Σάββατο 11 Μαρτίου 2023

Γιάννης Βασ. Πέππας, Παροιμίες,κατάρες και λαϊκές εκφράσεις Ελλήνων Αρβανιτών από τη β. Αττική με Αρβανίτικο Λεξικό περιεχομένων λέξεων 2023

 

Το βιβλίο «Παροιμίες,κατάρες και λαϊκές εκφράσεις ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΩΝ από τη β. Αττική με ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ περιεχομένων λέξεων» του Γιάννη Βασ. Πέππα αποτελεί κατά βάση μια λαογραφική εργασία  που χωρίζεται σε τρία μέρη:
- το πρώτο,εισαγωγικό,μέρος περιλαμβάνει υλικό από εγκυκλοπαίδειες και άλλες πηγές σχετικό με την έννοια της παροιμίας,της κατάρας και της λαϊκής έκφρασης.
- το δεύτερο,κύριο,μέρος περιλαμβάνει τις παροιμίες,κατάρες και λαϊκές εκφράσεις,συλλε-γείσες με μακρόχρονη έρευνα,από το χωριό καταγωγής και κατοικίας του συγγραφέα,τον Βαρνάβα Αττικής.Κατά μικρό τμήμα το υλικό αυτό προέρχεται και από άλλα μέρη της Αττικής.Η διάταξη είναι η ακόλουθη: προηγείται η παροιμία,κατάρα ή λαϊκή έκφραση, έπεται η απόδοσή της στα ελληνικά (αν ήταν στα αρβανίτικα) και στο τέλος υπάρχει (στις περισσότερες περιπτώσεις) νοηματική ανάλυση και επεξήγηση της  παροιμίας,κατάρας ή λαϊκής έκφρασης.
- το τρίτο,καταληκτικό,μέρος περιλαμβάνει ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ των περιεχομένων λέ-ξεων.Προηγούνται οι περίπου 500 αρβανίτικες λέξεις που θησαυρίζονται στον τόμο με την ερμηνεία τους (αρβανιτοελληνικό) και στη συνέχεια οι ελληνικές λέξεις,προϊόν της μετά-φρασης,με την απόδοσή τους στα αρβανίτικα (ελληνοαρβανίτικο).
Περιλαμβάνει εκτός απ΄ το κείμενο και λίγες εικόνες.Σε κάποια περιορισμένα σημεία πα-ρατίθενται συνοδευτικά σχετικές δημοσιεύσεις από τον διαδικτυακό ιστότοπο του συγ-γραφέα Εξ ακρινής Ηπείρου.

Κατεβάστε το βιβλίο πατώντας εδώ

Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023

«Δωδώνη: Η Αρχαία Γη των Σελλών»


 ΚΥΚΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
«ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ»

Τίτλος Διάλεξης «Δωδώνη: Η Αρχαία Γη των Σελλών» ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ
ΛΕΝΑ ΜΑΝΟΥΣΟΥ Αρχαιολόγος

Συνοπτική Παρουσίαση Δωδώνη, η πολύπηγος, η βαθύκοιλη, η σεβάσμια γηραιά κοιτίδα των Ελλήνων.
Σε τούτον τον τόπο, το σκοτεινό, τον άγριο, το δυσχείμερο, οι θεοί ανασαίνουν και ζουν, άγρυπνοι φρουροί των ιερών, μιλούν με την ένθεη Φύση κι αποκαλύπτουν την ύπαρξή τους μέσα απ΄ τις «Ανάσες» των δέντρων και τους ήχους της σιωπής, μιας ιερής σιωπής, λαλέουσας, στου Χρόνου Καιρού το κύλισμα…..
…σε ετούτη την ιερή αρχέγονη γη, άνθρωποι και θεοί βαθιά συντροφευμένοι από του ιερού ήχου (των νερών, των πουλιών, των φυλλωμάτων, των χάλκινων τριπόδων) τη δύναμη, της Μάνας Γαίας Φύσης τα πρώτα μαντεύματα άκουσαν κι έστησαν μέγα χάλκινο τρίποδα μαντικό στου βουνού το κοίλωμα, στη ρίζα της γηραιάς δρυός, υμνώντας του πρώτου θεού - Διός - το θέλημα και το «μίλημα».
Στη Δωδώνη η «ανάγνωση» του χώρου γίνεται «ακρόαση» των μυστικών του κι αφουγκρασμός των ψιθυρισμών της ψυχής και της Μνήμης.
…συντονιζόμενοι με τους ήχους της ένθεης Δωδωναίας φύσης, ας γνωρίσουμε τη Διαλεκτική της Διάρκειας, προσεγγίζοντας το σεβάσμιο αρχαιότατο Πελασγικό τοπίο και μαντείο !!!

Υπεύθυνη για το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ του Δήμου Κηφισιάς
Μαρία - Χριστίνα ΤΣΙΑΜΑ ViDEOGRAPHY: Marios Karageorgiou ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΜΑΪΟΣ 2022


Δείτε την ομιλία πατώντας εδώ




Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023

ΓιωργοΤουρκαντώνης,1915

 

ΓιωργοΤουρκαντώνης,1915

Στη φωτογραφία εικονίζεται ο παππούς της μητέρας μου, Γιώργος Τουρ-καντώνης.Το πρώτο του παιδί,ο Γιάννης (παππούς μου) γεννήθηκε το 1895,που σημαίνει ότι ο ΓιωργοΤουρκαντώνης είχε γεννηθεί περί το 1865. Στην φωτογραφία βλέπουμε έναν ώριμο άντρα, γύρω στα 55 χρόνια,που σημαίνει ότι τραβήχτηκε κάπου στη δεκαετία 1910-1920,δηλαδή πρόκειται για ένα πολύτιμο κειμήλιο.
Ο προπάππους φοράει παντελόνι (φράγκικο το έλεγαν),κεμίσα και πατα-τούκα.Τα παπούτσια δεν φανερώνουν κάτι ιδιαίτερο (εγώ τουλάχιστον δεν διακρίνω) και υπάρχει κι ένα περίεργο καπέλο,που θυμίζει τραγιάσκα.Στο χέρι κρατά απλή γκλίτσα που μάλλον δεν έχει λαβή,δείγμα ότι είναι άντρας ώριμος,έτοιμος και ήρεμος να μπει στη λεγόμενη τρίτη ηλικία,που κατά τις τότε συνήθειες ο μεγάλος άντρας έφερε αυτό το στοιχείο,ένα είδος σκήπ-τρου,σύμβολο φρονιμάδας και συνετού λόγου,έμβλημα γερουσίας κατ΄ άλ-λο τρόπο.Η όλη ενδυμασία δείχνει ότι είμαστε στην φάση πριν την πλήρη εκδυτικοποίηση της αντρικής φορεσιάς των Αρβανιτών,που παύει οριστικά στα χρόνια του πολέμου.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη έξω απ΄ το σπίτι του ΓιωργοΤουρκαντώνη, στον Βαρνάβα.Ο πρώτος Τουρκαντώνης (Αντώνης Μπουντούρης) ήρθε απ΄ την κεντρική Εύβοια στον Βαρνάβα το ταραγμένο 1824 (περισσότερα γι΄ αυ-τό δες εδώ κι εδώ).Ο ΓιωργοΤουρκαντώνης πρέπει να ΄ταν εγγονός του Μπουντούρη.Παντρεύτηκε Βαρναβιώτισσα κι έκανε 7 παιδιά: τον Γιάννη (παππούς μου),τον Πέτρο (Ντεπιάνος),την Ειρήνη (Ρηνιώ),τον Χρήστο (Τσι-τσιλώνης),τον Κώστα (Κωτσηφωλιές),τον Νίκο και τον Κυριάκο (Σπανός). Όλα τα αδέρφια έκαναν οικογένεια στον Βαρνάβα,εκτός απ΄ τον Χρήστο που παντρεύτηκε στο Γραμματικό.
Ο μαχαλάς του προπάππου ήταν ένα μεγάλο σχεδόν τετράγωνο κομμάτι γης,κάτω απ΄ την Εκκλησία.Στη μέση του θα πέρναγε,αργότερα,ο δρόμος που θα ένωνε την πλατεία του χωριού με την Εκκλησία,χωρίζοντας το οι-κόπεδο σε δύο μέρη: αυτό προς το Γραμματικό θα κατέληγε στον πρωτότοκο Γιάννη και το άλλο στον δευτερότοκο Πέτρο.
Η γωνία λήψης της φωτογραφίας είναι τέτοια που δεν διακρίνεται εμφανώς η Εκκλησία.Φαίνεται στο πάνω άκρο ο υπόλευκος όγκος της.Απ΄ την δεκα-ετία του 1960 που έχω προσωπικές μνήμες των χώρων,γύρω-γύρω στην Εκκλησία υπήρχαν κυπαρίσσια.Πενήντα χρόνια νωρίτερα ίσως δεν είχαν φυτευτεί ή ήσαν μικρού αναστήματος.Κάπου στο 1980,όταν αναγέρθηκε νέα Εκκλησία στη θέση της παλιάς,κόπηκαν όλα τα όμορφα αυτά κυπαρίσσια στο όνομα μιας άθλιας τσιμεντόπληκτης αισθητικής.Θυμίζω ότι τα περιμε-τρικά κυπαρίσσια των χριστιανικών ναών αποτελούσαν ανάμνηση των περίπτερων κιονοστοιχιών των αρχαιοελληνικών ναών.Απτή,ιδιαίτερη α-πόδειξη της συνέχειας και διαχρονίας του λαού μας! Προ εκσυγχρονισμού…
Το σημείο που στέκεται ο προπάππους με την καρέκλα είναι στην άκρη του μαχαλά του.Η γωνία σπιτιού που ξεχωρίζει ανήκε στον γείτονα,κάποιον Κόλλια.Ο γιος του,Βαγγέλης Κόλλιας (Μαστούρης),ήταν άτομο που γνώρι-σα,η δε γυναίκα του,Μαρία,πέθανε το 2021 σε ηλικία 102 χρονών.
Για να τελειώσουμε με τα πολεοδομικά,κάτω απ΄ το κτήμα του ΓιωργοΤουρ-καντώνη υπήρχε αυτό του Γιάννη Πέτρου (Ρετσίνας).Το μακρυνάρι του υ-πάρχει ως σήμερα,αλλά φαίνεται ότι τότε (γύρω στο 1915) δεν είχε χτιστεί, γιατί το πεδίο κάτω απ΄ την καρέκλα είναι φανερό ότι δεν είναι οικοδομημέ-νο.Γνώρισα ακόμα,σ΄ αυτόν πάνω-κάτω τον χώρο,μια θεόρατη αμυγδαλιά που πιτσιρίκος σκαρφάλωνα με χαρά πάνω της.Την έκοψε πρόσφατα ο ξάδερφος…
Το σπίτι στο φόντο αποτελείται,όπως βλέπουμε,από ένα δίπατο μακρυνάρι με τριγωνική στέγη και μπροστά του ένα ίδιας κατασκευής μικρότερο οίκη-μα,αποθήκη ή στάβλος ή κάτι τέτοιο.Το μαύρο χρώμα στη μια στέγη μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ακατέργαστες πλάκες (ντράζες, τις έλεγαν) που αφθονούσαν στην περιοχή και χρησίμευαν ως ελεύθερο οικοδομικό υλικό (εν είδει κεραμιδιών),σχετικής στεγανότητας και μόνωσης πάντως.Μάλιστα,μια περιοχή που έβρισκες αστείρευτες τέτοιες πλάκες ο-νομάζεται ως σήμερα Ντράζιζα.Υποθέτω,ότι στον περιβάλλοντα του σπι-τιού χώρο θα υπήρχε πατητήρι,φούρνος,κοτέτσι,γκαρδάτσι (σπιτικό μπο-στάνι) κι όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της διαδεδομένης τότε αυτόνομης οι-κιακής οικονομίας.
Το συγκεκριμένο σπίτι ήταν μεγάλο κι αυτό δεν έχει να κάνει με τα πολλά παιδιά,γιατί όλες οι οικογένειες τα χρόνια εκείνα ήσαν πολύτεκνες.Ο ΓιωργοΤουρκαντώνης ήταν μεγάλος νοικοκύρης,άρχοντας.Δεν γνωρίζω πότε πέθανε,αλλά όταν παντρεύτηκε ο παππούς μου (1924) την Τασιά Α-δάμη,σ΄ αυτό το σπίτι εγκαταστάθηκε.Σε μια επιχείρηση αντιποίνων των Γερμανών,την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 1944,έκαψαν ολοσχερώς το σπί-τι.Ένα άλλο σπίτι που το παρέδωσαν στις φλόγες οι Γερμανοί ήταν της Ρηνιώς,της αδερφής του παππού μου,που ΄χε παντρευτεί τον ευπορότερο Βαρναβιώτη,τον Δημήτρη Κατσίκη (Ζάππας).Ξέσπασαν οι κατακτητές τη μανία τους πυρπολώντας τα δύο πλουσιότερα σπίτια του χωριού.Υπήρξε κι ένα αθώο θύμα,ο κατάκοιτος Θοδωρής Πέτρου (Τσαούσης), που τον θεώρησαν ως τραυματία αντιγερμανικού επεισοδίου.Κάποια στιγμή πρέπει να καταγράψω ολοκληρωμένα αυτό το περιστατικό της τοπικής ιστορίας μας (δες κάτι σχετικό εδώ).Η πολυμελής οικογένεια του παππού πέρασε δύσκολα ώσπου να μπορέσει να ορθοποδήσει και να φτιάξει νέο σπιτικό στη θέση του παλιού.Αυτό το νέο σπίτι γνώρισα,εν πολλοίς μεγάλωσα σ΄ αυτό και υπάρχει,με γενναίες βελτιώσεις,ως σήμερα στα χέρια συγγενή.Απ΄ το σπίτι της φωτογραφίας διασώθηκαν μόνο 4-5 σιδερένιες τράβες της στέ-γης,στραβωμένες απ΄ την εκδικητική πυρά.Ήσαν αφημένες σε μιαν άκρια της αυλής,πικρή και στενάχωρη θύμηση,τις θυμάμαι ως το 1980 περίπου. Μετά πετάχτηκαν κι αυτές…
Την φωτογραφία του προγόνου,μου την έδωσε η κ. Έφη Τουρκαντώνη,την οποία ευχαριστώ και δημοσίως.Είναι νύφη του γιού του ΓιωργοΤουρκαντώ-νη,του Χρήστου,ο οποίος παντρεύτηκε στο Γραμματικό.Αυτόν τον Χρήστο τον φώναζαν χαϊδευτικά Τσιτσιλώνη.Η διαδικασία παραγωγής του υποκο-ριστικού πρέπει να ήταν η εξής: Χρήστος ® Κίτσος ® Τσίτσος ® Τσιτσιλώ-νης.Αυτό το τράβηγμα των ονομάτων για να βγουν χαϊδευτικά,δεν ήταν απλώς συνηθισμένο στους Αρβανίτες,αλλά σχεδόν κανόνας.Το Τσιτσιλώ-νης απαντάται στο Καπανδρίτι ως επώνυμο.Υπήρχε και το ρήμα τσιτσιλόν που σήμαινε κοχλάζω,πετιούνται σταγονίδια από βρασμό,ακούγεται ήχος βρασίματος (τσιτσιρίζει).Μία απ΄ τις δύο γλωσσικές αφορμές στάθηκε αιτία της απόκλησης του μπαρμπα-Χρήστου ως Τσιτσιλώνη.Παντρεύτηκε στο Γραμματικό την Αναστασία Σωτήρχου,μάλλον το 1930. 28 χρονών αυτός,18 εκείνη.Απέκτησαν πέντε παιδιά κι έτσι το Τουρκαντωνέικο απλώθηκε και στο χωριό αυτό. Δυστυχώς,πέθανε σχετικά νέος.

Η κ. Έφη,μου παραχώρησε και την φωτογραφία γάμου των πεθερικών της,την οποία και παραθέτω.Όπως διαπιστώνει κανείς και στην εικόνα αυ-τή,οι Αρβανίτες στην αρχή του 20ού αιώνα ήσαν ευπρεπέστατοι,δεν είχαν να ζηλέψουν τίποτα από κανέναν,συνδύαζαν την παράδοσή τους με το τότε σύγχρονο.Κύριοι και αξιοπρεπείς καθ΄ όλα.
Αυτές οι φωτογραφίες γάμου ήσαν επιβεβλημένες για κάθε νιόπαντρο ζευ-γάρι.Λίγες μέρες μετά τον γάμο τους πήγαιναν σε φωτογραφείο αστικής περιοχής και τις έβγαζαν.Οι πόζες,το φόντο κι ο διάκοσμος του σκηνικού φωτογράφησης εξαρτιόνταν απ΄ την σκηνοθετική ματιά του εκάστοτε φω-τογράφου,αλλά πάνω-κάτω ήσαν τα ίδια και θα τα χαρακτήριζα παγιωμέ-να,με μικροδιαφορές.Ορισμένα φωτογραφεία ξεχώριζαν με τις προσεγμέ-νες,καλλιτεχνικές επιμέλειες των προϊόντων τους και το γουστόζικο αμπα-λάρισμα σε περιποιημένους φακέλους με διάφορα σχέδια,ανάγλυφα,φιο-γκάκια,κορδελίτσες κ.ά.Πολλά απ΄ αυτά διέθεταν και θήκες για τα στέφα-να.Ήσαν μικρές τετράγωνες θήκες με τζάμι (προθήκες) που στο εσωτερικό τους υπήρχε λευκό ή ροζ βελούδο.Πάνω σ΄ αυτό τοποθετούνταν τα στέφανα του γάμου κι η νιόπαντρη σύζυγος τακτοποιούσε αυτή τη σεβαστή θήκη στο εικονοστάσι του σπιτιού,που βρισκόταν συνήθως στην κρεβατοκάμαρα του ζευγαριού.Εκεί,δίπλα στο καντήλι της Παναγίας,αυτό το σύμβολο του γά-μου θα απολάμβανε την ευλογημένη προστασία του Θείου ώστε το ζευγάρι να προκόψει,να βλαστήσει η οικογένεια με την απόκτηση παιδιών και να έρθει η κοινωνική αναγνώριση με τον εργατικό και συνετό βίο.
Η (καθιερωμένη) συνήθεια μετάβασης των νιόπαντρων ζευγαριών σε φωτο-γραφεία αστικών κέντρων βάστηξε ως το 1970 περίπου.Τότε συνέβη το εξής: οι φωτογράφοι,που ως τότε υποδέχονταν τους νεόνυμφους στα καταστήμα-τά τους,αντέστρεψαν την διαδικασία.Ερχόντουσαν αυτοί κάθε Κυριακή στα χωριά μας! Η κίνηση ήταν έξυπνη.Τις Κυριακές γίνονταν στα χωριά οι γά-μοι και οι βαφτίσεις.Έτσι,μπορούσαν να βγάζουν πολλές φωτογραφίες κι όχι τις περιορισμένες στο στούντιο τους.Ακόμα,ο φωτογράφος ήταν άτυπα καλεσμένος στο σπιτικό γλέντι που ακολουθούσε του μυστηρίου.Εκεί,έβγαι-ναν διάφορες φωτογραφίες από λογής ενδιαφερόμενους κι όλες μαζί ο πλα-νόδιος καλλιτέχνης μας θα τις έφερνε την επόμενη βδομάδα που θα ξαναρ-χόταν.
Η φάση αυτή αποδείχτηκε σύντομη και μεταβατική.Η επικράτηση του έγ-χρωμου φιλμ,λίγο πριν το 1980,κι αμέσως μετά η επέλαση της βιντεοκασέ-τας άλλαξαν άρδην τα ως τότε δεδομένα.Μοντέρνοι φωτογράφοι έστηναν στοιχεία φωτισμού του εσωτερικού του ναού,ξεκίνησαν ανθοστολισμοί και φυσικά οι βιντεοσκοπήσεις.Ενας φορέας αυτού του εκσυγχρονισμού ήταν και ο φίλος Μάκης Βλασιάδης από το Καπανδρίτι,μια τάξη πάνω από μένα στο Γυμνάσιο.
Ο γάμος,στον οποίο αναφερόμαστε επ΄ ευκαιρία,τα παλιά χρόνια ήταν ένα ευρύτερο κοινωνικό γεγονός.Στην στέψη μπορούσε να παραβρεθεί οποιοσ-δήποτε.Η υποδοχή της νύφης απ΄ την πεθερά της στο νέο σπιτικό,το σπά-σιμο του ροδιού για το καλοτύχισμα,το πάτημα σιδερικού με το δεξί απ΄ τους νιόπαντρους κατά την είσοδό τους στο σπίτι τους και άλλα τέτοια είχαν ως θεατές πλήθος συγχωριανών που δεν ήσαν συγγενείς,αλλά μετείχαν στην σημαντική στιγμή συμπολιτών τους.Η κοινότητα επάλλετο σφριγηλή και αλληλέγγυα! Το πέρασμα του χρόνου διέβρωσε αρμούς,αντιλήψεις και αξί-ες.Η συνεκτικότητα της όλης γαμήλιας διαδικασίας συρρικνώθηκε στα ση-μερινά συμβαίνοντα,όπου επικρατούν ξενόφερτα χούγια και ο γάμος εν πολλοίς έχει μετατραπεί σε μια τυπική,συμβατική,λαϊφστυλίστικη διεκπε-ραίωση.

Γιάννης Βασ. Πέππας

Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023

Όταν η προκατάληψη ακροβατεί πάνω στην Ιστορία - Γιάννης Σκαρίμπας, Το ΄21 και η αλήθεια

 


Ο Γιάννης Σκαρίμπας υπήρξε ένας ιδιότυπος ποιητής,πεζογράφος και θεατρικός συγ-γραφέας που χρονικά μόνο τοποθετείται στη γενιά του τριάντα.Αποτελεί μια μοναχι-κή περίπτωση στα ελληνικά γράμματα,ένας «διάττων αστέρας»,όπως χαρακτηρί-στηκε,που αγνοήθηκε για πολλά χρόνια από τη φιλολογική επιστήμη στην χώρα μας (ο Κ. Δημαράς ούτε καν τον αναφέρει στην «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνί-ας»).Υπήρξε ένας από τους εισηγητές του παράδοξου στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας,αλλά και του θεάτρου.Πολλοί μάλιστα μελετητές τον θεωρούν ως τον πρώτο Έλληνα θεατρικό συγγραφέα του παραλόγου.Η πεζογραφική παραγωγή του χαρακτηρίζεται από την αναγωγή της γλώσσας σε κυρίαρχο στοιχείο της,μέσω της συστηματικής εξάρθρωσής της (τεχνική που παραπέμπει στο σουρεαλισμό) και την τοποθέτηση της πλοκής στο επίπεδο του προσχήματος.Παράλληλα και συμπληρωμα-τικά στην πρωτοποριακή γραφή του κινείται και το ποιητικό του έργο.

Η συνέχεια εδώ

Γιάννης Βασ. Πέππας


Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2023

Ο Σπύρος Λούης και το Ολυμπιακό μετάλλιό του

 


Βρήκα αυτή την φωτογραφία στο διαδίκτυο,σε ομάδα του Μαρουσιού.Εικονίζεται ο Σπύρος Λούης με το χρυσό μετάλλιό του στον Μαραθώνιο στους 1ους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες στην Αθήνα,το 1896.Έχει προστεθεί,στα δεξιά της φωτογραφίας,η πίσω πλευρά του μεταλλίου.Ο Σ. Λούης παρήλασε τιμητικά μπροστά απ΄ την Ελληνική ομάδα,40 χρόνια μετά κι ενώ κόντευε τα 70,και στους αγώνες του 1936,στο Βερολίνο,παρόντος του Χίτλερ,φορώντας την τιμημένη ελληνική φουστανέλλα.Είναι γνωστό ότι έτρεξε τότε,το 1896,σχεδόν τυχαία κι ότι ήταν ήταν ένας απλός βοσκός αρβανίτικης καταγωγής.Το επώνυμό του ίσως να έχει να κάνει με το αρβανίτικο ουσια-στικό λιούλιε (λουλούδι).Πιθανότερο όμως,να προέρχεται απ΄ την ρίζα λου- (με ένα ψιλό -ι- μετά το λ),απ΄ την οποία προέκυψαν αρκετά παράγωγα (λούτσα:υγρότοπος, λιούμι:ποτάμι, λιου-τσουρδί:μούσκεμα, λιούαρθι:μέρος με νερό κ.ά.Δεν είναι τίποτα άλλο από εκδοχές του λού-ω). Το Λούης απαντάται και ως Λόης.Το Μαρούσι κατοικήθηκε ευρέως από Έλληνες Αρβανίτες πριν το 1821.Η αρχαιότερη ονομασία της περιοχής που συναντάται σε κείμενα του Πλουτάρχου και λοιπών αρχαίων και νεοτέρων ιστορικών είναι "Άθμονον". Σε νεότερα κείμενα δε, εμφανίζεται και ως "Αθμόνη". 


Η σύγχρονη ονομασία Μαρούσι εμφανίζεται στην καθαρεύουσα ως Αμαρούσιον,όρος που προ-έρχεται από το επίθετο Αμαρυσία.Το επίθετο αυτό αναφέρεται στη λατρευθείσα θεά του κυνη-γιού Αρτέμιδα και δηλώνει την προέλευση της λατρείας από την Αμάρυνθο της Εύβοιας (Αρτέμιδα η Αμαρυνθία > η Αμαρυσία),η οποία μεταφέρθηκε και στο Άθμονον της αρχαιότητας.Μάλιστα,ο πρώτος δήμος που ιδρύεται το 1836 με έδρα το Μαρούσι αποκαλείται "Δήμος Αμαρυσίων" (κατά το Δήμος Αθηναίων,αργότερα Δήμος Χαλανδραίων κ.ο.κ.).Κάποιοι κουτοπόνηροι που το πάνε αλλού,ισχυρίζονταν ότι το όνομα Μαρούσι δόθηκε απ΄ τους Αρβανίτες εποίκους του βγαλμένο απ΄ το αρβανίτικο επίθετο ιμάρ=τρελλός,φίλερις,καυγατζής,αλλοπρόσαλλος.Δηλαδή,Μαρούσι = τρελλότοπος.
Πρόκειται για δόλια ανοησία.Ποιος θα αποκαλούσε με τέτοιον ευτελιστικό προσδιορισμό τον ίδιο τον τόπο του...; 
Έχουμε εδώ άλλη μία βλακώδη προσπάθεια αρβανιτοποίησης των πάντων,ύπαρξης αυτόνομου δήθεν αρβανίτικου πολιτισμού που θα σήμαινε,σύμφωνα με τις επιδιώξεις αυτών των περίεργων, απόδειξη μειονότητας.Γνωστές ανθελληνικές γελοιότητες...

 Γιάννης Βασ. Πέππας


Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

Ἡ σφαγή στό Γραμματικό Μαραθῶνος (7 Ἀπρ.1944)

  σφαγή στό Γραμματικό Μαραθνος (7 πρ.1944)

Την νύχτα της 6ης προς 7η Απριλίου 1944 και μόλις τριάντα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα,ομάδα 45-50 ανδρών του αποκαλούμενου ΕΛΑΣ επιτέθηκε κατά της δυνάμεως του Σταθμού Χωροφυλακής Μαραθώνος,απαρτιζόμενης από τον ανθυπασπιστή Σκαρμούτσο Κωνσταντίνο,τον ενωμοτάρχη Τασόπουλο Αθανάσιο και των χωροφυλά-κων Ζούμπερη Παύλο, Μπρίνια Ιωάννη,Βαλαή Βασίλειο, Βουτσαδάκη Κωνσταντίνο, Μέντζο Κωνσταντίνο,Καμπι-ώτου Ευάγγελο,Αντζελέτο Αλέξανδρο,Κουβέλη Χριστό-φορο,Πατούχα Χρήστο, Μπάμπαλη Βασίλειο και Ανα-στασόπουλο Ιωάννη.
Οι αντάρτες έδρασαν βάσει του,εκ των προτέρων μελε-τημένου,σχεδίου ως εξής: 15 εξ αυτών,διερχόμενοι από το χωριό Γραμματικό τα μεσάνυχτα,και με την απειλή των όπλων υποχρέωσαν τον Ιωάννη Σπύρου,οδηγό του υπ΄ αριθ. 5Χ φορτηγού,να τους μεταφέρει στον Μαραθώνα.Πριν την κωμόπο-λη,στάθμευσαν το αυτοκίνητο και παρέμειναν 3 αντάρτες να το φρουρούν και οι υπόλοιποι κατευθύνθηκαν προς την Αστυνομία.Στην κωμόπολη είχαν στο μετα-ξύ καταφθάσει άλλοι 35 αντάρτες.Τριάντα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα,αυτοί αιχ-μαλώτισαν έξω από τον Αστυνομικό Σταθμό τους χωροφύλακες Ζούμπερη Παύλο και Μπρίνια Ιωάννη,οι οποίοι τελούσαν υπηρεσία περιπολίας τις ώρες 9-1.Ακολούθως, περικύκλωσαν τον Αστυνομικό Σταθμό και υποχρέωσαν τους αιχμάλωτους χωροφύλακες να φωνάζουν στους συναδέλφους τους να τους ανοίξουν την πόρτα,πράγμα το οποίο και έγινε.Οι στρατωνοφύλακες χωροφύ-λακες Μέντζος Κωνσταντίνος και Καμπιώτης Ευάγγελος αναγνώρισαν τις φωνές των συναδέλφων του και προφανώς νομίζοντας ότι επέστρεφαν από την βρα-δινή τους περιπολία για να κοιμηθούν,άνοιξαν την πόρτα του Σταθμού χωρίς να λάβουν μέτρα προφύλαξης.
Ευθύς αμέσως μόλις άνοιξε η πόρτα εισέβαλαν οι αντάρτες,οι οποίοι κατέλαβαν εξ απίνης τους δυο στρατωνοφύλακες και την υπόλοιπη δύναμη,που εκείνη την ώρα κοιμόταν,τους αφόπλισαν και τους έθεσαν υπό περιορισμό χωρίς να μπο-ρούν οι χωροφύλακες να αντισταθούν.Μετά την αιχμαλωσία της οπλιτικής δύ-ναμης,αποτελούμενης από έναν ενωμοτάρχη και ένδεκα χωροφύλακες,ομάδα 5-6 ανταρτών με οδηγό, εκ των αιχμαλώτων, τον ενωμοτάρχη Τασόπουλο Α-θανάσιο κατευθύνθηκε στο σπίτι του ανθυπασπιστού σταθμάρχη Σκαρμούτσου Κωνσταντίνου,τον οποίο και αιχμαλώτισαν.Ο ανθυπασπιστής Σκαρμούτσος δεν προέβαλε αντίσταση καθώς αιφνιδιάστηκε και βρέθηκε ενώπιον υπέρτερης δύ-ναμης,αυτής των ανταρτών.
Κατόπιν,οι αντάρτες αφού συγκέντρωσαν όλη την δύναμη του Σταθμού Χωρο-φυλακής,την επιβίβασαν στο φορτηγό,καθώς επίσης και όλο το υλικό του Σταθμού,τα δημόσια και ιδιωτικά πράγματα των ανδρών,εκτός από τα κρεβά-τια.Στο φορτηγό επιβιβάστηκαν 10-12 αντάρτες ως συνοδοί και αναχώρησαν με κατεύθυνση το χωριό Γραμματικό.Οι άλλοι αντάρτες παρέμειναν εντός της κω-μόπολης και έβαλαν φωτιά στο αρχείο του Σταθμού.Η φωτιά επεκτάθηκε και στο κτίριο αλλά την κατέσβησαν οι περίοικοι,μόλις αναχώρησαν οι αντάρτες.Το φορτηγό,μόλις έφτασε στην άκρη του Γραμματικού,στάθμευσε και αποβιβά-στηκαν οι άνδρες της Χωροφυλακής και οι αντάρτες,ενώ έγινε και εκφόρτωση του κλεμμένου υλικού από τον Σταθμό.Το υλικό αυτό φορτώθηκε σε ζώα που είχαν αφαιρέσει από τους κατόχους τους οι αντάρτες.
Η δύναμη της Χωροφυλακής, με την συνοδεία των ανταρτών, οδηγήθηκε σε αγροτική καλύβα απέχουσα μια ώρα από το Γραμματικό και βο-ρείως αυτού.Μέσα στην καλύβα παρέμειναν έγκλειστοι μέχρι την ανατολή του ηλίου της 7ης Απριλίου 1944. Στην διάρκεια της νύχτας ο στρατιωτικός καθοδηγητής των ανταρτών,ο αποκαλούμενος «καπετάν Αράπης»,καθώς και ο πολιτικός τους καθοδηγητής,άτομα εντελώς άγνωστα στους αιχμαλωτισθέντες άνδρες της Χωροφυλακής,ζήτησαν πληροφορίες από τους αιχμαλώτους σχετικά με τον χρόνο υπηρεσίας τους στην Χωροφυλακή,των υπηρεσιών που είχαν εκτελέσει μέχρι τότε,των οικογενειακών τους υποχρεώσεων,τους εξύβρισαν μάλιστα γιατί,παρά την ραδιοφωνική πρόσκληση του Καϊρου περί αυτοδιαλύσεως των Σωμάτων Ασφαλείας μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 1943,οι εν λόγω Χωροφύλακες εξακολουθούσαν να υπηρετούν στην Χωροφυλακή.Τους προέτρεψαν να εγκα-ταλείψουν τις θέσεις τους οικειοθελώς και να δράσουν μαζί τους στα βουνά,ως αντάρτες.Στην πρόσκληση αυτή όλοι ανεξαιρέτως οι αιχμαλωτισμένοι Χωροφύ-λακες σιώπησαν.
Κατά την ανατολή του ηλίου οι αντάρτες αφαίρεσαν τα χρήματα και τα τιμαλφή των αιχμαλώτων και συγκρότησαν συμβούλιο στο πίσω μέρος της καλύβας προκειμένου να αποφασίσουν για την τύχη των ανδρών της Χωροφυλακής.
Μετά το πέρας της συσκέψεως,μπήκε στην καλύβα ο «καπετάν Αράπης» και πήρε αδιακρίτως τους Χωροφύλακες Ζούμπερη Παύλο και Μπρίνια Ιωάννη,τους οποίους οδήγησε σε θαμνώδη περιοχή, πενήντα μέτρα βορείως της καλύβας.Με-τά από λίγο επέστρεψε και πήρε τους Χωροφύλακες Βαλαή Βασίλειο, Βουτσα-δάκη Κωνσταντίνο και Μέντζο Κωνσταντίνο,δακτυλοδείχνοντάς τους και λέγο-ντας «έλα εδώ, εσύ, εσύ».
Καθώς έβγαινε από την καλύβα μαζί με τους ως άνω τρεις Χωροφύλακες, πήρε και τον Χωροφύλακα Καμπιώτη Ευάγγελο,ο οποίος επέστρεφε στην καλύβα από την σωματική του ανάγκη. Τους τέσσερις αυτούς Χωροφύλακες τους οδήγησε στο ίδιο σημείο,όπου είχαν οδηγήσει και οι δυο πρώτοι.
Οι έξι Χωροφύλακες εκτελέσθηκαν αγρίως από τον «καπετάν Αράπη» και τους συντρόφους του, με πλήγματα από μαχαίρι στην καρδιά και την καρωτίδα.
Οι εντός της καλύβας παραμένοντες Χωροφύλακες δεν υποπτεύθηκαν την σφαγή των απουσιαζόντων συναδέλφων τους, γιατί κατά το διάστημα της ε-κτέλεσης οι φρουρούντες κομμουνιστές έψαλλαν τον ύμνο της Γ’ Διεθνούς για να καλύπτουν τις κραυγές των σφαζόμενων Χωροφυλάκων.Μετά την εκτέλε-ση,ο «καπετάν Αράπης» επέστρεψε στην καλύβα και πήρε τον ανθυπασπιστή, τον ενωμοτάρχη και τους υπόλοιπους πέντε Χωροφύλακες και τους οδήγησε στο σημείο της σφαγής.
Εκεί βρέθηκαν ενώπιον του μακάβριου θεάματος: τα πτώματα των έξι Χωροφυ-λάκων,φέροντα μόνον τα εσώρουχα,με βαθιά νωπά τραύματα από μαχαίρι στην καρωτίδα και την καρδιακή περιοχή.Οι στολές των κατακρεουργημένων Χωρο-φυλάκων είχαν πεταχτεί σε παρακείμενους σχοίνους.Οι αντάρτες,επιδεικνύοντας στους μελλοθάνατους άνδρες τα πτώματα και λέγοντάς τους ότι «έτσι τιμωρού-νται οι προδότες»,επιχείρησαν να τους εκτελέσουν.
Εκείνη την στιγμή επενέβη ο ανθυπασπιστής Σκαρμούτσος Κωνσταντίνος, ο οποίος -με παραδειγματική ψυχραιμία και αυτοθυσία- έμεμψε τους αντάρτες για την συμπεριφορά τους και τους προέτρεψε να εκτελέσουν τον ίδιο και να αφή-σουν τους οπλίτες.Πριν την επέμβαση του ανθυπασπιστή,είχαν προηγηθεί σκηνές φρίκης και τρόμου από τους μελλοθάνατους οπλίτες,οι οποίοι εκλιπα-ρούσαν για την ζωή τους,τα υπάνθρωπα όντα. Πράγματι,οι αντάρτες μετανό-ησαν και δεν προέβησαν στην εκτέλεση τους και τους οδήγησαν πίσω στην καλύβα. 
Επιστρέφοντας,οι αντάρτες πήραν τις στολές των σφαγιασθέντων Χωροφυλά-κων και τις μοιράστηκαν μεταξύ τους.
Στις οκτώ το βράδυ της 7ης Απριλίου 1944 επέστρεψε από το Γραμματικό ο «καπετάν Αράπης» στην καλύβα.Μεθυσμένος καθώς ήταν,τσακώθηκε με τον πολιτικό καθοδηγητή και προσπάθησε να ξεσπάσει στους επιζώντες άνδρες της Χωροφυλακής,τους οποίους επιχείρησε να σκοτώσει με αυτόματο όπλο.Απε-τράπη όμως από τους παρευρισκομένους αντάρτες και με διαταγή του πολιτικού καθοδηγητή,τον αφόπλισαν τελείως. Στις 02.00 η ώρα της 8ης Απριλίου 1944 οι επιζήσαντες άνδρες της Χωροφυλακής αφέθησαν ελεύθεροι,αφού τους υπεδεί-χθη ο δρόμος της επιστροφής και με προτροπή των ανταρτών να μην επανέλ-θουν στις τάξεις της Χωροφυλακής.Οι επιζήσαντες επέστρεψαν στον Μαραθώνα τις πρωινές ώρες της 8ης Απριλίου.

ΠΗΓΗ: (ΑΒΕΡΩΦ, Διαδικτυακό Θωρηκτό  7/4/2014) https://averoph.wordpress.com/2014/04/07/%e1%bc%a1-%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b3%ce%ae-%cf%83%cf%84%cf%8c-%ce%b3%cf%81%ce%b1%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%bc%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%b8%e1%bf%b6%ce%bd%ce%bf%cf%82-7-%e1%bc%80%cf%80/?fbclid=IwAR2pjqaSWKgUgDqkt2kScyEI3qTBZrqbsueI_LXPAXJvNPWzqUTHWNLofow

Το θέμα βρίσκεται και σε άλλους διαδικτυακούς τόπους και στο: Site: greg61.gr>ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ> Αρχηγείο Β.Χωρ/κής>Δράσις κατά την περίοδο 1941-50 Έτος Εκδόσεως 1952> Η δράσις από τον Μάιο 1941-Σεπτέμβριο 1944, Σελ.53 Παράγραφος 6 (Σφαγιασμός Ανθυπασπιστή Κορωνιά) ΚΑΙ Σελίδα 47 Παράγραφος 6 (Σφαγή χωρο-φυλάκων στο Γραμματικό).


Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022

Όταν κάποιοι "Έλληνες" δεν αυτοπροσδιορίζονται ως Έλληνες,αλλά ως ...αρβανίτες (sic).

 


Εδώ και 40 χρόνια περίπου κάποιοι περίεργοι προσπαθούν να δημιουργήσουν ...αρβανίτικη μειο-νότητα στην Ελλάδα και προς αυτό μεταχειρίζονται όποια γελοιότητα μπορεί να φανταστεί κανείς. Από τούτο τον ιστότοπο έχω πραγματοποιήσει κάποιες σχετικές αναφορές,αν και δεν αξίζει να ασχολείσαι με την εν κρανίω τρικυμία αυτών των τύπων.Επέλεξα όμως,να παρουσιάσω από το αρχείο μου ένα παλιότερο δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ (της 28-2-2014,μπορείτε να το δια-βάσετε ολόκληρο εδώ),όπου παρουσιάζεται η τότε ετήσια έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ για το 2013,και εκεί,στο τμήμα για την Ελλάδα,αναφέρεται μεταξύ πολλών άλλων η ύπαρξη ατόμων με ...αρβανίτικη μειονοτική συνείδηση.Το σχετικό απόσπασμα της δημοσίευσης είναι: 
Στο κεφάλαιο για τις εθνικές και εθνοτικές μειονότητες επαναλαμβάνονται,όπως και στην περσινή έκθεση,οι αναφορές σε Έλληνες πολίτες που αυτο-προσδιορίζονται ως Τούρκοι, Πομάκοι, Βλάχοι, Ρομά, Αρβανίτες ή Μακεδόνες, ορισμένοι εκ των οποίων θεωρούν πως πρέπει να αναγνωριστούν ως «μειονότητες» ή «γλωσσικές μειονότητες», αλλά η κυβέρνηση αναγνωρίζει ως μειονότητα μόνο τη μουσουλμανική. Επίσης, γίνονται αναφορές και στο ότι η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την σλαβι-κή διάλεκτο στην ΒΔ Ελλάδα ως «μακεδονική», ότι αξιωματούχοι και δικαστήρια δεν επιτρέπουν σε σλαβικές ομάδες να αυτοπροσδιορίζονται ως «Μακεδόνες» και ότι έκθεση ανεξάρτητου εμπειρογνώ-μονα του ΟΗΕ, τον Μάρτιο 2009, έχει καλέσει την κυβέρνηση να απεμπλακεί από τη διαμάχη εάν υφίσταται ή όχι «μακεδονική» ή «τουρκική» μειονότητα στην Ελλάδα και να εστιασθεί στα θέματα προστασίας δικαιωμάτων αυτο-προσδιορισμού και ελευθερίας έκφρασης,επιτρέποντας την χρήση των όρων «μακεδονικός» ή «τουρκικός» σε σωματεία και οργανώσεις.
Ως συμπέρασμα και ως πρόθεση τούτης της ανάρτησης είναι η κατάδειξη πως η γραφικότητα ή ό,τι άλλο μιας χούφτας μπερδεμένων εγκεφάλων καταλήγει και σε κάποια πολύ σοβαρά γραφεία σχεδι-ασμών με το ενδεχόμενο,στην κατάλληλη συγκυρία,να αποβεί επικίνδυνη...

Θέλετε κι άλλα "μειονοτικά" αρβανίτικα; Ορίστε. Πατήστε εδώ
Αξίζει να προσέξετε στο θέμα του μόλις πριν συνδέσμου και μια έρευνα για τη μητρική γλώσσα στην Ελλάδα.
0,1% των Ελλήνων δήλωσε ως μητρική τους γλώσσα την ...αλβανική.
Ίσως είναι αυτοί οι αρβανίτες που αλληθωρίζουν προς Τίρανα.Ίσως.
Πάντως,έχουμε κι ένα μέτρο της απήχησης της αλβανικής προπαγάνδας στη χώρα μας: 0,1%,δηλαδή περίπου 10.000 άτομα.Δεν είναι και λίγοι,για προδότες...

Γ. Β. Πέππας