Μπάου κάου

 

• Μπάου  κάου

Κράτα  βόδι

 Φράση που προήλθε απ΄ το όργωμα,όταν αυτό γινόταν ακόμα με ζώα,πριν την έλευση των τρακτέρ.Πρόλαβα αυτή την περίοδο,αλλά με μουλάρια (ένα μουλάρι έσερνε το αλέτρι).Βόδια δεν υπήρχαν στην περιοχή μου,παρά μόνο α-γελάδες από λιγοστές οικογένειες.Εν πάση περιπτώσει,εγώ δεν θυμάμαι όρ-γωμα με βόδια (μπορεί να συνέβαινε),αλλά δεν έχει και καμμία σημασία.Φαί-νεται ότι ο ζευγολάτης,όταν το ζεμένο στο αλέτρι βόδι έβρισκε κάποιο εμπόδιο ή παραπάταγε ή (το πιθανότερο και συνηθέστερο) ξέφευγε το αλέτρι απ΄ τα χέ-ρια του ξωτάρη,αυτός απευθυνόταν στο ζώο του μ΄ αυτή τη φράση,εννοώντας να ορθοπατήσει ξανά ή να τον περιμένει να αδράξει ξανά και γερά τα χερούλια του βαριού εργαλείου του.Η τόσο άμεση και ζωντανή επικοινωνία ανθρώπων και ζώων δεν πρέπει να ξενίζει,γιατί άλλη ήταν η ποιότητα και το περιεχόμενο της ζωής τότε,άλλες οι συνθήκες και οι ιεραρχήσεις και εντελώς διαφορετική η φιλοσοφία της καθημερινότητας.Η μικρή φράση,όπως φαίνεται,αρχικά θα στρε-φόταν σε άτομο αργόστροφο,που αδυνατούσε να αντιληφθεί την ουσία μιας κα-ταστάσης,αυτούς που και σήμερα αποκαλούμε υποτιμητικά βόδια ή λέμε αυτός έχει βγάλει βοϊδοσχολή.Όταν όμως η συνθήκη άλλαξε κι αποσύρθηκαν τα βό-δια απ΄ την διαδικασία του οργώματος,χάθηκε δηλαδή η αρχική οργανική πρω-τογενής σύνδεση,ο μικρός χαρακτηρισμός απόκτησε άλλο νοητικό συμβολισμό, που δεν είχε να κάνει με την βραδύτητα και την ολιγόνοια κάποιου ανθρώπου (αγρόν ηγόραζε,κοιμάται όρθιος,δεν καταλαβαίνει Χριστό).Χρησιμοποιόταν με την έννοια: τα βόδια μας αργά,δηλαδή ως μια γενικευμένη αναφορά.Αλλά και αυτό εξελίχθηκε,για να φτάσει στην τελική,σημερινή του κατάληξη.Αυτό το ζευγάρι ομοιοκατάληκτων μονοσύλλαβων λέξεων,με σχεδόν συνθηματική χροι-ά,έφτασε να δηλώνει το ακατανόητο,το ανισόρροπο,το χάι-χούι,το τάμπα-τού-μπα,τον παραλογισμό και άλλες συναφείς έννοιες,μετέωρες ανάμεσα στο λογι-κό και το παραδεκτό απ΄ την μία και το αφύσικο κι ανορθόδοξο απ΄ την άλλη. Έτσι λοιπόν,μια μικρή φράση που πήγασε από συγκεκριμένη οικονομική, εργασιακή συνθήκη κατέληξε μέσα απ΄ τις διαδρομές της στον χρόνο και το παιχνίδισμα με τις μεταφορικότητες να δηλώνει το αλλοπρόσαλλο,το ακαταλα-βίστικο,το τυχάρπαστο και το πέρα βρέχει.

Από το υπό έκδοση βιβλίο μου "Παροιμίες,κατάρες και λαϊκές φράσεις των αρβανιτοφώνων Ελλήνων". 

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος