Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

Αρίσταρχος Σ. Οικονόμου

Ο μεγαλύτερος Έλληνας αρχιτέκτων-μηχανικός.Δρ. Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.Γεννήθηκε στο Καπανδρίτι το 1938.Υπήρξε καθηγητής Στατικής και Δυναμικής της Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών.
Το 1968 έκανε τη στατική μελέτη του Πύργου των Αθηνών (όπως επίσης και του Πύργου του Πειραιά).Ήταν μόλις γύρω στα 30 όταν έκανε αυτή την πρωτοποριακή,για τα Ελληνικά δεδομένα τουλάχιστον μελέτη.Πάντως,το κτίριο
[φωτό 2]
αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικό στους σεισμούς του 1981 και 1999 και δεν ακούστηκε το παραμικρό,σε αντίθεση με άλλα χαμηλότερα κτήρια,που είτε κατέρρευσαν είτε έπαθαν σοβαρές ζημιές.Η ταλάντωση στην κορυφή του κτιρίου,στον σεισμό του 1981,ήταν 1,2 μέτρα.
Ο πρωτοπόρος καθηγητής Αρίσταρχος Σ. Οικονόμου ήταν ο εφευρέτης του συστήματος της θεμελίωσης,της λεγόμενης και πλαστικής θεμελίωσης (όχι ακριβώς αποσβεστήρες).Ο πύργος, είναι απίστευτο επίτευγμα γιατί είναι από σκυρόδεμα και όχι μεταλλική κατασκευή όπως οι άλλοι πύργοι.
Ο Πύργος των Αθηνών προέρχεται από μία εποχή που Ελλάδα είχε μπει σε τροχιά ραγδαίας ανάπτυξης,από μια εποχή που τα όνειρα και οι προσδοκίες έφταναν πραγματικά στα ύψη.
Ο Πύργος των Αθηνών ήταν το ψηλότερο κτίριο στα Βαλκάνια την εποχή που αναγέρθηκε.Βρίσκεται στην λεωφόρο Μεσογείων στους Αμπελοκήπους και έχει ύψος 103 μέτρα και αποτελείται από 28 ορόφους,ενώ δίπλα του υπάρχει ένα χαμηλότερο κτίριο ύψους 65 μέτρων.
Προκειται για ένα μινιμαλιστικό φουτουριστικό κτίριο με υαλοπετάσματα, που θα γίνει ο κανόνας στα επόμενα χρόνια για κτίρια εμπορικών χρήσεων στην Αθήνα.Ο πύργος των Αθηνών αποτελεί μια αρκετά επιτυχή μίμηση των αντίστοιχων αμερικανικών προτύπων,με κάποια στοιχεία ελληνικής "νεοϊστορικότητας".
Ο αναπτυξιακός νόμος 395/68 «Περί του ύψους των οικοδομών και ελευθέρας δομήσεως» που ψηφίστηκε στην εποχή της Χούντας,προέβλεπε την ανέγερση υψηλών κτηρίων σε πανταχόθεν ελεύθερο χώρο.Μέχρι τότε το μέγιστο ύψος των κτιρίων ήταν τα 35 μέτρα ενώ σήμερα είναι τα 27 μέτρα.
Ο χώρος επιλογής του οικοπέδου για την ανέγερση του πρώτου ελληνικού ουρανοξύστη, ήταν για εκείνη την εποχή το όριο της Αθήνας του κέντρου και των προαστίων.
Όλο αυτό το κτιριακό συγκρότημα φιλοξενεί γραφεία και καταστήματα. Κατασκευάστηκε μεταξύ του 1970-1973 βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Ιωάννη Βικέλα και Ιωάννη Κυμπρίτη.
Ο πολιτικός μηχανικός Αρίσταρχος Οικονόμου σχεδίασε και τη σύγχρονη γέφυρα της Τατάρνας
[φωτό 3]
.Για την τεχνική της κατασκευής της κέρδισε τρία διεθνή βραβεία

[φωτό 4

]
.Η κατασκευή της πρωτοποριακής αυτής γέφυρας ξεκίνησε το 1965 και ολοκληρώθηκε το 1970.
Η Γέφυρα Τατάρνας ήταν μια μονοκάμαρη γέφυρα στον Αχελώο
[φωτό 5] 
με μεγάλο άνοιγμα, που το ένα της άκρο πατούσε στο Βάλτο Αιτωλοακαρνανίας και το άλλο στην Ευρυτανία.Η τεχνική της κατασκευής της ήταν πραγματικά αξιοθαύμαστη.Πότε ακριβώς κατασκευάστηκε η γέφυρα είναι άγνωστο. Πιθανότατα κτίστηκε στα μέσα του 17ου αιώνα από πρωτομάστορες της περιοχής.Το όνομα Τατάρνα πήρε προφανώς από το κοντινό μοναστήρι "Παναγία της Τατάρνας" (ιδρυθέν το 1556).Δίπλα ακριβώς από τη γέφυρα ήταν η μεγαλύτερη πηγή του Αχελώου,γνωστή ως Μαρδάχα.Το καλοκαίρι ελάχιστο νερό έφτανε από τα ορεινά της Πίνδου.Ο κύριος όγκος του νερού πήγαζε από τη Μαρδάχα.Δυστυχώς η γέφυρα σήμερα βρίσκεται μέσα στα νερά της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών,μετά την κατασκευή του ομώνυμου φράγματος τη δεκαετία του 1960.

Ο Αρίσταρχος Οικονόμου έφυγε απ΄ την ζωή στις 14.12.2014.Έπασχε από αλτσχάιμερ.Τάφηκε στα Μελίσσια Αττικής.

Γιάννης Βασ. Πέππας


Φωτό 2
Φωτό 3





Φωτό 5




Ο Αρίσταρχος Οικονόμου στα εγκαίνια του Αρείου Πάγου,
έργο δικό του.
Από το αρχείο της κόρης του,Άννας Οικονόμου.

Φωτό 4

Δείτε περισσότερες αναλυτικές πληροφορίες για τον Αρίσταρχο Οικονόμου και 109 σχετικές φωτογραφίες από το αρχείο της κόρης του Άννας πατώντας εδώ


 

8 σχόλια:

  1. Καταρχήν συγχαρητήρια για το άρθρο σας για αυτόν τον σπουδαίο μηχανικό και άνθρωπο, που θα έπρεπε να παρουσιαζόταν από όλα τα μέσα, ως παγκόσμιο πρώτυπο στατικού μελετητή-μηχανικού.
    Λίγα σχόλια για τo άρθρο σας, από έναν από τους φοιτητές του:
    1) Στην φωτογραφία του άρθρου σας ΔΕΝ είναι ο Αρίσταρχος Οικονόμου...
    2) Μπορείτε να τον χαρακτηρίσετε αρχιτέκτων-μηχανικό, μια και ουσιαστικά οι στατικές μορφές που έδινε στις μελετούμενες από αυτόν κατασκευές όριζαν την αρχιτεκτονική τους, αλλά το σωστότερο θα ήταν να τον χαρακτηρίσετε Πολιτικό Μηχανικό - Στατικό.
    3) Πρέπει να τονιστεί ότι αναπτυξιακός νόμος της "χούντας" του 1968, ωφέλησε τους κατασκευαστές και τους ιδιοκτήτες του έργου (κατασκευαστική εταιρεία Αλβέρτης-Δημόπουλος) που αύξησε τον συντελεστή δόμησης του οικοπέδου και την αξία της κατασκευής τους. Ο Αρίσταρχος Οικονόμου ήταν ο στατικός μελετητής αυτού του έργου.
    4) Η παλιά γέφυρα της Τατάρνας είναι θαμμένη από το νερό του φράγματος των Κρεμαστών, όπως πολύ σωστά λέτε στο άρθρο σας, ακριβώς από κάτω από την σημερινή γέφυρα και σε βάθος περίπου 100 μέτρων. Είναι αντίστοιχη με αυτή που δείχνεται στην φώτο 5, μόνο που αυτή πρέπει να είναι η παλιά γέφυρα του Μέγδοβα (του ποταμού δίπλα στον Αχελώο). Εάν θέλετε να ερευνήσετε αυτά τα γεφύρια, αναζητήστε πληροφορίες για τους μαστόρους της Πυρσόγιαννης και της Βούρμπιανής, 2 χωριών της Ηπείρου, που έχουν κατασκευάσει σχεδόν όλα αυτά τα γεφύρια.
    Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ κ. Βισβίκη για τις επισημάνσεις..Απέσυρα τη φωτογραφία.

      Διαγραφή
  2. Συγγνώμη για την παρέμβαση και πάλι.
    "....Ο πρωτοπόρος καθηγητής Αρίσταρχος Σ. Οικονόμου ήταν ο εφευρέτης του συστήματος της θεμελίωσης,της λεγόμενης και πλαστικής θεμελίωσης (όχι ακριβώς αποσβεστήρες)....." αναφέρεστε στο "Αλεξίσεισμο" όπως ο ίδιος το ονόμασε και στην έννοια της "σεισμικής μόνωσης" ("seismic isolation" η οποία είναι η αντισεισμική φιλοσοφία σχεδιασμού των κατασκευών η οποία το χρησιμοποιεί, εισηγμένη πλέον στους πιο σύγχρονους και σοβαρούς αντισεισμικούς κανονισμούς). Αναφορές της εφεύρεσης παρακάτω:
    1) www.google.com/patents/US4166344
    2) www.google.com/patents/US4269011
    3) www.google.com/patents/US4554767
    Ευχαριστώ και πάλι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ξεχασατε το Θεμιδος Μελαθρον (Αρειο Παγο), καθως κ πολλα αλλα μικροτερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Συγχέετε τον Αρίσταρχο Οικονόμου, χωρίς λόγο, με το περίφημο παραδοσιακό "γεφύρι του Μανώλη" που κατασκευάστηκε το 1659 από τον ομώνυμο πρωτομάστορα. Το γεφύρι αυτό εμφανίζεται το καλοκαίρι, και εξαφανίζεται κάτω απ' τα νερά της λίμνης Κρεμαστών το χειμώνα. Είναι θαύμα κατασκευής! Η γέφυρα που κατασκεύασε ο Οικονόμου είναι ένα επίσης κατασκευαστικό θαύμα. Και το θαύμα έγκειται στο ότι είναι καμπύλη! Άλλο αξιοπερίεργο είναι ότι όταν κατασκευάστηκε η γέφυρα αυτή, δεν υπήρχαν δρόμοι με τους οποίους θα ενώνονταν!!!!!! Μόλις πριν ελάχιστα χρόνια έγιναν οι δρόμοι αυτοί που ενώνουν την Ευρυτανία με την Αιτολοακαρνανία! (Ελλάς το μεγαλείο σου...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μάλλον,εσείς συγχέεστε,χωρίς λόγο.Ξαναδιαβάστε,με ηρεμία.Για τη Γέφυρα της Τατάρνας ήταν ο
      λόγος,όχι για το "γεφύρι του Μανώλη".Ίσως πρόκειται για άλλο κοντινό γιοφύρι.Ή για διπλή
      ονομασία.Αδιάφορο.Ο Αρ. Οικονόμου είναι το θέμα.

      Διαγραφή
  5. Ο Αρίσταρχος Οικονόμου βρίσκεται εν ζωή; Αν ναι, θα πρέπει να παρθεί μια σοβαρή συνέντευξη ενδεχωμένως και κάποιου είδους Ντοκυμαντέρ μάζι με άλλους αντίστοιχους Πολ. Μηχανικούς και Αρχιτέκτονες με αναφορά και σε αυτούς που έχουν πλέον πεθάνει και ψάχνουμε δυστυχώς σήμερα να βρούμε πόσο σημαντικοί και τεράστιοι επιστήμονες υπήρξαν στην εποχή τους. Μυαλά 30 ετών να κατασκευάζουν ουρανοξύστες απο Μπετόν με σεισμική μόνωση το 1968' στην Ελλάδα είναι κρίμα να μην τους ξέρει ο μέσος Έλληνας αλλα να γνωρίζουν απο τον Εθνικό σταρ μέχρι την σπυροπούλου. Δηλαδή λίγο Respect

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Τα σχόλια να σχετίζονται με την ανάρτηση και να είναι ευπρεπή.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.