Τραζόιν

Από drixoutispanagiotis.blogspot.com

Τραζόιν

Το ρήμα τραζόιν σημαίνει αναστατώ- νω,ταράζω.

Στη μέση φωνή είναι τραζόνιεμ.

Η κατάληξη -όιν ή -ιν αντιστοιχεί στην κατάληξη -ω,ενώ η κατάληξη -όνιεμ αντιστοιχεί στην κατάληξη -ομαι.Τώρα,δεν θα σταθώ περισσότερο στην πτυχή της γραμματικής που χρειάζεται ιδιαίτερη και εκτενή α- νάλυση.

Πρόκειται για το ρήμα ταράσσω (√ΤΑΡΑΧ).Το ρήμα από τα αρχαία χρό- νια ως σήμερα χρησιμοποιείται αδιάλειπτα.Ομοίως και στα αρβανίτικα.Πολύ συ- χνά λάμβανε μεταφορικές διαστάσεις δηλώνοντας την ανατροπή από το συνηθι- σμένο και το κανονικό (κινώ,εγείρω).

Ου χθόνα ταρράσοντες (διά της αρόσεως),Πίνδ. Ο. 2. 114 - με δεινός ορθομα- ντείας φόνος στροβεί ταράσσων,Αισχύλ. Αγ. 1216 - ταράττομαι την γαστέρα,Αρι- στοφ. Νεφ. 386 - τετρήχει δ΄ αγορή,Ιλ. Β. 95 κ.λπ.

Μια τέτοια συνυποδήλωση συναντάμε και στα αρβανίτικα.Το ρήμα,τότε,αναφερόταν στα ζώα που τα ξύπναγαν τη βαθιά νύχτα για να τα βοσκήσουν (σκαρίζω < σκαί- ρω.Το ρήμα αυτό στην αρχαία ελληνική σήμαινε πηδώ,σκιρτώ,χορεύω,«ὥσπερ τι μέρος ἑρπετοῡ ἔτι σκαρίζοντος»,Ησύχ.).Αυτή την παράξενη συνήθεια των παλιών αρβανιτών,κι όχι μόνο,κτηνοτρόφων ποτέ δεν την κατανόησα,ούτε κάποιος γηραι- ός ικανοποιητικά μπόρεσε να μου την αιτιολογήσει.Ξύπναγαν τα πρόβατα και τα γίδια στις 2-3 ώρα τη νύχτα και τα έβγαζαν έξω να βοσκήσουν («και σαν νυχτώ- σουν τα βουνά και πάει αυτός στο σκάρο»,«αυτήν την ώρα οι πιστικοί τα πρόβα- τα σκαρίζουν»,Κ. Κρυστάλλης).Παράξενο...

Σαφώς όμως,επρόκειτο για μιαν αναστάτωση κι αναταραχή,έτσι,ταίριαζε το ρήμα τραζόιν.

Νίκος Καρακώστας - Σκάρος,τα πήρανε τα πρόβατα (1934)

Επαναλαμβάνω την πρόκληση προς τους αρνητές της ελληνικότητας των αρβανίτι- κων: ας ετυμολογήσουν (εν προκειμένω) το αρβανίτικο ρήμα τραζόιν έξω από την ελληνική γλώσσα.

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος