Δροπολίτισσες - Αρβανίτισσες

Η λαογραφία,ως επιστήμη του ανθρώπου,ταξινομεί,αναλύει και κατηγοριοποιεί τις εκφάνσεις της συγκρο-τημένης κοινωνικής,παλιότερης και σύγχρονης,ζωής.Είναι ένας σπουδαίος επιστημονικός κλάδος που καθρε-φτίζει τα δεδομένα και τις εξελίξεις μικρών ή μεγαλύτερων πληθυσμιακών συνόλων.

Ειδικά για τους αρβανιτόφωνους Έλληνες συνιστά ένα συντριπτικό τεκμήριο της ελληνικότητάς τους.Καμία λαογραφική πτυχή της ζωής των Αρβανιτών,όπου κι αν καταγράφηκε,δεν αποκλίνει από τα αντίστοιχα χαρα-κτηριστικά του εθνικού σώματος.Τα δημοτικά τραγούδια,που δονούσαν τα πανηγύρια των Ελλήνων,συνα-ντιόνταν και στις εκδηλώσεις των Αρβανιτών.Κάποια από αυτά μάλιστα,τα μετέφεραν στο αρβανίτικο ιδίωμα.

Και  με τους χορούς,για να δώσω άλλο ένα δείγμα,τα ίδια.Αλλά και με την οργάνωση της οικιακής οικονομίας, όπως και ευρύτερα με την δόμηση της κοινοτικής συνοχής.

Η ενδυματολογία,ένας δυναμικός κλάδος της λαογραφίας,μπορεί να προσφέρει στους ερευνητές\μελετητές χρησιμότατες αποδείξεις.Στην παραπάνω φωτογραφία βλέπουμε να χορεύουν γυναίκες από την Δρόπολη της Β. Ηπείρου.Προφανώς,πρόκειται για ένα χορευτικό συγκρότημα πολιτιστικού συλλόγου.

Αν συγκρίνουμε αυτή την φορεσιά με την παρακείμενη αρ-βανίτικη φορεσιά από τον Αυλώνα Αττικής,διαπιστώνουμε άμεσα ομοιότητες.

Οι αρβανιτόφωνοι,Ηπειρώτες όντες,μπολιάστηκαν αλλά και έδω-σαν πολλά στοιχεία της καθημερινής ζωής στους άλλους Έλληνες της Ηπείρου.Δεν έχει υπάρξει,δυστυχώς,μια συγκριτική επιστημο-νική μελέτη στα συστατικά στοιχεία λαογραφικού πολιτισμού της Β. Ηπείρου και των Αρβανιτών.Εκτιμώ,ότι θα απέδιδε πλούσια και σοβαρά ευρήματα.Η Αρβανίτισσα,ερχόμενη στο Νότο,έφερε την παραδοσιακή στολή της,όπως είχε διαμορφωθεί στην κοιτίδα της.Οι διαφορές στα μέρη των ενδυμάτων,στα χρώματα,στην επι-σημότητα κ.λπ. διατηρήθηκαν και στους τόπους της τελικής εγκα-τάστασής τους.Εκεί πια,η κάθε Αρβανίτισσα,στην ουσία η κάθε οικογένεια,πρόσθετε ή αφαιρούσε εξαρτήματα και μέρη της φο-ρεσιάς ανάλογα με την οικονομική δυνατότητά της,με το πόσες κόρες υπήρχαν στην οικογένεια και την τυχόν ευρηματικότητα της υφάντρας.Αυτό που έχει σημασία,αυτό που πρέπει να εξετα-στεί,είναι η γραμμή της φορεσιάς,η κοψιά της,η ιδεολογία έν-δυσης,αν θέλετε.Το στήσιμο της αρβανίτικης γυναικείας φορε-σιάς δεν διαφέρει από αυτό της Βορειοηπειρώτικης,κατά την εκτί-μησή μου.Βέβαια,για να σταθώ σε μία γρήγορα εντοπιζόμενη διαφορά,οι Δροπολίτισσες φορούν όλες επιμε-τώπιο ξελίτσι.ενώ η Αυλωνίτισσα όχι.Στον Βαρνάβα,γενέτειρά μου,το ξελίτσι ήταν διαδεδομένο.Στις σχολικές γιορτές,θυμάμαι απ΄ όταν ήμουν στο Δημοτικό,οι μικρές μαθήτριες ντύνονταν με διασωσμένες αρβανίτικες φορεσιές.

Βαρναβιώτικη,όμως,αρβανίτικη φορεσιά δεν γνωρίζω αν υπάρχει πια συγκροτημένη.Είχα την πληροφορία ότι μια τέλεια παλιά γυναικεία φορεσιά διέσωζε ο Δημήτρης Αδάμης (Τουλούμας) που την έχει η κόρη του Τασού-λα που ζει στο Μικροχώρι (Βιλλιατζίκι) Αττικής.

Διαφορές μπορούν να εντοπιστούν ανάμεσα στις δύο (Ηπειρώτικη κι Αρβανίτικη) φορεσιές,αλλά η γραμμή,το κόψιμο,η φιλοσοφία ντυσίματος είναι ίδια με όσα σπουδαία αυτό αποδεικνύει κι αναδεικνύει.Αυτήν την επισήμανση κομίζει τούτο το λιτό θέμα κι ίσως αργότερα το αναπτύξω αρκούντως.

Τέλος,ευκαιρίας δοθείσης,παρουσιάζω και μία ικανή σειρά από Ηπειρώτικες και Αρβανίτικες γυναικείες φο-ρεσιές τονίζοντας πάλι ότι η σχετική συνδυαστική μελέτη τους,ανύπαρκτη σήμερα,θα δώσει εξαιρετικές α-παντήσεις.

Αργυρόκαστρο

Πωγώνι

Σούλι

 

Ζίτσα

Τανάγρα

Μεσόγεια

Πρέβεζα

Μενίδι

                                 

Ασπρόπυργος

 

        

Σαλαμίνα

Σαλαμίνα

Σπέτσες

Γιάννης Βασ. Πέππας

Δείτε ακόμα:
Αρβανίτες στο έργο του Luis Dupre
Αρβανιτοβλάχα της Ηπείρου
Η Μενιδιάτικη παραδοσιακή φορεσιά