H Χιμάρα χρειάζεται ελληνικό λύκειο, ΤΩΡΑ!

Το ελληνικό σχολείο της Χιμάρας συμπληρώνει φέτος 9 χρόνια από την επαναλειτουργία του.Το σχολείο πρωτολειτούργησε γύρω στο 1775 με την έλευση εκεί και τις παραινέσεις του Άγιου Κοσμά του Αιτωλού.Το 1945 το καθεστώς Χότζα είχε απαγορεύσει την λειτουργία του τιμωρώντας την Χιμάρα που είχε απόσχει του δημοψηφίσματος για την έγκριση της λαϊκής δημοκρατίας.Από τότε και για πάνω από 60 χρόνια το αίτημα για ελληνικό σχολείο είχε γίνει πόθος και αγώνας για τους Χιμαριώτες.
Χάρη στην αρωγή της ελληνικής πολιτείας το σχολείο έγινε πραγματικότητα το 2007,ένα σχολείο πρότυπο που έμοιαζε με κολλέγιο σε σύγκριση με τα αντίστοιχα αλβανικά.
Είχε αρχίσει με μία τάξη,την Α΄ δημοτικού,δεν υπήρχαν,βλέπετε,μαθητές στην πόλη με μαθησιακό επίπεδο μεγαλύτερο.Τα παιδιά αυτά τελείωσαν φέτος την Γ΄ Γυμνασίου,σε ένα σχολείο που πλέον ασφυκτιά από έλλειψη χώρου.Τα νήπια στεγάζονται στον …γυναικωνίτη της εκκλησίας των Αγίων Πάντων και άλλες τάξεις χρησιμοποιούν για αίθουσες διδασκαλίας …γειτονικά καταστήματα.
Φέτος 50 μαθητές θα συνεχίσουν στο αλβανικό σχολείο χωρίς το παραμικρό μάθημα ελληνικής γλώσσας.Ελληνικό λύκειο δεν υπάρχει στη Χιμάρα.Η ελληνική παιδεία εδώ σταμάτησε για 50 παι- διά στα οποία σε ένα χρόνο θα προστεθούν άλλα τόσα.
Υπάρχει απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Χιμάρας με την οποία παραχωρείται παλαιό σχολικό κτήριο για την στέγαση του λυκείου.Αυτά που λείπουν είναι τα χρήματα για την ανακαί- νιση του παλαιού κτηρίου και την μετατροπή του σε ένα σύγχρονο,από κάθε άποψη,εκπαιδευτή- ριο.
Το κόστος των εργασιών αυτών είναι 200.000 ευρώ,συν τα λειτουργικά έξοδα των τριών τάξεων του λυκείου.Όταν για κάποιες κομματικές φιέστες δαπανώνται δεκάδες εκατομμύρια και για την ανακαίνιση πέντε αεροσκαφών δαπανήθηκαν 500 εκ. ευρώ,το ποσό αυτό δείχνει τόσο ελάχιστο. Και όμως το ελληνικό κράτος δείχνει αρνητικό. 
Ζητείται λύση,άμεση λύση,ώστε στην επόμενη σχολική χρονιά να είναι έτοιμο.Ζητείται άμεσα η χρηματοδότηση και αν η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται,ας βρεθεί η χρηματοδότηση από ένα ίδρυμα,έναν ευεργέτη,έναν οργανισμό.Γιατί ο ελληνισμός αυτό το οφείλει,στην Χιμάρα, στην Βόρειο Ήπειρο,στους Βορειοηπειρώτες ευεργέτες,στους αγώνες της Χιμάρας για την Ελλά- δα και τον ελληνισμό.

Δημήτρης Περδίκης

Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ (κυρίως ΝΥΦΙΚΗ) ΦΟΡΕΣΙΑ & Ο ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ (ΑΤΤΙΚΗΣ)

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ (1900-1910) - ΑΥΛΩΝΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Λίγο πριν τον Αποκριάτικο δημόσιο χορό (Ντιβάνι) της 19/2/2012,η πρεσβυτέρα Ευαγγελία Χρυ- σούλα ντύνει με την καλή φορεσιά που έφτιαξε,μια γυναίκα που θα συμμετέχει στο μεγάλο χορό που ακολούθησε και περιγράφει την τοπική Σαλεσιώτικη φορεσιά.Η καταγραφή γίνεται για πρώτη φορά και διαφωτίζει μια σχετικά άγνωστη φορεσιά που οι ''ειδικοί '' την αναφέρουν σαν ...Τανά- γρας...

Η ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΗ ΝΥΦΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ (ΑΤΤΙΚΗΣ)

Η ΕΝΩΣΗ ΛΙΟΣΙΩΤΩΝ ΙΛΙΟΥ διοργάνωσε την παρουσίαση της Αρβανίτικης Νυφικής φορεσιάς της Αττικής από την κ. Νίνα Σακελλαρίου & διδασκαλία τραγουδιών και χορών από τον χοροδιδά- σκαλο κ. Βασίλη Μεσσαριτάκη στις 25 Οκτωβρίου 2013 στο Θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου "Μελίνα Μερκούρη" του Δήμου Ιλίου.

Η Νυφική Αρβανίτικη γυναικεία φορεσιά Ασπροπύργου

Παρουσίαση αρβανίτικης φορεσιάς

Μια και ο λόγος για νυφιάτικα ρούχα,να και ο αρβανίτικος γάμος:

ΚΑΛΑΜΟΣ «ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ 2013» Α

ΚΑΛΑΜΟΣ «ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ 2013» Β

«Αναβίωση του Μαρκοπουλιώτικου Γάμου»

Το Σάββατο,20 Σεπτεμβρίου 2014,στο θέατρο Σάρας Μαρκοπούλου ο Χορευτικός-Λαογραφικός Όμιλος Μαρκοπούλου & Πόρτο Ράφτη «Μυρρινούς» πραγματοποίησε μουσικοχορευτική-θεατρι- κή παράσταση με θέμα την αναβίωση του παραδοσιακού Μαρκοπουλιώτικου-Αρβανίτικου Γάμου.

Αρβανίτικοι Αρραβώνες στον Ασπρόπυργο

ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟΥ ΑΡΡΑΒΩΝΑ ΣΤΟΝ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟ.ΑΡΧΕΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΑΙΩΝΑ.

10ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών

Αξίζουν και μερικά θέματα για τις παραδοσιακές στολές μας:

ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΔΩΡΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΩΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ-ΒΡΑΧΑΤΙ

Παραδοσιακές Φορεσιές - Σταματίνα Μπογέα

Γήσης Παπαγεωργίου | Ελληνικές Παραδοσιακές Φορεσιές

Η ενασχόληση του Γ. Π. με την Ελληνική Παραδοσιακή Φορεσιά ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια και διατηρήθηκε σε καθαρά ερασιτεχνικό επίπεδο για περίπου μια δεκαετία.Η γνωριμία του με το λαογράφο/συλλέκτη Ανδρέα Παπαγεωργίου οδήγησε αυτή τη δραστηριότητα στην έρευνα και κα- ταγραφή της Ελληνικής Παραδοσιακής φορεσιάς με τον κατά το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό τεκ- μηριωμένων σχεδίων,αντικείμενο που αποτελεί και την αποκλειστική του απασχόληση από το 2000.

Ελληνική Φορεσιά

Η σειρά «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ» παρουσιάζει την ιστορία και την εξέλιξη του ελληνικού ενδύμα- τος.Μέσα από την πληθώρα των Μινωικών ευρημάτων της ΚΝΩΣΟΥ στην ΚΡΗΤΗ,του ΑΚΡΩΤΗ- ΡΙΟΥ στη ΘΗΡΑ η Διδάκτωρ Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου ΚΟΛΟΡΑΝΤΟ Η.Π.Α.,ΝΑΝΟ ΜΑΡΙΝΑ- ΤΟΥ παραθέτει πληροφορίες για τον Μινωικό πολιτισμό και το Μινωικό ένδυμα,τον καλλωπισμό των γυναικών,το κόσμημα και τη συμβολική σημασία του και τέλος την κόμμωση της συγκεκριμέ- νης περιόδου.Μέσα από τα ευρήματα των ΜΥΚΗΝΩΝ και της ΤΙΡΥΝΘΑΣ η Αρχαιολόγος και Προϊσταμένη Προϊστορικής Συλλογής Ε.Α.Μ. ΚΑΙΤΗ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ παρουσιάζει την Μυκηναϊ- κή ενδυμασία,τα κοσμήματα,κομμώσεις και εξαρτήματα της ενδυμασίας.Οι πλούσιες τοιχογραφίες των ανακτόρων,των ιερών και των πλουσίων κατοικιών,όπως και τα ειδώλια της ΜΙΝΩΙΚΗΣ και ΜΥΚΗΝΑΪΚΗΣ περιόδου αποτέλεσαν πολύτιμη πηγή πληροφόρησης για τη συγκεκριμένη θεματο- λογία.

Η βάρβαρη καταστροφή της Εκκλησίας στη Βόρεια Ήπειρο

Η βάρβαρη καταστροφή της Εκκλησίας
Ν. Λυγερός

Στην Αλβανία,η βάρβαρη καταστροφή της εκ- κλησίας του Αγίου Αθανασίου δεν έγινε τυχαία
και θυμίζει άλλες εποχές,όπου αυτές οι πρα- κτικές ήταν συνηθισμένες.Δεν είναι ένα γεγο- νός που οφείλεται σε λανθασμένες,αλλά ε- σκεμμένες κινήσεις.Και το κόλπο του άλλου αγίου είναι καθαρά γελοίο.Η αλαζονεία κρύβει επίσης και μια παράδοση,αφού παλαιότερα με τις συστηματικές καταστροφές των εκκλη- σιών γινόταν ταυτόχρονα και ένα λαθρεμπό- ριο στο εξωτερικό με τις εικόνες.Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ακόμα και η οικογένεια του πρωθυπουργού της Αλβανίας έχει κατηγορηθεί μέσω του προσώπου του πατέρα του για τέτοι- ες καταδικαστέες πράξεις εναντίον του Χριστιανισμού. 
Έχουμε δει και σε άλλες περιοχές του κόσμου βαρβαρότητες τέτοιου τύπου και δεν πρόκειται να κλείσουμε το στόμα μας, διότι ξέρουμε ότι αλλιώς θα συνεχιστεί η ίδια μεθοδολογία.Αντιθέτως λοιπόν και για την Αλβανία που είναι χώρα δημοκρατική και μάλιστα υποψήφια για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση,είναι άκρως απαράδεκτη αυτή η πράξη βαρβαρότητας.Δεν πρόκειται να σωπάσουμε για αυτό το θέμα,όσο δεν έχει αποκατασταθεί η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και δεν είναι λόγια χωρίς σκέψη που θα μας εμποδίσουν γι’ αυτόν τον αγώνα,αφού ξέρουμε ποιο είναι το πρέπον. 
Αυτή η εκκλησία δεν είναι μία,αλλά ένα παράδειγμα αντίστασης που πρέπει να δείξει σε όλους τι πρέπει να γίνει για να μην υπάρξει επανάληψη,αλλά για να γίνει και η απαραίτητη διόρθω- ση,έτσι ώστε αυτό το γεγονός να μετατραπεί σε μια τοπική καταστροφή που δεν θα έχει άλλες
επεκτάσεις αλλού κι άλλες επιπτώσεις σε άλλους τομείς των σχέσεών μας.

Νικόλαος Κριεζώτης

Οι σημερινοί Νεοέλληνες βρισκόμαστε ανάμεσα σε ένα ένδοξο παρελθόν,σε ένα θλιβερό παρόν και σε ένα αβέβαιο μέλλον.Ας θυμόμαστε λοιπόν και να τιμούμε τα άγια,τα ιερά και τα όσια της Πατρίδας μας.Χωρίς τη γνώση του παρελθόντος μας,της ιστο- ρίας μας,δεν είναι δυνατόν να μετρήσουμε τις δυ- νάμεις μας στο παρόν και να ατενίσουμε με αισιο- δοξία έστω και αυτό το αβέβαιο μέλλον μας.
Ας θυμηθούμε τον οπλαρχηγό από την Εύβοια τον Νικόλαο Κριεζώτη,ο οποίος από βοσκός έγινε ένας από τους ενδοξότερους πολέμαρχους,τάζοντας τη ζωή του στον αγώνα για τη λευτεριά από τους Τούρ- κους και βρίσκοντας προστασία από αυτούς,όταν το Παλάτι στράφηκε εναντίον του.Η εκρηκτική ιδιο- συγκρασία του,οι παράτολμες ενέργειες και η αδια- φορία του στον κίνδυνο τον οδήγησαν σε αξιοθαύ- μαστους ηρωισμούς και απίστευτες περιπέτειες.

Ο Ν. Κριεζώτης (το πραγματικό του επίθετο ήταν Καραχλιάνης) γεννήθηκε το 1785 στο Αργυρό,ένα ορεινό και κακοτράχαλο χωριό της Καρυστίας.

Μικρός έγινε τσοπάνος και αργότερα πήγε στο χωριό Κριεζά (από το οποίο μετονομάστηκε σε Κριεζώτης),όπου εξακολούθησε να δουλεύει ως βοσκός.Όμως,το ανήσυχο πνεύμα του δεν χωρούσε στα στενά όρια της περιοχής και έφηβος φεύγει από εκεί με καΐκι,για να βρεθεί στην Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας,όπου γίνεται το πρωτοπαλίκαρο ενός μπέη,του Καρασμάνογλου.

Κάποτε,μη ανεχόμενος τις προσβολές ενός επίσημου ταχυδρόμου του σουλτάνου,τον σκοτώνει και συλλαμβάνεται.Οδηγείται στη Σμύρνη και κλείνεται στις φυλακές περιμένοντας να δικαστεί.Εκεί, μέσα στα μπουντρούμια,γνωρίζεται με έναν άλλο φυλακισμένο Έλληνα,τον Μαυροβουνιώτη,με τον οποίο γίνεται φίλος (επρόκειτο αργότερα να πολεμήσουν μαζί τους Τούρκους).Καταφέρνουν να δρα- πετεύσουν και να φτάσουν στην Εύβοια αρχές Μαΐου του 1821.

Η δράση αρχίζει

Ήδη από τον Μάρτιο έχει αρχίσει η Επανάσταση και τον Απρίλιο ο Αθανάσιος Διάκος είχε θυσιαστεί στην Αλαμάνα.Ο Κριεζώτης μπαίνει αμέσως στον αγώνα και η παράδοση τον θέλει να είναι μεταξύ των 116 παλικαριών που μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο κλείστηκαν τον Μάιο στο Χάνι της Γραβιάς και χάρισαν στην πατρίδα μία από τις ενδοξότερες μάχες της ιστορίας της.

Γυρίζει στην Εύβοια και κάτω από τις διαταγές του οπλαρχηγού Γοβιού (ή Γοβγίνα) αγωνίζεται τον Ιούλιο στα Βρυσάκια,εντυπωσιάζοντας τον Γοβιό με την αφοβία και γενναιότητά του.

Χαρακτηριστική είναι η φράση του αρχηγού προς τον υπαρχηγό του Σιούτα,κατά τη διάρκεια της μά- χης: Να πεις στο παλικάρι που φορεί τα τσοπάνικα να προσέχει και να μην εκτίθεται τόσο πολύ.

Την ίδια γενναιότητα επέδειξε και τον Αύγουστο στη μάχη της Στενής, αλλά και στις αψιμαχίες που ήταν σχεδόν καθημερινές.Χάρις στην παλικαριά και τον ηρωισμό του αποκτά μεγάλη φήμη και αρ- χές του 1822 γίνεται αρχηγός της Ανατολικής Εύβοιας,ενώ μετά τον θάνατο του Γοβιού,γενικός αρχηγός του νησιού.Επικεφαλής των αγωνιστών διατρέχει ολόκληρη την Εύβοια και μάχεται τους Τούρκους όπου τους συναντάει.

Στις 24 Φεβρουαρίου πολιορκείται στα Στύρα από τον Ομέρ πασά που διέθετε πολυπληθέστερο στρατό.Ο Κριεζώτης με 1.500 ένοπλους διασπά την πολιορκία και διαλύει το τούρκικο στράτευμα.
Τον ίδιο πασά συναντάει και πάλι στις 5 Μαΐου στην περιοχή της Καρύστου,τον νικάει κατά κράτος και τον αναγκάζει να κλειστεί στην Κάρυστο,για να σωθεί τελικά από τον τούρκικο στόλο που αποβίβασε εκεί νέες ισχυρές δυνάμεις.

Την ίδια τύχη είχε και ο αντικαταστάτης του Ομέρ,ο Αχμέτ Κεχαγιά,ο οποίος νικήθηκε και συ- νελήφθη σε μάχη κοντά στο Μαρμάρι.

Ο Κριεζώτης στη Συρία

Το 1823 προσβάλλεται από χολέρα (ή πανούκλα),φεύγει από την Εύβοια και πηγαίνει σε άσχημη κατάσταση στην Τζια.Παραμένει εκεί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα,αποθεραπεύεται και ξαναρίχνεται στη μάχη.Με τους άνδρες του καταλαμβάνει και λεηλατεί το τούρκικο στρατόπεδο στο Ρούσαλη της Ρούμελης (17 Οκτωβρίου 1825) και μαζί με τον Καραϊσκάκη πολιορκεί τα Σάλωνα και αναγκάζει την φρουρά να παραδοθεί.

Την περίοδο αυτή έρχεται στην Ελλάδα ο χριστιανός Επίσκοπος Συρίας απεσταλμένος τους Εμίρη Μπεσίρ,ο οποίος ζητάει ενίσχυση για να πολεμήσει και αυτός τους Τούρκους.

Ο Κριεζώτης,ο Μαυροβουνιώτης και ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης αποφασίζουν να πάνε στη Συρία για να βοηθήσουν τον εμίρη,πιστεύοντας ότι έτσι θα προκαλέσουν αντιπερισπασμό,αλλά και γενί- κευση της αντίστασης εναντίον του σουλτάνου και σε άλλες χώρες.

Μυστικά και χωρίς την άδεια της κυβέρνησης που δίσταζε,συγκεντρώνουν ένοπλους στην Τζια και με δέκα καράβια ο ιδιωτικός αυτός στρατός πηγαίνει στην Συρία.

Εκεί ο Κριεζώτης παρέμεινε λίγο,γιατί δεν βρήκε την συμπαράσταση που περίμενε από τον πληθυ- σμό.Αναγκάζεται,λοιπόν,να επιστρέψει στην Ελλάδα μέσω Βηρυτού,αφού προηγουμένως λεηλατεί τούρκικες αποθήκες και περιουσίες.

Επιστροφή στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα μόλις μαθαίνονται τα κατορθώματα του Κριεζώτη ξεσπάει σάλος και κατηγορείται ότι ο σκοπός της τυχοδιωκτικής αυτής εκστρατείας του ήταν η λεηλασία και η λαφυραγωγία.

Ο Κριεζώτης απτόητος συνεχίζει τον πόλεμο σε Ελληνικά και πάλι εδάφη.Σπεύδει σε βοήθεια του Φιλέλληνα Φαβιέρου που είχε αποκλειστεί στο Γαϊδουρονήσι και αναγκάζει τους Τούρκους του Ομέρ Βρυώνη να λύσουν την πολιορκία.

Τον Απρίλιο του 1826,πλάι στον Καραϊσκάκη συμμετέχει στη μάχη του Χαϊδαρίου και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου,μετά τον θάνατο του Γκούρα,περνάει μέσα από τις τούρκικες γραμμές,ανεβαίνει με 300 άνδρες στην Ακρόπολη των Αθηνών και την υπερασπίζεται για 9 μήνες.

Ακολουθεί η πανωλεθρία των Ελλήνων στο Φάληρο,ο θάνατος του Καραϊσκάκη και η παράδοση της Ακρόπολης στους Τούρκους τον Μάιο του 1827.Ο Κριεζώτης με κανένα τρόπο δεν ήθελε να παρα- δώσει το ένδοξο αυτό Μνημείο και οι σύντροφοί του αναγκάστηκαν να τον δέσουν για να τον βγάλουν από εκεί.

Το φθινόπωρο τον βρίσκει,μαζί με τον παλιό του φίλο Μαυροβουνιώτη,να πολεμάει στο Πήλιο,όπου δίνει και μία αποφασιστική μάχη στο Τρίκερι.

Με τον ερχομό του Καποδίστρια και την αναδιοργάνωση του στρατεύματος,ονομάζεται χιλίαρχος και μετέχει στις τελευταίες επιχειρήσεις στην Ανατολική Ελλάδα υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη.

Μετά την απελευθέρωση της χώρας,ο Όθωνας τον διορίζει Επιθεωρητή των στρατευμάτων της Εύ- βοιας με τον βαθμό του συνταγματάρχη,του απονέμει το παράσημο του Ταξιάρχη και τον χρήζει υπασπιστή του.

Λαϊκός ήρωας και ηγέτης

Ένδοξος πλέον ο Κριεζώτης,με καθολική την λαϊκή αναγνώριση,εγκαθίσταται στη Χαλκίδα και γί- νεται ο άρχοντάς της.Σε αυτόν προστρέχουν οι απλοί άνθρωποι για να λύσουν τις διαφορές τους και ο λόγος του είναι νόμος.

Σε μία περιοδεία του στην Εύβοια,ο Όθωνας διαπίστωσε ότι ο λαός ζητωκραύγαζε περισσότερο τον Κριεζώτη από τον ίδιο και πειράχτηκε.Ο Κριεζώτης του έδωσε την εξήγηση,με τον δικό του τρόπο.

-Εάν έκαναν διαφορετικά θάταν για δέσιμο.Εγώ τους προστάτευσα από τους πασάδες που γύρευαν να τους ξεκληρίσουν.

Η εξήγηση αυτή προκάλεσε την δυσαρέσκεια του Όθωνα,ακολούθησε η δυσμένεια και σύντομα απομάκρυνε τον Κριεζώτη από το παλάτι.

Η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου

Η απόλυτη εξουσία του Όθωνα και ο παραμερισμός των αγωνιστών,άρχισε να δυσαρεστεί πολλούς μπαρουτοκαπνισμένους στρατιωτικούς.Δημιουργήθηκε,λοιπόν,μία ομάδα δυσαρεστημένων,την ο- ποία αποτελούσαν ο Μακρυγιάννης,ο Μπότσαρης,ο Κανάρης,ο Κριεζώτης,ο Καλλέργης,ο Λόντος και άλλοι. 

Την 3η Σεπτεμβρίου 1843,ο Καλλέργης μπαίνει στα ανάκτορα και απαιτεί από τον Όθωνα Σύνταγ- μα,κάτι που ο βασιλιάς -μη μπορώντας να κάνει διαφορετικά - αποδέχεται.

Το ίδιο βράδυ ο Κριεζώτης καταλαμβάνει το φρούριο του Καράμπαμπα και γίνεται ο απόλυτος κύριος της Χαλκίδας.Για όλες αυτές τις ενέργειές,λίγο αργότερα αμνηστεύεται και χωρίς να έχει πλέον κάποιο επίσημο αξίωμα,διοικεί την Εύβοια όπως αυτός νομίζει,χωρίς οι κρατικές αρχές να μπορούν να επέμβουν.

Στις εκλογές του 1847 ο Κριεζώτης,όχι μόνο εμποδίζει του κυβερνητικούς του Κωλλέτη να εκλέξουν τους εκπροσώπους που ήθελαν,αλλά αντίθετα έβγαλε αποτελέσματα της αρεσκείας του.Τότε ο Κωλλέτης εκδίδει ένταλμα σύλληψής του με την κατηγορία ότι μαζί με τον Γρίβα σχεδίαζε κίνημα ανατροπής του Όθωνα.

Ο Γρίβας για να σωθεί καταφεύγει στο εξωτερικό,ενώ ο Κριεζώτης πηγαίνει στην Αθήνα για να ζητήσει εξηγήσεις από τον Κωλλέτη.

Αμέσως συλλαμβάνεται και στέλνεται δέσμιος στις φυλακές Χαλκίδας,από όπου σε μερικές ημέρες δραπετεύει,κηρύσσει ανοιχτά πλέον αντιδυναστική επανάσταση και με 600 ενόπλους στρατοπεδεύει στη θέση Κοπανά στην Αγία Ελεούσα,δύο χιλιόμετρα από την Χαλκίδα.

Εμφύλιος πόλεμος και ακρωτηριασμός του Κριεζώτη

Εναντίον του επαναστατημένου Κριεζώτη στέλνονται ισχυρές στρατιωτικές και ναυτικές δυνάμεις.

Μία τελευταία προσπάθεια συνεννόησης του αρχηγού των κυβερνητικών στρατευμάτων και του Κριεζώτη δεν αποδίδει και τα πλοία που είχαν παραταχθεί στον Βόρειο Ευβοϊκό αρχίζουν να κανο- νιοβολούν τις θέσεις των επαναστατών.

Οι οβίδες πέφτουν σαν βροχή στο αρχηγείο του Κριεζώτη και μία του συντρίβει το αριστερό χέρι πάνω από τον καρπό,ο οποίος άχρηστος πλέον,κρέμεται από τις σάρκες.

Παρόλα τα παρακάλια του Κριεζώτη,κανείς δεν βρίσκει τη δύναμη για να του το αποκόψει.Έτσι το στερεώνει σε μία πέτρα και τραβώντας το γιαταγάνι του,το κόβει ο ίδιος.Η αιμορραγία είναι ακατά- σχετη παρ΄ όλες τις προσπάθειες των συντρόφων του να τη σταματήσουν με κομμάτια από τις φουστανέλες τους.Μισοπεθαμένος ο Κριεζώτης βράζει κατράμι που το χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες για τις βάρκες τους και χώνει το χέρι του μέσα για να σταματήσει το αίμα και για να αποφύγει την μόλυνση.Και ενώ σταμάτησε την αιμορραγία,δεν κατάφερε να συγκρατήσει τον πανικό των στρα- τιωτών του,που τρομοκρατημένοι από τον αδιάκοπο κανονιοβολισμό και τον τραυματισμό του αρχηγού τους,διαλύθηκαν.

Η φυγή του Κριεζώτη και ο θάνατός του

Αναγκάστηκε,λοιπόν,να υποχωρήσει και δια μέσου της Κύμης,Ψαρών και Χίου καταφεύγει στη Σμύρνη,όπου οι Τούρκοι διέθεταν γιατρούς και παράλληλα του παραχώρησαν πολιτικό άσυλο.

Εκεί έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του ο Κριεζώτης,αφού η αμνηστία που δόθηκε σε όλους ό- σους έλαβαν μέρος στα επαναστατικά κινήματα,εξαιρούσε τον Κριεζώτη,τον Γρίβα και τον Βοζαΐ- τη.

Πέθανε στις 12 Φεβρουαρίου 1853,σε ηλικία 68 ετών και κηδεύτηκε στο Ναό της Αγίας Φωτεινής της Σμύρνης.

Μετά την ανατροπή του Όθωνα,τα οστά του μεγάλου αυτού πολέμαρχου διακομίστηκαν στη Χαλ- κίδα,στις 13 Οκτωβρίου 1863.

Σήμερα η προτομή του κοσμεί την πλατεία του Αγίου Νικολάου στη Χαλκίδα,ενώ ένας κεντρικός δρόμος της πόλης φέρει το όνομά του.

Υπόνοιες

Αυτή ήταν σε σύντομες γραμμές η ζωή του Νικόλαου Κριεζώτη,ενός από τους μεγαλύτερους αγωνι- στές της ελευθερίας,που πολέμησε όσο ελάχιστοι τους Τούρκους,βρήκε προστασία από αυτούς και που ο θρύλος του παρέμεινε ζωντανός δεκάδες χρόνια μετά τον θάνατό του.

Μυστηριώδη πάντως παραμένουν τα αίτια του θανάτου του και πολλοί τον αποδίδουν,όχι σε φυσικά αίτια,αλλά σε δολοφονία με δηλητήριο.

Πηγή:  http://notios-evoikos.blogspot.gr/   25.3.2012

Κατεβάστε:  Μαρία Σκοπελίτη,Κάρυστος 1821

Μία σύντομη ιστορική αποτύπωση με την αρωγή θεατρικής φόρμας.

Βασίλης Χαρ. Χρήστου, Μάνα... καημένη μάνα!

Ο φίλος εκδότης Παν. Λέζος (εκδότης του τελευταίου βιβλίου μου) μου πρόσφερε αυτήν τη συλλογή διηγημάτων του Βορει- οηπειρώτη Βασίλη Χ. Χρήστου. 

Πριν από κάθε τι άλλο να σταθούμε στην πολύπλευρη ανα- γέννηση του βορειοηπειρωτικού ελληνισμού.Δυναμώνει οικο- νομικά,κατοχυρώνει την κοινωνική και πολιτική θέση του στα νέα δεδομένα,ακμάζει πολιτιστικά σε συνθήκες διευρυνόμενης ελευθερίας.Ένα νέο στάτους προκύπτει στην πλευρά αυτή της Ηπείρου,που,όσο η γείτων χώρα θα προσανατολίζεται ευρωπα- ϊκά,τόσο θα καθίσταται πιο δυναμικό.

Τα διηγήματα (που μάλλον ζωντανεύουν πραγματικές ιστορί- ες) εκτείνονται χρονικά από τον πόλεμο του ΄40 έως σήμερα. Αποτυπώνουν λαογραφικές και ηθογραφικές πληροφορίες.Ε- κείνο που κυριαρχεί όμως,είναι η ασίγαστη,τεράστια φιλοπα- τρία αυτών των Ηπειρωτών που έχουν μείνει έξω από τα ε- θνικά σύνορα.Ομολογώ,ότι πολλά χρόνια είχα να διαβάσω κείμενα που να αναβλύζει τόση αγάπη και πάθος για την ελ- ληνική πατρίδα.

Στο καθαρά λογοτεχνικό επίπεδο εκτιμώ ότι υπάρχουν αδυναμίες.Αν και ο σκε- λετός του μύθου των διηγημάτων είναι συγκροτημένος,το αφηγηματικό μέρος και οι διάλογοι υστερούν μ΄ έναν υπέρμετρο πλατειασμό.Βέβαια,δεν θα προχω-  ρήσω σε εκτενή λογοτεχνική κριτική,γιατί δεν είναι το ζητούμενο τούτης της παρουσίασης. 

Επωφελούμαι της ευκαιρίας όμως,για ένα γενικό σχόλιο (άσχετο με το βιβλίο του Β. Χρήστου): τα τελευταία 15-20 χρόνια βλέπουμε να ξεδιπλώνεται δίπλα μας μια παραλογοτεχνία στην ουσία,που δεν εκφράζει ούτε ανάγκες δημιουργίας ού- τε ικανοποιεί καλλιτεχνικές απαιτήσεις,παρά μόνο εξυπηρετεί καταναλωτι- σμούς του συρμού.

 Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος-Συγγραφέας

Κιουλ και πετιμέζι

Κιούλ (Μουσταλευριά)

Ο τρύγος είναι από τις μεγαλύτερες στιγ- μές του φθινοπώρου.Η παραγωγή κρασιού και η ενασχόληση με την αμπελοκαλλι- έργεια έχει τις ρίζες της στην αρχαιότη- τα.Παλαιότερα,τα περισσότερα αρβανίτι- κα σπίτια διέθεταν ιδιόκτητο πατητήρι.Α- πό τα σταφύλια έβγαζαν το μούστο με τον οποίο παρασκεύαζαν γλυκά,μουσταλευρι- ές και μουστοκούλουρα.Ο μούστος έμπαι- νε στα βαρέλια με την ευχή «καλά κρα- σιά»,μέχρι ν΄ ανοίξουν τα πρώτα γιοματάρια.Το κρασί ήταν για τους κατοίκους ένα από τα καλύτερα φυσικά αγαθά.

Μουσταλευριά με αλεύρι

Υλικά: 3 1/2 φλιτζάνια μούστο,1/2 φλιτζάνι νισεστέ ή ρυζάλευρο,1/2 φλιτζάνι νερό,σου- σάμι,κανέλα,αμύγδαλα ξεφλουδισμένα και κοπανισμένα ή καρυδόψιχα.

Εκτέλεση

Βράζουμε το μούστο.Σε μικρό κατσαρολάκι βάζουμε το νερό,προσθέτουμε το νισεστέ (ή το ρυζάλευρο) και τα ανακατεύουμε.Μόλις βράσει ο μούστος,ρίχνουμε το νισεστέ (ή το ρυζά- λευρο) λίγο-λίγο,ανακατεύοντας με γρήγορες κινήσεις για να μη σβολιάσει.Όταν το μείγ- μα πήξει,η μουσταλευριά είναι έτοιμη.Τη βάζουμε σε πιατάκια και όταν κρυώσει την πασπαλίζουμε με κανέλα,καρύδια,αμύγδαλα και σουσάμι.

Πετιμέζι

Υλικά

20 κιλά σταφύλια άσπρα και μαύρα,2 φλιτζάνια ασπρόχωμα ή ασβέστη σκόνη,2 φλιτζάνια στάχτη,2 φλιτζάνια ζάχαρη.

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε και πλένουμε τα σταφύλια.Τα πατάμε καλά σε βαρέλι ή μεγάλη σκάφη και σουρώνουμε το χυμό τους.Σ΄ ένα μεγάλο καζάνι ρίχνουμε το μούστο και προσθέτουμε 2 φλιτζάνια ασπρόχωμα και 2 φλιτζάνια στάχτη από καυσόξυλα,δεμένη σ΄ ένα τουλπάνι. Μόλις πάρει μια-δυο βράσεις,το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε όλο το βράδυ να κατακαθίσει.Την επομένη το στραγγίζουμε με ψιλό κόσκινο ή τουλπάνι και το ξανα- βράζουμε ξαφρίζοντάς το συνέχεια.Προσθέτουμε τη ζάχαρη και μόλις «δέσει» το πετιμέ- ζι,το κατεβάζουμε από τη φωτιά.Όταν κρυώσει αρκετά,το αδειάζουμε σε βάζα.

ΠΕΤΙΜΕΖΙ (από άλλη πηγή)

Το πετιμέζι το φτιάχνουνε από μούστο.Σε μία κατσαρόλα βράζουνε το μούστο και ρί- χνουνε μέσα στην κατσαρόλα κοσκινισμέ- νο ασπρόχωμα (1),που το ανακατεύανε και μετά το αφήνανε να κρυώσει.

Όταν κρύωνε το χώμα,καθότανε στον πά- το της κατσαρόλας και οι νοικοκυρές έ- παιρναν από επάνω τον καθαρό μούστο και τον έβραζαν πολλές ώρες και κοίταγες εάν ο μούστος γινόταν σιρόπι.

Όσο πιο πολύ τον έβραζες,τόσο πιο καλό γινόταν το σιρόπι.

Οι γυναίκες,για να δούνε την ποιότητα του σιροπιού και να το κατεβάσουν από τη φω- τιά,έριχναν στο πιάτο ή ρίχνανε σταγόνες σιροπιού στο χέρι και έβλεπαν εάν είναι ε- ντάξει.

Όταν τελείωνε το βράσιμο,αφήνανε το πετιμέζι να κρυώσει και μετά το έριχναν σε κάτι πήλινα δοχεία που τα έλεγαν πινιότες και ήσαν σε διάφορα μεγέθη.

Τις πιο πολλές φορές τον έτρωγαν και τελείωνε,αλλά εάν δεν τελείωνε,έπιανε από επάνω μούχλα,που την καθαρίζανε,βράζανε το πετιμέζι και ήταν ξανά έτοιμο για φάγωμα.

(1) Το χώμα το κοσκινίζανε με μία σήτα που την έλεγαν κόσκινο.

Οι σήτες είχανε νούμερα και άλλες ήτανε ψιλές και άλλες χοντρές.

Ας δούμε όμως και την ετυμολογία των λέξεων.Το πετιμέζι είναι από το τούρκικο pekmez που προ- έρχεται,πιθανόν,από το περσικό bigmaz (=κρασί).

Το αρβανίτικο κιουλ αξίζει να το δούμε προσεκτικά.Υπάρχει το ρήμα κουλουμπρίς που σημαίνει χώνομαι στη θάλασσα,παίζω με τα νερά,βουτάω,βαφτίζομαι.Είναι φανερό ότι έχουμε να κάνουμε με παράγωγο της κολυμπήθρας.Το μεσαιωνικό ρήμα κολυμπώ προέρχεται από το αρχαίο κολυμ- βάω.Κολυμβίς λεγόταν ένα πουλί (ίσως η αγριόπαπια) που βουτούσε στα νερά.Κόλυμβος ήταν ο δύτης και κολυμβάδες (η κολυμβάς) εκαλούντο οι ελιές που επέπλεαν σε άλμη.Τα λεξικά δεν μας προσφέρουν μιαν αρχική ρίζα εκτός από μια πιθανή συσχέτιση με το ινδοευρωπαϊκό kolu-mb(h)-, kel-  (=μαύρος,σκοτεινός.Βλ. κελαινός).

Σαφώς όμως,το θέμα κολυμβ- μας δίνει επαφή με το υγρό στοιχείο.Θεωρώ ότι και το κολλύριο που έχει απόλυτη σχέση με την ύγρανση των ματιών,πρέπει να ενταχθεί εδώ.Και για το κολλύριο υπάρ- χει άγνοια ετυμολογικής προέλευσης.Η πιθανολόγηση προέλευσης από τη λ. κύλιξ εκτιμώ ότι είναι λανθασμένη,επειδή το κολλύριο αναφέρεται στο περιεχόμενο υλικό,όχι στο περιέχον σκεύος.

Το κολύμβ- έχει να κάνει,όπως είπαμε,με εμπλοκή/ανάμειξη με το υγρό στοιχείο.Είναι απόλυτα βά- σιμο επομένως,να θεωρήσουμε ότι το κιουλ είναι μια αρχαία απόδοση υγρού,υγρότητας,υδαρούς. Στη μουσταλευριά,κατά την παρασκευή της,ανακατεύονται (κουλουμπρίζονται) υλικά στο μούστο και το τελικό προϊόν έχει μια μορφή ζελέ.

Κιουλ (το ιου αποτελεί δευτερεύουσα έκταση αρχικού φωνήεντος,κατά κανόνα του υ ,ενδεχομένως έτσι → κυλ, ίσως και → κολ ) λοιπόν,είναι παλιά ρίζα που έχει να κάνει με το κολυμβ- ,πιθανότατα δε το κολ- ή κυλ- να αναφέρονται στο υγρό στοιχείο (κυλ-ώ,κυλ-ίω κ.λπ. έχουν να  κάνουν  με ρευστή κατάσταση,που προσιδιάζει στα υγρά).

Η μελέτη των αρβανίτικων οδηγεί κατευθείαν στα αρχαία ελληνικά κι ας προσπαθούν απεγνω- σμένα κάποιοι να αποκρύψουν αυτή την ταύτιση. 

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος

Ἡ σφυριχτὴ γλῶσσα στο αρβανιτοχώρι τῆς Ἀντιᾶς

Η Σφυριχτή Γλώσσα της Αντιάς (χωριό στην Καρυστία) αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στον Ελλαδικό χώρο.Στον αρχικό σύνδεσμο [από τη βικιπαίδεια] θα βρείτε πλούσιο πληροφοριακό υλικό.Παραθέτω ένα κατατοπιστικό σχετικό βίντεο: Ἡ σφυριχτὴ γλῶσσα τῆς Ἀντιᾶς
(Ἡ σφυριχτὴ γλῶσσα τῆς Ἀντιᾶς,γνωστὴ καὶ ὡς σφυριά,εἶναι μία σφυριχτὴ γλῶσσα πού ὁμιλεῖται ἀπὸ τοὺς κατοίκους τοῦ ὀρεινοῦ χωριοῦ Ἀντιᾶ Εὔβοιας.)

Για τη σφυριά υπάρχουν καλά νέα: Ξεπέρασε κάθε προσδοκία η Παράδοση Μαθημάτων της Σφυριχτής Γλώσσας του Χωριού Αντιά
Από την ιστοσελίδα "Νότιος Ευβοϊκός [15-9-2015].

Για το χωριό με την απίστευτη συνήθεια,περισσότερα εδώ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΑΝΤΙΑ

Το φαινόμενο,απομεινάρι αρχέγονων περιόδων,απαντάται και σε άλλα σημεία του πλανήτη.Δείτε δύο θέματα που ενημερώνουν με μεγάλη επάρκεια ως προς αυτό: 

1.Η «σφυριχτή» γλώσσα των Καναρίων Νήσων

2.ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΣΦΥΡΙΓΜΑΤΩΝ - ΜΙΑ ΠΑΝΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Και μια που ασχοληθήκαμε πάλι με την αγα- πημένη (και τόσο παραμελημένη) Καρυστία, αξίζει να συμπεριλάβουμε και δύο καλά αφι- ερώματα σ΄ αυτήν: 1.ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΕΥΒΟΙΑΣ "ΣΕ ΦΟΝΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ"

Ο δημοσιογράφος Ιωσήφ Παπαδόπουλος,στα πλαί- σια της τηλεοπτικής εκπομπής του "Σε φόντο γα- λάζιο",περιπλανήθηκε με το camper του στα ορει- νά χωριά της νότιας Εύβοιας και ξαπόστασε για λί- γο στα χωριά Βαρελαίοι,Ποτάμι και Αντιά,όπου συ- νομίλησε με τους λιγοστούς κατοίκους για τη ζωή τους,τα ήθη,τα έθιμα και τα προβλήματα που αντι- μετωπίζουν.

2.ΚΑΒΟΝΤΟΡΙΤΗΣ
Ντοκιμαντέρ. Παραγωγή 2005. Σενάριο - Σκηνοθεσία: Γιάννης Φραγκουλάκης.

Απομόνωση,σκληρή δουλειά και φτώχεια,αλλά και μια ιδιότυπη αξιοπρέπεια (κάτι σαν πειθαρχημένη περηφάνια) είναι τα χαρακτηριστικά της ζωής και των ανθρώπων που επιμένουνε να ζουν στα λη- σμονημένα χωριά του Καφηρέα (Καβοντόρο).

Ο Καβοντορίτης ή Καβοντορίτικος είναι ένα παρα- δοσιακό μουσικό κομμάτι της περιοχής.Ένας χορός που κυριαρχεί στις γιορτές και τα πανηγύρια τους. Ακολουθώντας τα βήματα αυτού του χορού,η ται- νία επιχειρεί να πλησιάσει τους Καβοντορίτες και την καθημερινότητα τους.

Γιάννης Β. Πέππας

Το 20ό Φεστιβάλ της Γλώσσας των Πουλιών στην Κερασούντα (φωτό, βίντεο)

Σε μερικά χωριά της επαρχίας Τσανακτσί,του νομού Κερασούντας, όπου τα σπίτια των χωρικών είναι χτισμένα σε πλαγιές και κορυφές, όπου δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, οι κάτοικοι, από τότε που δεν είχε ανακαλυφθεί το τηλέφωνο, δημιούργησαν μια  γλώσσα με σφυρίγματα, για να συνεν-νοούνται μεταξύ τους.

Τη γλώσσα αυτή την ονόμασαν «γλώσσα των πουλιών», η οποία μάλιστα έχει μελετηθεί και κωδικοποιηθεί από γλωσσολόγους διεθνούς φήμης.

Φέτος έγινε το 20ό Φεστιβάλ της Γλώσσας των πουλιών, στο χωριό Κούσκιοϊ, που σημαίνει «χωριό των πουλιών». Στο σχετικό διαγωνισμό συνεννόησης με σφυρίγματα, που έγινε στα πλαίσια του φεστιβάλ, στους άνδρες πρώτευσε το ζευγάρι Μεχμέτ Κιοτσέκ - Μαχμούτ Τσιβελέκ και στις γυναίκες το ζευγάρι Εσμά Κοζαλάκ - Γκιουλλέρ Κοζαλάκ. Οι νικητές έλαβαν ως βραβείο από μια χρυσή λίρα.

Στις γιορτές συμμετείχε πλήθος κόσμου, καλλιτέχνες καθώς και χορευτικά συγκροτήματα της περιοχής.

pontosnews,24 Ιουλίου 2017 

(http://www.pontos-news.gr/article/167246/20o-festival-tis-glossas-ton-poylion-stin-kerasoynta-foto-vinteo)