Γιάννης Βασ. Πέππας, Άρβανον (2022)

 

Στο τέλος του 2020 έβαλα μπρος να ολοκληρώσω ένα ημιτελές από πολλά χρόνια βι-βλίο μου λαογραφικού ενδιαφέροντος για τους Έλληνες Αρβανίτες.Στο υλικό αυτό πρόσθετα κατά καιρούς νέα στοιχεία και έχοντας συγκεντρωθεί πια ικανό φορτίο έ-κρινα ότι ήταν κατάλληλη επιτέλους η συγκεντρωτική επιμέλεια και έκδοσή του.
Θεώρησα σκόπιμο να προηγηθεί μία γενική,αλλά κατατοπιστική,εισαγωγή για τους Αρβανίτες.Πάνω στο θέμα χρονίζει τεράστια σύγχυση που μάλλον επιτείνεται από γραφικούς ανίδεους τύπους και από ορχηστρεμένες στοχευμένες ντόπιες και ξένες ανθελληνικές προπαγάνδες.Ότι τάχατες οι Αρβανίτες δεν είναι Έλληνες,μα εξελλη-νισμένο εθνοτικό σύνολο.

Στον φιλόδοξο (κι ανέφικτο,όπως αποδείχτηκε) σχεδιασμό μου σκόπευα να καλύψω την προχριστιανική ιστορική εποχή ως το 1821.Μετά ένα 10μηνο περίπου,κι ενώ εξε-λίσσονταν παράλληλες συγγραφικές δραστηριότητές μου,συνειδητοποίησα ότι ο ο-ραματισμός μου δεν είχε να κάνει με μία εισαγωγή,αλλά με κάτι ευρύτερο.Κατεύθυνα έτσι,την έρευνά μου σ΄ ένα περιορισμένο,στενό κι αφετηριακό τοπίο: το Άρβανον. Να καταδείξω τι σημαίνει το τοπωνύμιο,πώς προέκυψε και όσο πιο ασφαλώς γίνεται τι έκταση περιελάμβανε.

Αυτό είναι το κύριο και το βασικό μέρος τούτου του βιβλίου.Στο Άρβανον όμως,κατοι-κούσε λαός,οι εξ αυτού αποκληθέντες Αρβανίτες.Αφού πρόσθεσα,μετά την ολοκλη-ρωμένη ενότητα περί Αρβάνου,μια δημοσίευσή μου για το νησί του Άρβωνα (που κά-ποιοι εξακολουθούν να το μπερδεύουν με το Άρβανον),παραθέτω στη συνέχεια την επεξήγηση των ονομάτων Λιόσα, Σπάτα και Μπούα.Ονόματα τριών φυλάρχων (να τους πούμε κι έτσι),τριών ηγητόρων συμπαγών ομάδων Αρβανιτών με εσωτερικούς δεσμούς κοινωνικής άρμωσης που κατέβηκαν συντεταγμένα απ΄ τη Βόρεια Ήπειρο στην νότια Ελλάδα,όταν η ιστορική αναγκαιότητα το επέβαλε.

Μετά απ΄ αυτό,για μια καταληκτική σφαιρική πλήρωση του θέματος, παρουσιάζω μια σειρά λέξεων και φράσεων απ΄ τα αρβανίτικα,όπου και αποδεικνύω την ελληνικότητα με αρχαϊκές ρίζες αυτού του γλωσσικού μορφώματος της Ηπείρου.

Όλα αυτά τα στο τέλος προσαρτήματα αποτελούν αναρτήσεις στον προσωπικό ιστο-χώρο μου Εξ ακρινής Ηπείρου – Ελληνικά ενδιαφέροντα με επικέντρωση στην Ήπειρο και τους παλιούς αρβανιτόφωνους και μάλιστα της πρώτης περιόδου (2014-2016),όπου περίσσευε ο ενθουσιασμός για το νέο εγχείρημα.Προτίμησα να μην επέμβω στην αρχική μορφή των κειμένων (σήμερα θα τα οργάνωνα πιο απαιτητικά και με πιο συγκροτημένη τεκμηρίωση) γιατί αυτό θα σήμαινε δομική ανασύστασή τους,δηλαδή μεγάλη απώλεια χρόνου και ενέργειας.

Σε αυτές τις μικρές εργασίες της κατακλείδας συμπλέκονται όχι μόνο γλωσσολογικά στοιχεία,μα και ιστορικά,αλλά κυρίως λαογραφικά,ώστε αναδεικνύεται καθολικά πως η Αρβανιτιά αποτελούσε και παραμένει ζων και οργανικό τμήμα του Ελληνικού κό-σμου.

 Γιάννης Βασ. Πέππας 8.2.2022

Κάντε λήψη του βιβλίου πατώντας εδώ