Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015

Σκε(η)πτίμ=κεραυνός


Οι αρβανίτες ονόμαζαν σκεπτίμ(α) τον κεραυνό.Κατά την απλοϊκή αντίληψη αυτών των ανθρώπων στις παλαιότερες εποχές,αυτό το φυσικό φαινόμενο προκαλούσε φόβο και δέος.Χαρακτηριζόταν,βλέπεις,με τρομερά,ακραία (ενίοτε και επικίνδυνα) οπτικά [αστραπή] και ηχητικά [βροντή] γνωρίσματα και εκδηλώσεις.Υπήρχε και μια κατάρα μάλιστα:ιβράρι σκεπτίμα=να σε χτυπήσει κεραυνός,αυτό που λέμε και σήμερα: να σε κάψει κεραυνός.

Ας προσπαθήσουμε να δούμε αυτό το φαινόμενο της ηλεκτρικής εκένωσης με τα μάτια ενός παλιού αρβανίτη που δεν είχε βέβαια τις σημερινές γνώσεις και ήταν εν πολ- λοίς μέσα σε πέπλο προκαταλήψεων,δεισιδαιμονιών και παγανισμού.Μια φωτεινή δέ- σμη έσκιζε στιγμιαία τον ουράνιο θόλο.Αυτό το ονόμαζαν σκεπτίμ(α).Ας δούμε για ποιο λόγο.Ο ουράνιος θόλος,ο ουρανός,υπό μία έννοια είναι η στέγη της γης μας. Αν σκεφτούμε ότι μόλις πριν λίγες δεκαετίες οι αρβανίτες έμεναν,διανυκτέρευαν πολύ καιρό έξω στην ύπαιθρο,καταλαβαίνουμε καλλίτερα αυτή την αίσθηση των πα- λαιοτέρων,ότι ο ουρανός ήταν κάτι σαν το φυσικό στέγαστρό τους.
Πόσες και πόσες ιστορίες έχω να θυμηθώ από τον πατέρα μου και τους θείους μου για ατέλειωτη παραμονή τη μέρα,αλλά και την νύχτα,έξω στους αγρούς,στα βοσκο- τόπια και τα δάση για να βοσκάνε τα ζώα τους,να προσέχουνε και να ταΐζουν τα καμίνια,να διώχνουνε τους χάσηδες και τις αλεπούδες από τα αμπέλια,να θερίζου- νε,να ποτίζουνε τα περιβόλια και τόσα άλλα.Βιώματα που τους έφερναν τόσο κοντά στα φυσικά στοιχεία και γεννούσαν πλήθος από όμορφους,αλλά και αλλόκοτους θρύ- λους,μαγευτικές δοξασίες,μα και τόσες φαντασιοκοπίες.
Αυτός ο χώρος ζωής λοιπόν,είχε τον ουρανό ως την απλή σκεπή του.Αυτή η σκεπή στις φάσεις της κακοκαιρίας διαπερνιόταν από την φευγαλέα τεθλασμένη κόκκινη ή γαλαζωπή γραμμή της αστραπής.Η αστραπή σχίζει στιγμιαία τον ουρανό.Είναι δηλαδή μία,για κλάσματα δευτερολέπτου,τομή πάνω στον ουράνιο θόλο,την σκεπή αυτών των παλιών απλοϊκών προγόνων μας.
Ας συνθέσουμε έννοιες και λέξεις: Τι ΄ναι η αστραπή; Ένα ηλεκτρικό φαινόμενο που στιγμιαία σχίζει τον ουρανό.Μια χρωματιστή τομή στη σκέπη του κόσμου των παλαιοτέρων.Επί της σκεπής τους μια τομή,της σκέπης τομή,δηλαδή.Μια σκεπτίμ(α)!
Όπως βλέπετε,τα αρβανίτικα είναι όχι μόνο λεκτικά,εννοιολογικά ενταγμένα στην ελληνική,αλλά και νοητικά,ψυχικά,ιδεολογικά.
Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ
Όλη η παραπάνω ανάλυση προέκυψε πριν αρκετό καιρό ως αποτέλεσμα όχι μόνο της εδραίας πίστης μου ότι τα αρβανίτικα αποτελούν ριζικό μόρφωμα της αρχαίας Ελληνικής,μα και των φιλολογικών ερευνών μου που το αποδεικνύουν στέρεα για τις δεκάδες αρβανίτικων λέξεων που ΄χω ως τώρα καταπιαστεί (και συνεχίζω...).
Η πανηγυρική επιβεβαίωση της θέσης μου (που τελικά επιτρέπει/δικαιολογεί τις ετυμολογικές ανιχνευτικές υποθέσεις μου) επήλθε πρόσφατα [3/2016] σε μια αναζήτηση στα λεξικά της α.ε.Πρόκειται για την λέξη ο σκηπτός (σκηπτ-ός)=κεραυνός.Προέρχεται απ΄ το ρήμα σκήπτω,που ΄χε διπλή σημασία: 1.υποστηρίζω,στη-ρίζομαι,ακουμβώ επί τινος – προβάλλω προς υποστήριξιν,αναφέρω προς δικαιολογίαν και 2.ενσκήπτω, εκτοξεύω,αφήνω να πέσει επί τινος,εξακοντίζω,πίπτω βαρέως.Στο αρβανίτικο σκεπτίμ (σκεπτ-ίμ) να τονίσουμε/υπενθυμίσουμε τις ερμηνευτικές δυσχέρειες που προκαλούνται από τις παραδομένες ασάφειες προφοράς.Εν προκειμένω,το πρώτο φωνήεν της λέξης μπορεί να ηχεί/αποδίδεται ως -ι- (σκι[η]πτίμ).
Έτσι: στα αρχαία ελληνικά σκηπτ-ός
                      στα αρβανίτικα σκηπτ-ίμ.
Η κατάληξη -ιμ,εκτιμώ ότι είναι η κατάληξη -ιμος (εργάσιμος,αβάσιμος,δικάσιμος κ.λπ.) που εκφράζει ιδιό-τητα. 

Θα ήθελα κάποτε όλοι αυτοί οι αντιρρησίες γλωσσολόγοι,λίγοι από αυτούς είναι σοβαροί,που εντάσσουν τα αρβανίτικα εκτός της ελληνικής γλώσσας,να τοποθετηθούν επί της ουσίας.Πώς ετυμολογούν,εν προ- κειμένω,την σκεπτίμ; Επειδή δεν έχουν να πουν τίποτα,παρά μόνο γελοίες προπαγάνδες,ας το χωνέψουν καλά: 
ΤΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ!

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος-Συγγραφέας

6 σχόλια:

  1. στα βλάχικα ασκάπιρα σημαίνει αστράφτει και ασκαπιτάρι είναι η αστραπή...
    και οι αρβανιτόβλαχοι λένε σκρεπετίν για την αστραπή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μου είπαν ότι και την μουσούντα (πίτα) οι Βλάχοι τη λέτε μουσόντρα! Κοινά στοιχεία,που αποκλείεται να είναι τα μόνα.

      Διαγραφή
  2. Απαντήσεις
    1. Το σκα σπετίμ συνιστά προφανή παρετυμολογία.Είναι ολόκληρη πρόταση,ενώ το ζητούμενο είναι ένα όνομα
      [ουσιαστικό].Το σκα είναι δύο λέξεις: σ΄ κα=δεν έχει.Όλο μαζί,είναι πρόταση,με ρήμα,υποκείμενο [εννοούμενο],
      αντικείμενο.Αλλά και εννοιολογικά δεν στέκει.Όταν πέφτει κεραυνός,συνήθως ...γλιτώνουμε,έτσι δεν είναι;
      Τα θύματα από κεραυνό είναι εξαιρετικά σπάνια.

      Διαγραφή
  3. Οποίον τον χτυπησει κεραυνός συνήθως πεθενει ...εξού και η φράση *τε ραφτε σκαπετιμα*(να σε βαρεσει κεραυνος)όταν θέλει να καταραστεί κάποιον κάποιος .πιστεύω οτι το σκαπετιμα είναι αποτέλεσμα παραφθοράς ...άποψη μου παντα χωρης να έχω τις γνώσεις τις δικές σας....καθότι φιλόλογος απο ότι βλέπω!!!



    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το σωστό είναι: "τε τε βραςς σκεπετίμα" ή "ιβράρι σκεπετίμα".Το ρήμα βραςς (=χτυπώ,βαράω,πλήττω,
      σκοτώνω) δεν είναι άλλο από το αρχαιοελληνικό βράσσω (βράσσ-ω) = κινώ βιαίως,κοχλάζω,παφλάζω,
      ρίχνω επάνω.
      Τα αρβανίτικα είναι Ελληνικά!

      Διαγραφή

Τα σχόλια να σχετίζονται με την ανάρτηση και να είναι ευπρεπή.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.