 μ.Χ.,που ο Πτολεμαίος στον χάρτη του σημαίνει στην Ιλλυρία περιοχή Albanoi),αυτοί οι ευάριθμοι ηττημένοι Καυκάσιοι μετανάστες να συνέστησαν πόλη [εχθρική,στην ουσία] στη μύτη της Ρώμης.

Η Αλβανόπολις,όπως έχουμε πει,υπήρξε colonia Ρωμαίων βετεράνων.

Αντιθέτως,με ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να σταθούμε σε εργασίες Ελλήνων επιστημόνων που απο- δεικνύουν ότι Άρβανον σημαίνει οροσειρά,ορεινή χώρα.Έχω αναρτήσει μία σχετική μελέτη (δείτε την εδώ) και θ΄ ακολουθήσουν κι άλλες.

Εικόνα 1.

 Η γενική απίσχναση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (ΒΑ) στα χρόνια του ύστερου Μεσαίωνα,που σημαδεύτηκε απ΄ την πρώτη άλωση της Πόλης (1204),δεν προδιέγραψε μόνο τον οριστικό θάνατο του Ανατολικού Ρωμαϊκού Imperium [απόλυτα Ελληνικού κατά τους τελευταίους τρεις αι. της ζωής του],αλλά και επέτρεψε καταλυτικά να ορθωθούν διεκδικώντας αυτόνομο ρόλο εθνικές οντότητες που ως τότε είτε ήσαν λίγο-πολύ υποταγμένες/υπήκοες στη ΒΑ είτε είχαν πετύχει κάποιας μορφής και βαθμού ανεξαρτησία.

Στην Ήπειρο,πανάρχαια κοιτίδα του Ελληνισμού,οι γηγενείς Έλληνες πιέζονται από επήλυδες πλη- θυσμούς που έχουν εδραιωθεί στην περιοχή.Έχει επικρατήσει εν παραλλήλω και το τοπωνύμιο Άρβανον- Άρβανα για την έκταση της αρχαίας Χαονίας [χοντρικά,ο νότος του ποταμού Γενούσου ως τα σημερινά Ελληνοαλβανικά σύνορα].

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Έλληνες χρησιμοποιούν τον ελληνοπρεπή όρο Άρβανον,προερχόμενο είτε απ΄ την ελληνική ρίζα αλφ- αλπ- κ.λπ. ή παράγωγο του λατινικού Albanopolis (Albanopolis → Albanum → Άλβανον → Άρβανον),ενώ οι «άλλοι» καταλήγουν στην λατινική εκδοχή [ή που προ- σιδιάζει στις γλωσσικές φόρμες τους] Arber.Και μόνο αυτή η διαφοροποίηση λέει τα πάντα: άλλο οι Έλληνες εξ Αρβάνου (Αρβανίτες),άλλο οι «άλλοι» από το Arber.Κοινός ο χώρος,αλλά διαφορετικοί λαοί με άσχετα συλλογικά υποσυνείδητα,αντίρροπες πολιτιστικές και ιδεολογικές προσλαμβάνου- σες που αποκλίνουν στον τελικό σημασιολογικό ορισμό του κοινού χώρου που η ιστορική ροή τους έφερε να συμβιώνουν.Το Άρβανον των μεν,είναι Arber για τους δε.Δυο ξένοι κόσμοι…

Ποιοι είναι οι «άλλοι»; Ας πούμε πρώτα τι δεν είναι: δεν είναι,φυσικά,Έλληνες.Ούτε Οθωμανοί.Δεν είναι Σλάβοι,ούτε Λατίνοι.Η διεπιστημονική έρευνα (Αρχαιολογία,Ιστορία, Γλωσσολογία,Εθνολογία) έχει αποδείξει ότι δεν είναι ντόπιοι,αλλά έποικοι.Τα λεγόμενα για απογόνους των Ιλλυριών είναι απλώς ανοησίες αγραμμάτων.Κατά τον Αχ. Λαζάρου [που παραθέτει την μόνη αξιόπιστη και τεκ- μηριωμένη εξήγηση] πρόκειται για απογόνους κάποιων βορείων Δαλματών (όχι των Κοστοβώκων, λαός Δακικός,μαρτυρημένος απ΄ τους συγγραφείς τουλάχιστον απ΄ τον 1ο αι. π.Χ. ή των ομοφύλων τους Κάρπων).Πριν εγκατασταθούν στην Ήπειρο [κάπου στον 6ο αι.],έζησαν 2-3 αι. στον χώρο των σημερινών Σκοπίων,που οι αλλόφυλοι αποκαλούσαν Scupis.Έτσι, όταν μετακινήθηκαν δίπλα,προς τα παράλια της Αδριατικής,έφεραν τον προσδιορισμό της προέλευσής τους: οι εκ του Scupis → Scupis-ίτες → Scupis-tes → Scupis-t(ar) → Scipitar.

Στα τέλη του 12ου αι.,όλοι αυτοί οι Σκιπτάρ,είχαν τόσο μπολιαστεί απ΄ τον υπέρτερο πολιτισμό των Ελλήνων Ηπειρωτών,που όχι μόνο υιοθέτησαν το γλωσσικό ιδίωμα των Ελλήνων Αρβανιτών,καθι- στάμενοι έτσι αρβανιτόφωνοι,αλλά οι ηγετικές τους τάξεις,επηρεασμένες απ΄ τον Βυζαντινό δεσπο- τισμό,αποκόπηκαν σε μια ιδιότυπη σκιπτάρικη αριστοκρατία που καλόβλεπε τοπικές ανεξάρτητες εξουσίες.Αναπτύχθηκε σταδιακά μια κοινωνική-πολιτική κινητικότητα στο εσωτερικό αυτής της λαότητας,κι ενώ η ΒΑ είχε μπει σε φάση αποσύνθεσης,με αποτέλεσμα να ξεπηδήσουν διάφορες Ηγεμονίες από φιλόδοξους φύλαρχους και ηγετίσκους:

Ηγεμονία Έμβλημα Έτη

1 Πριγκιπάτο του Arbanon   1190-1255

2 Δεσποτάτο της Angelokastron και Ναυπάκτου   1358-1374

3 Πριγκιπάτο του Αυλώνα και Κάνινα   1332-1417

4 Δεσποτάτο της Άρτας   1358-1416

5 Πριγκιπάτο του Αργυροκάστρου   1386-1418

6 Κοινωνία των Λέζα   1444-1479

7 Muzakaj Πριγκιπάτο του Berat   1335-1444

8 Πριγκιπάτο του Καστριώτη   1389-1444

9 Πριγκιπάτο του Δουκαγίνη   1387-1444

10 Πριγκιπάτου της Αλβανίας   1368-1444

Ο κατάλογος (δεν επενέβην,βλ. την εικόνα 1) προέρχεται από την Βικιπαίδεια,όπου φύρδην-μίγδην όλα αλβανοποιούνται.Παρουσιάζεται ως σκιπετάρικο και το κίνημα του Ελληνοσέρβου Γεωργίου Καστριώτη.Δεν είναι παράξενη αυτή η εικόνα,αν δει κανείς την παρατιθέμενη βιβλιογραφία στο τέλος: προέρχεται συντριπτικά από αλβανικές πηγές και οι υπόλοιπες συνάδουν.

Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα της σύγχρονης ιστορικής επεξεργασίας: οτιδήποτε προέρχεται από την μεσαιωνική Ήπειρο,όπου είχε αναπτυχθεί παράλληλα το τοπωνύμιο Άρβανο,Άλβανος, Αλβανία σπεύδουν να το εντάξουν σε μια ανύπαρκτη τότε αλβανική εθνότητα.Ο όρος είναι γεω- γραφικός και αφορά όχι μόνο τους έποικους σκιπτάρ,αλλά και τους γηγενείς Έλληνες αρβανί- τες.Πάνω σε αυτή την σύγχυση/στρέβλωση έχει οικοδομηθεί το γνωστό παραμύθι της αλλοεθνίας των Αρβανιτών.Όλες αυτές οι κινήσεις που είδαμε παραπάνω ως απόπειρες σύστασης μεσαιω- νικών βασιλείων,που δεν είναι αναγκαστικά πολιτικές ενέργειες,αλλά και εκδηλώσεις κοινωνικών διεργασιών,δεν έχουν να κάνουν,όπως λανθασμένα έχει συνηθιστεί να αποδίδεται,με τους σκιπτάρ, αλλά και με τους Αρβανίτες ή και με κοινές απόπειρες των δυο λαών.Εν πάση περιπτώσει,επειδή σε τούτο το σημείωμα δεν μπορούμε να αποτυπώσουμε πλήρως την επιστημονική μας άποψη,να κα- ταλήξουμε σε τούτη την επισήμανση: όταν η Β.Α. έθνησκε στην Ήπειρο,η περιοχή αποτέλεσε μέτω- πο έντονων συγκρούσεων για την εποπτεία της.Τότε για πρώτη φορά αναφάνηκαν οι σκιπτάρ,που πρέπει να τονιστεί,δεν είχαν κατασταλαγμένη εθνική συνείδηση,αλλά μόνο αίσθηση διαφορετικό- τητας.Εύκολα άλλαζαν στρατόπεδο,μετέβαλλαν συμμαχίες και όταν η Οθωμανία επικράτησε,εντά- χθηκαν σε αυτή.Εδώ μάλλον πρέπει ν΄ αναζητηθεί και η ανάπτυξη ως τον κομμουνισμό του Μπε- κτασισμού: αυτή η έκφανση του ανεκτικού Ισλάμ επέτρεπε στους ομιχλώδεις Σκιπτάρ να βρίσκονται μέσα κι έξω απ΄ τον ασφυκτικό κρατούντα Μωαμεθανισμό [=θρησκευτικό δόγμα ταυτότητας] της Υψηλής Πύλης,να οσμώνονται αγαστά με τους Τούρκους [γι΄ αυτό και αποκλήθηκαν Τουρκαλβα- νοί] διατηρώντας συνάμα και μια διάκριση υπόστασης.Συμπεριφορές που δεν εξέφραζαν θεμιτά ένστικτα αυτοσυντήρησης,αλλά αγελαίο παζάρεμα,ταπεινά κουτοπόνηρα τεχνάσματα και ακραίας αθλιότητας ελιγμούς από ένα πρωτογονικό,απολίτιστο σκορποχώρι.

Η έστω και πρόχειρη περιδιάβαση της ιστορικής τους γραφής/πορείας αποδεικνύει το παραπάνω: συμφωνούσαν και αναιρούσαν,ούτε μπέσα,ούτε φιλότιμο,ούτε ιερά και όσια.Γι΄ αυτό και έμειναν σχεδόν 50 χρόνια πλήρως αποκομμένοι (1945-1991),πράγμα ακατανόητο και μοναδικό στην ευρωπα- ϊκή κουλτούρα και Ιστορία,μέσα στον αφύσικο αυτισμό του ΕνβερΧοτζικού κομμουνισμού.Λαός άφι- λος,ιδεοληπτικός,τυχάρπαστος,νεφελώδης,άρριζος.

Θα περάσουν πέντε αιώνες ώσπου αυτό το συνονθύλευμα ακαθόριστων εποίκων να αναζητήσει ανεξάρτητη μορφή [κείμενο του Πρίζρεν,1878].Λίγο μετά [1913],Αυστρουγγαρία και Ιταλία έστησαν το υβρίδιο του Αλβανικού κράτους σκλαβώνοντας τα εδάφη της μισής Ελληνικής Ηπείρου και τον συμπαγή πληθυσμό του πανάρχαιου γηγενούς ΒορειοΗπειρωτικού Ελληνισμού.

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος

Βαρναβιώτες-Νταρανιώτες

Όταν ήμασταν πιτσιρίκια,κατά βάση τα αγόρια,και θέλαμε να χωριστούμε σε ομάδες,εκτός από τα διάφορα «τουκιθεμπλόμ»,χρησιμοποιούσαμε κι ένα γεωγραφικό διαχωρισμό.Προτού μιλήσω γι΄ αυ- τόν,πρέπει να πω ότι την διαδικασία διαμοίρασης παικτών σε ομάδες,την αποκαλούσαμε «να τα βγάλουμε».Αυτό επειδή έβγαιναν,ξεχωρίζονταν δηλαδή,οι αντίπαλοι.Υπήρχαν πολλοί τρόποι,διάφο- ρα τουκιθεμπλόμ,που τα βγάζαμε.Σχεδόν κανένα δεν θυμάμαι πια.Ίσως,κάπου μέσα στο ατέλειωτο χαρτοβασίλειο των σημειώσεών μου να έχω καταγράψει αυτούς τους παιδικούς τρόπους μοιρασιάς. Επινοούσαμε και εμείς τέτοιες μεθόδους.Μου φαίνεται ότι είχαμε και ένα αρβανίτικο στιχάκι ή κάτι τέτοιο για να τα βγάζουμε,αλλά δεν το έχω συγκρατήσει.

Ο γεωγραφικός διαχωρισμός που προανάφερα ήταν Βαρναβιώτες-Νταρανιώτες ή αλλιώς Βάρα-Ντάρα.Ντάρα στα αρβανίτικα σημαίνει απέναντι,αντίκρυ,η άλλη πλευρά.Για να καταλάβουμε τον λόγο αυτής της τοπολογικής αναφοράς πρέπει να δούμε τον παλιό Βαρνάβα όπως τον διασώζουν οι θύμησες και οι αφηγήσεις.Υπήρχε ένα ρέμα που κατέβαινε από του Σπυρομπότσιου,πέρναγε από του Λούπη,κατέβαινε στη βρύση και χυνόταν στο ρέμα που υπάρχει και σήμερα κάτω από το σπίτι του Μητσοτσουτσάνη.Όλη η πλευρά στα Δυτικά του ρέματος λεγόταν Ντάρα,η απέναντι πλευρά.Ο λόγος που η Ανατολική πλευρά του ρέματος εθεωρείτο ως ο κύριος οικισμός φαίνεται ότι έχει να κάνει με το ότι εκεί βρισκόντουσαν η εκκλησία του χωριού και το κοινωνικό κέντρο,δηλαδή η πλα- τεία.Εν πάση περιπτώσει,εμείς ως μικρά παιδιά ξέραμε (έτσι το βρήκαμε) ότι το χωριό μας,ο Βαρνά- βας,μοιράζονταν στα δύο.Το όριο ήταν ο δημόσιος δρόμος από του Νικογκούμα ως την πλατεία και από κει ως την εκκλησία.Αριστερά ήταν η Βάρα,το 1/3 του χωριού και Δεξιά ήταν η Ντάρα τα 2/3 του χωριού.Παρεμπιπτόντως,να αναφέρω ότι σε μια πηγή του 1836 που είχα βρει,ο Βαρνάβας είχε τότε 16 σπίτια.Αυτό σημαίνει ότι ένας αριθμός οικογενειών έμενε μόνιμα έξω από τον οικισμό,σε μαντριά, καλύβες και περιβόλια.Δεν πρέπει να είναι τυχαίο που το αριστερό κομμάτι,αν και μικρότερο,καρ- πώθηκε το όνομα (Βαρνάβας ή Βάρα) μιας και εκεί βρισκόντουσαν,όπως προανέφερα,η εκκλησία,η πλατεία με τα καφενεία και το παντοπωλείο του Λέπουρη,αλλά και το σχολείο,το κοινοτικό κατά- στημα,οι δυο πριονοκορδέλες (του Αναστασίου και του Δήμα-Χιώτη).Εκεί έγινε και το νηπιαγωγείο αργότερα,σε αυτή την πλευρά φτιάχτηκε και το βενζινάδικο.Εκεί υπήρχε και υπάρχει ακόμα,το αρχοντικό του Θανασμέξη,περιβλημένο από ψηλή μάντρα που δεν μας επέτρεψε ποτέ να μπούμε στο εσωτερικό του,ακόμα και τότε που μικρούληδες λέγοντας τα κάλαντα τρυπώναμε σε κάθε γω- νιά και ξέραμε τον τόπο μας σπιθαμή με σπιθαμή.

Δίπλα στο σχολείο υπήρχε και το παντοπωλείο του Φάνη.

Αντιθέτως,στη Ντάρα υπήρχε μόνο το παντοπωλείο του Βούλγαρη που εφοδίαζε όλη την πλευρά. Στα τελευταία χρόνια έβαλε ο ιδιοκτήτης του κι ένα ποδοσφαιράκι,όπου εκτυλίχθηκαν γερές μάχες. Υπήρχε ακόμα και ένα μυστήριο ψιλικατζίδικο,της Αντωνκότενας,που διέθετε κλωστές,καμβάδες και τέτοια.Με είχε στείλει η μάνα μου κάποιες φορές να ψωνίσω,αλλά δεν θυμάμαι λεπτομέρειες.

Αυτή ήταν χοντρικά η οικονομική και κοινωνική διάταξη του Βαρνάβα ως το 1970 περίπου.Κάπου εκεί ήρθε και το τηλέφωνο-τηλέγραφος στο χωριό,στο μαγαζί του Αναστασίου,δίπλα στο δημοτικό σχολείο,στη Βάρα φυσικά.Το 1969 έφερε την πρώτη τηλεόραση ο Νικολούπης στο καφενείο του.Να σκεφτεί κανείς ότι δώδεκα χρόνια μόλις πιο πριν,το 1957,είχε έρθει το ηλεκτρικό ρεύμα στην κοινότη- τά μας.Για να ολοκληρώσω αυτήν την αποτύπωση,να πω ότι το 1972 υπήρχαν μόνο τέσσερα αμάξια (κούρσες) στο χωριό.

Έτσι λοιπόν,ένας τρόπος που χωριζόμασταν,για να ξαναέρθω στην αρχή,ήτανε Βαρναβιώτες-Ντα- ρανιώτες.Κυρίως παίζαμε κρυφοκυνηγητό,καουμπόηδες-ινδιάνοι και φυσικά μπάλα (ποδόσφαιρο). Παίζαμε και πόλεμο,που πολλές φορές λάμβανε άγριες,αιματηρές διαστάσεις.Κεφάλια άνοιγαν από πέτρες,καρούμπαλα και μώλωπες ξεφύτρωναν από μονομαχίες,αλλά δεν υπήρχε καμία εχ- θρότητα,μόνο η ένταση του παιχνιδιού.Στο τέλος ήμασταν πάντα όλοι αγαπημένα φιλαράκια.

Συνηθισμένα ήταν το κουτσό,τα μήλα,το δαχτυλίδι,η μακριά γαϊδούρα,η ρόδα,τα πατίνια.Υπήρχαν και καθαρά αρβανίτικα παιχνίδια,όπως το «φίτσιο»,αλλά γι΄ αυτά θα αφιερώσω ιδιαίτερη ενότη- τα.Θέλω να σταθώ τελειώνοντας,σε ένα παιχνίδι που είχε επινοήσει η γενιά μου,το χτύπημα: Η ομάδα έβγαζε έναν μπάστακα και όλοι οι υπόλοιποι ανεβαίναμε δίπλα στο καφενείο της Γιού- λας,εκεί που είναι σήμερα η καφετέρια του Κουκούλα,και βάζαμε στη άκρη του τοίχου το ένα μας πόδι.Ο μπάστακας ήταν από κάτω,στο δρόμο,και προσπαθούσε να χτυπήσει κάποιο πόδι από τους πάνω.Αν τα κατάφερνε,ο «χτυπημένος» γινόταν μπάστακας.Ένα αθώο,ευχάριστο,κινητικό παιχνίδι!

Μια παλιά εποχή,αν και πέρασαν μόνο 40 χρόνια,που είχε άλλα χρώματα,άλλα μυαλά,άλλες α- ντιλήψεις.Τότε που βάζαμε το αυτί στην άσφαλτο για να ακούσουμε αν έρχεται κάποιο αυτοκί- νητο.Τότε που πηγαίναμε στη Βάρεζε,στην είσοδο του χωριού και περιμέναμε το λεωφορείο και το συνοδεύαμε τρέχοντας μέχρι την πλατεία...

Στην φωτογραφία,η Πέμπτη και η Έκτη τάξεις του δημοτικού σχολείου Βαρνάβα,Μάιος 1973.Εγώ είμαι ο τρίτος από αριστερά.Τελευταίος δεξιά,ο Κώστας Πέτρου,αξιωματικός του πολεμικού ναυτι- κού σήμερα,κυβερνήτης υποβρυχίου.Δίπλα μου ο Χρήστος Αποστόλου,γεωπόνος στο Καπανδρίτι. Δυστυχώς,τρεις από την παρεούλα δεν είναι πια μαζί μας.Ο Βαγγέλης Πέππας,ο Γιάννης Δήμας  και η Ελένη Τουρκαντώνη.

Γιάννης Β. Πέππας

ΓΚΙΚΑΣ

Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας: "Νικηφόρος",1938.

Για αυτό το αρβανίτικο επώνυμο επικρατεί μεγάλη σύγχυση και ετυμολογείται με απίθανες εκ- δοχές.Διαβάζουμε σε (υποτίθεται) σχετικό διαδικτυακό τόπο: ΓΚΙΚΑΣ: Επώνυμο προερχόμενο από το βαπτιστικό όνομα Άγγελος=Αγγελικώ=Γγελκώ=Γκίκας. 

Β' περίπτωση να προέρχεται από την τουρκική λέξη gok=γκιόκας=ουρανός γαλάζιος,εξελληνισμένο σε Γκίκας.

Τα παραπάνω είναι τελείως λάθος,παραβλέπουν ολοκληρωτικά δε,τα αρβανίτικα.Αλλά και εντός της αρβανίτικης προσεγγίζεται λανθασμένα.Άλλοι το ετυμολογούν απ΄ το μεσαιωνικό αντρικό όνο- μα Γένθιος,που δεν γνωρίζω πόση σχέση είχε με τη Βυζαντινή πραγματικότητα.

Αυτή η ανόητη εκδοχή εκπορεύεται απ΄ την γελοία αλβανική προπαγάνδα.Γένθιος λεγόταν ένας Ιλλυριός βασιλιάς (πιθανόν στο φύλο των Αρδιαίων,δείτε εδώ κάποια στοιχεία) στις αρχές του 2ου π.Χ. αι.

Τον χορό είχε ξεκινήσει (στο περιοδικό Μπέσσα,αν θυμάμαι καλά) ο μακαρίτης Αρ. Κόλλιας.Η ε- πιδίωξη γνωστή,συνηθισμένη και διαρκής: καθετί αρβανίτικο να αλβανοποιηθεί δια της παραπο- μπής στην υποτιθέμενη Ιλλυρική (και Πελασγική,άμα λάχει) ρίζα των Σκιπετάρ.Νευρωσική προ- παγάνδα που εξεμούν ως κι οι σημερινοί επίγονοι (αργυρώνητοι κατά βάση) του αλβανισμού.

Έχει σχεδόν επικρατήσει να αποδίδεται/μεταφράζεται ως Ακίνδυνος.Δεν ξέρω γιατί και ούτε καν πι- θανολογώ τη συνάρτηση.Στα αρβανίτικα το στερητικό α- της ελληνικής αποδίδεται με το πα- [θα αφιερώσω άλλο σημείωμα γι΄ αυτό].Στο Γκίκας δεν υπάρχει κανένα πα-.

Πέραν αυτού,καθαρά εννοιολογικά,το Ακίνδυνος δεν περικλείει κανένα στοιχείο γενναιότητας,η- ρωισμού,ρωμαλεότητας ώστε να δινόταν τιμητικά σε ανδρείο άρρενα.Το ακριβώς αντίθετο.Έτσι,το το Γκίκας=Ακίνδυνος δεν ισχύει.

Το Γκίκας προέρχεται από το Ιωάννης.Ας δούμε πώς: Οι αρβανίτες φώναζαν τον Γιάννη: Γιάγκο, αλλά και Γιάν και Γκιν.

Από το τελευταίο,με έναν παρατηρούμενο στ΄ αρβανίτικα συμφωνικό αναδιπλασιασμό [θ΄ αφιερώ- σω και σ΄ αυτόν σχετικό σημείωμα],προκύπτει το δευτερογενές υποκοριστικό Γκικάτς.Υποκοριστική κατάληξη αποτελούσε όχι μόνο το -άτς (Κακάτς,Λιεκάτς,Γατς κ.ά.),όσο και το -ότς (Κολλιότς,Κοτς κ.ά.) και το -ούς (Πανούς,Πεππούς,Φιλιππούς κ.ά.).Εξευγενισμό του Γκικάτς αποτελεί το Γκίκας. Απ΄ την παραπάνω γλωσσολογική διεργασία και τα επώνυμα: Γκίνης και Γκικάκης.

Γκίκας Χαρδούβελης

Ο γνωστός Αρκάς (απ΄ τα Πούλιθρα) πολιτικός δεν διαθέτει μόνο αρβανίτικο όνομα,αλλά και επώ- νυμο.Οι αρβανίτες ονόμαζαν χαρντού[μ]π τον ασουλούπωτο άντρα,τον ασυμπάθητο,μονοκόμμα- το,άξεστο,το ξελάρι.Με εξευγενισμό (χαρντούμπ →   χαρδούβ) και την προσθήκη της συνήθους στ΄ αρβανίτικα κατάληξης -έλι (η αρχαιοελληνική κατάληξη -ύλλιον,πιθανότατα,που διατηρείται και σήμερα,υπάρχουσα όμως και ως -ούλι) προέκυψε το χαρδούβ-ελι[ης].Άλλα σχετικά: κουτσουμπέλι, Κασκαβέλι (Θηβών),καρκατσέλι,καγκέλι κ.λπ.

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος

OMIΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΣΕΛΛΗΝΑ ΨΕΥΔΟΜΟΥΦΤΗ ΜΕΤΕ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ FUEN ΣΤΗΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗ 14/5/2015

Posted on TourkikaNea.gr Μαΐου 15th, 2015

Αξιότιμοι καλεσμένοι και μετέχοντες, σας καλοσωρίζω και σας χαιρετώ όλους. Καλωσορίζω ιδιαίτερα τον πρόεδρο της FUEN και όλη την επιτροπή. Εκπροσωπώντας τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης θέλω να τους καλωσορίσω. Εμείς ως Τούρκοι της Δυτικής Θράκης εμπιστευόμασταν μόνο την μητέρα πατρίδας μας Τουρκία, ενώ παίρνοντας θάρρος από την συνθήκη ειρήνης της Λοζάννης, λέγαμε πως η Τουρκία μας στηρίζει. Ωστόσο με βάση τις πρόσφατες εξελίξεις και τις επαφές που έχουμε συνάψει με Ευρωπαίους συμπολίτες μας, ομολογώ ότι τους ευχαριστούμε και αισθανόμαστε ευγνώμονες, καθώς και αυτοί θέτουν τις αδικίες στις οποίες υποκείμεθα. Ο κύριος Χανς συνόψισε σε εσάς την Δυτική Θράκη. Εγώ επιθυμώ να συνοψίσω τα θέματα και τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης από διαφορετικές σκοπιές.

Θέλω να παρουσιάσω μερικές πτυχές των ζητημάτων των Τούρκων της Δυτικής Θράκης. Κύριε Χάνσεν καταρχήν είπατε πως δεν υπάρχει εκπροσώπηση υψηλού επιπέδου. Για εμάς όμως αυτή είναι η φυσική κατάσταση των πραγμάτων, το έχουμε συνηθίσει. Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας          .……………..

Πιστεύω πως ουδέποτε είχαμε μια ισότιμη αντιμετώπιση. Ποτέ. Ποτέ οι κρατικοί αρμόδιοι δεν μας αντιμετώπισαν ως ανθρώπους, να πουν πως ¨κι αυτοί είναι άνθρωποι, ας έρθω σε διάλογο μαζί τους¨. Από το 1924 οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης κινούνται  εντός του νομικού πλαισίου της Ελλάδας, ήταν και είναι ακέραιοι πολίτες, με σεβασμό στους νόμους, στην πολιτική της Ελλάδας και απέναντι σε όλες τις αρχές αυτού του κράτους. Μεταξύ μας λέμε πως είμαστε η πιο υπάκουη μειονότητα στον κόσμο. Πιστεύω πως είμαστε μια κοινωνία-υπόδειγμα για την συμβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών. Διότι εμείς μέχρι σήμερα παρά τις πιέσεις που δεχτήκαμε ποτέ δεν κάναμε κακό στο κράτος.  Εμείς με υπομονή, μέσα στα πλαίσια της  δημοκρατίας, αγωνιστήκαμε ζητώντας  απλά τα δικαιώματα μας από τις αρμόδιες αρχές της Ελλάδας και από την Τουρκία που μας άφησε εδώ. Και αυτό έτσι θα συνεχιστεί.

Είμαστε άνθρωποι που βρεθήκαμε στην πρώτη γραμμή για την υπεράσπιση της Ελλάδας. Είμαι υπερήφανος όταν λέω και θυμάμαι πως ο παππούς μου είναι από τους πεσόντες στο μέτωπο της Αλβανίας. Και αυτό ποτέ δεν ήταν για μένα πηγή παραπόνου αλλά περηφάνιας. Σαν και μένα υπάρχουν χιλιάδες άλλοι. Και το να θέλουμε να το δει αυτό η Ελλάδα είναι το πιο φυσικό μας δικαίωμα.  Ωστόσο η Ελλάδα προσπαθεί να μας εξοντώσει διασπώντας μας σε τρία στοιχεία. Αυτό είναι κάτι βέβαια που έληξε με αποτυχία. Προσπάθησε να μας αποτελειώσει χωρίζοντας μας σε Τούρκους, Πομάκους και Ρωμά. Εγώ ως μέλος των Τούρκων της Δυτικής Θράκης με περηφάνια λέω πως είμαι Πομάκος Τούρκος. Και δεν διστάζω καθόλου για αυτό. Εάν η Ελλάδα θα με κάνει Έλληνα τότε θα πρέπει πρώτα να με κάνει Βούλγαρο. Το ξαναλέω όμως. Η ανώτερη ταυτότητα μας είναι η τουρκική, είμαστε Τούρκοι. Στους τάφους των παππούδων μου υπάρχουν οθωμανικά τουρκικά. Στα 400, 500, 700 ετών τζαμιά μου, υπάρχει το μισοφέγγαρο και η σημαία των Οθωμανών που τώρα υπάρχουν στην τουρκική σημαία. Η γλώσσα στις βιβλιοθήκες των παππούδων μου, παρά το κάψιμο και τις κατεδαφίσεις, είναι τα οθωμανικά. Δεν υπάρχουν ούτε βουλγάρικα, ούτε ελληνικά, ούτε μακεδονικά. Και όπως είπα δεν έχω κανένα δισταγμό να το λέω αυτό με περηφάνια. Το ελληνικό κράτος όμως έναντι τούτου, ίδρυσε πομακικούς και τσιγγανικούς συλλόγους. Την ώρα που κατέβαζε τις τουρκικές πινακίδες και την ώρα που απαγόρευε να πει κάποιος ¨είμαι Τούρκος¨, προσπάθησε να κάνει τους ανθρώπους μας να καταπιούν πως είναι Πομάκοι και Τσιγγάνοι και στήριξε αυτή την προσπάθεια . Αλλά επαναλαμβάνω πως αυτό είναι κάτι που έληξε με αποτυχία. Διότι όλοι οι άνθρωποι μας με αυτές τις υπο-ταυτότητες μιλάνε τουρκικά και λένε πως ¨είμαστε Τούρκοι¨. Μπορεί να μιλάνε τσιγγάνικα, αλβανικά, πομάκικα και αγγλικά, αλλά το σημαντικό είναι το τι δηλώνουν. Και εάν η δήλωση μας δεν έχει αξία τότε να, στην Δυτική Θράκη υπάρχουν 150 χιλιάδες Τούρκοι, εγώ προτείνω να γίνει ένα δημοψήφισμα. Τότε να δούνε όλοι οι άνθρωποι και τα κράτη το τι και ποιοι είναι οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης. 

Εμείς ως Τούρκοι της Δυτικής Θράκης θεωρούμε τιμή μας να μοιραστούμε το τραπέζι μας με τους χριστιανούς φίλους μας. Θεωρούμε τιμή μας να μοιραστούμε μαζί τους το αλάτι μας. Τιμή μας θεωρούμε να πιούμε τον καφέ μαζί τους. Ο σεβασμός μας προς το κράτος είναι απεριόριστος. Αλλά το ελληνικό κράτος ενώ θα έπρεπε να μας δώσει μετάλλιο μας υπέβαλε σε μια σειρά από αδικίες. Με βάση την συνθήκη της Λοζάννης και την προτεραία συνθήκη των Αθηνών έχουμε μια σειρά από δικαιώματα, αυτά τα συνόψισε ο κύριος Χανς. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω μερικές αδικίες που υπέστησαν οι μουσουλμάνοι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης από το 1923 και μετά. Το μουφτειακό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα. Όταν με την συνθήκη της Λοζάννης η Τουρκία μας άφησε εδώ, κατά τον ίδιο τρόπο αφέθηκε και στην Κωνσταντινούπολη μια ελληνική μειονότητα. Και στα πλαίσια της αμοιβαιότητας οι εκεί Έλληνες Ορθόδοξοι (σημ .μεταφρ : Ο Μέτε μιλά για Rum Ortodox) και οι εδώ Τούρκοι θα είχαν τα ίδια δικαιώματα. Οι ίδιοι θα εξέλεγαν τους θρησκευτικούς τους ηγέτες και στο θρησκευτικό επίπεδο ότι αφορούσε την μειονότητα αυτοί θα το έκριναν και θα διοικούσαν. Οι ίδιοι θα εξέλεγαν τους μουφτήδες τους. Η εκλογή του μουφτή θα γινόταν σε συνεργασία με το κράτος και μάλιστα θα υπήρχε και αρχιμουφτής. Δείτε όμως, πως ποτέ δεν μας δόθηκε το δικαίωμα του αρχιμουφτή. Και μάλιστα αντί για αυτό από την δεκαετία του 90 μας πήραν και τις μουφτείες μας. Βλέποντας τι γίνεται στην τουρκική πλευρά, η ελληνική μειονότητα εκεί επιλέγει τον ηγέτη της κατά το δοκούν.  Και μάλιστα σε επίσκεψη που έκανε στην Αθήνα ο νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας και τότε πρωθυπουργός, ζήτησε από την Αθήνα οκτώ ιερείς. Ώστε μετά από τον θάνατο του Βαρθολομαίου στην Τουρκία να μπορούν οι ιερείς να επιλέξουν σύμφωνα με τους νόμους τον ηγέτη τους. Τους δόθηκε μάλιστα και η τουρκική υπηκοότητα, τους διόρισε ως μητροπολίτες και έτσι αυτή τη στιγμή διασφαλίστηκε στην ελληνική μειονότητα η δυνατότητα να επιλέγει τους ιερείς της. Στην Δυτική Θράκη την εκλογή του μουφτή την περίμεναν και η Τουρκία και η μειονότητα. Σε αυτό το σημείο όχι μόνο δεν υπήρξε κάποια πρόοδος, αλλά το αντίθετο, με τον νόμο των ¨240 ιμάμηδων¨ που είχε ψηφιστεί το 2007 και επανήλθε το 2013, επήλθε χτύπημα στην θρησκευτική ελευθερία των Τούρκων της Δυτικής Θράκης. Και ο στόχος αυτού του νόμου των ¨240 ιμάμηδων¨,  ήταν να πάρουν τα τζαμιά υπό τον έλεγχο τους. Κρίνω σκόπιμο να σας πως εδώ, πως τους ιμάμηδες τους προσλαμβάνει ο κόσμος που πάει στο τζαμί και αυτοί τους πληρώνουν. Σε συνεργασία με τον μουφτή, αυτοί τον προσλαμβάνουν και αυτοί τον πληρώνουν. Οι ίδιοι του δίνουν τον έλεγχο. Και προσέξτε αυτό το υπογραμμίζω, το ελληνικό κράτος την ώρα που δεν έχει ιερείς στις εκκλησίες του και την ώρα που πρέπει να σκεφτεί τους χριστιανούς πολίτες του που δεν έχουν παπάδες, αυτό προσλαμβάνει χωρίς εμείς να το έχουμε ζητήσει 240 ιμάμηδες-υπαλλήλους.  Σε αυτή την οικονομική κρίση, ένα κράτος που παίρνει τα χρήματα των δήμων και των νομαρχιών, εμάς μας αγαπά τόσο πολύ (…) που μας διορίζει και ιμάμηδες. Και αυτά ψηφίστηκαν. Σε κάποια τζαμιά μπήκαν. Αλλά το 90% εξ αυτών όχι, και για να μην κάθονται το ελληνικό κράτος, τους έβαλε να διδάσκουν την θρησκεία μας στα κρατικά σχολεία όπου δεν υπάρχει και τουρκική εκπαίδευση. Εμείς θέλουμε τα δικαιώματα που έχει η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία. Δεν θέλουμε τίποτε άλλο. Ζητάμε τα δικαιώματα που δίνονται στους παπάδες να δοθούν και στους μουφτήδες. Τα δικαιώματα που έχει ο χριστιανός πολίτης να τα έχει και ο μουσουλμάνος πολίτης. Οι πρόγονοι μας δεν είχαν κανένα πρόβλημα με τους χριστιανούς συμπολίτες τους. Η θεία μου η Νουριέ θυμάται πως όταν το 1974, οι Έλληνες γείτονες της πήγαν και της είπαν πως ¨Νουριέ αν υπάρξει πρόβλημα θα σε κρύψουμε εμείς, αλλά και αν έρθουν οι δικοί σας θα μας κρύψεις εσύ¨. Αυτή είναι και η δική μας αντίληψη περί φιλίας και γειτονίας.

 Για το θέμα των βακουφίων κατά τον ίδιο τρόπο δεν βρίσκονται στα χέρια μας. Αυτή η πρακτική των διορισμών είναι κάτι που συνεχίζεται από την εποχή της χούντας. Εμείς δεν μπορούμε να επωφεληθούμε από τα έσοδα που μας παρέχουν. Σε πολλά σημεία της Κωνσταντινούπολης υπάρχουν βακούφια και βακουφικά ιδρύματα, τα οποία επισκέπτονται πάρα πολύ Έλληνες επισκέπτες.

 Και το κάθε ένα ίδρυμα από αυτά επωφελείται από τα έσοδα που του παρέχουν οι επισκέπτες. Δεν θα ήθελα επίσης να ξεχάσω το εξής. Το ελληνικό κράτος μετά από το 1990, ονομάζει και τον πριν από μένα συγχωρεμένο Μεχμέτ Εμίν Αγγά και εμένα και τον παρόντα μουφτή Σερίφ ως ψευτομουφτήδες. Αυτό είναι το επίθετο που χρησιμοποιεί το ελληνικό κράτος. Ωστόσο όπως είπα και στην αρχή, σήμερα πια έχουμε και στην Ευρώπη ανθρώπους που λένε πως ¨εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα αυτοί που εκπροσωπούν την μειονότητα, αυτοί είναι οι συνομιλητές μας¨. Αυτό που ζητάμε είναι να έχουμε τα ίδια δικαιώματα με αυτά που έχει η ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη. Αυτοί π.χ. έχουν νηπιαγωγεία, θέλουμε κι εμείς. Μπορούν να φέρουν δασκάλους από την Ελλάδα να διδάξουν τα ελληνικά. Έχουν δικά τους σχολεία κάτι που το επέτρεψε η Τουρκία. Όμως εδώ τα σχολεία κλείνουν και δεν μας επιτρέπουν να ανοίξουμε νηπιαγωγεία. Ξέρετε ότι τα τουρκικά διδάσκονται στα μειονοτικά σχολεία, αλλά εμείς θα θέλαμε αυτή η διδασκαλία να πάρει την παλιά της μορφή και να έχει πιο έντονη παρουσία. Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να ντρεπόμαστε να λέμε πως είμαστε Τούρκοι. Πρέπει να το λέμε ελεύθερα, να το φωνάζουμε και να είμαστε υπερήφανοι για αυτό. Αυτή είναι η ευχή μας, να ανθίσουν πολλά και διαφορετικά λουλούδια, το ένα δίπλα στο άλλο. Δεν θέλω να μακρυγορήσω αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω το εξής. Εμείς ποτέ δεν υπήρξαμε προδότες. Δεν κάναμε κάτι κακό. Δεν είμαστε ξένοι εδώ. Εμείς υπήρχαμε εδώ και μετέπειτα ήρθαν άλλοι.    ………………..

Αχμέτ Μέτε  στο συνέδριο της FUEN στην Κομοτηνή