Αγγελής Γοβιός (Γοβγίνας)

Αγγελής Γοβγίνας  1780–1822

Αγωνιστής του '21 από την Εύβοια.

Ο Αγγελής Τζουτζάς ή Τζοτζάς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1780 στη Λίμνη Ευβοίας. Το Γοβγίνας ή Γοβιός είναι παρατσούκλι και παρέπεμπε στο γνωστό ψάρι του γλυκού νε-ρού,ίσως εξαιτίας της προϋπηρεσίας του στη θάλασσα.

Παλιός κλέφτης και παλληκάρι,ο Γοβγίνας είχε αγνό χαρακτήρα και έντονη την αίσθηση του δι-καίου.Γι’ αυτό και δεν ανεχόταν να βλέπει τους φτωχούς συμπατριώτες του να καταπιέζονται,όχι μόνο από τον Τούρκο δυνάστη, αλλά και από τους ισχυρούς κοτζαμπάσηδες της περιοχής.Γρήγορα ήλθε σε προστριβή μαζί τους και η παραμονή του στη Λίμνη κατέστη αδύνατη.Έτσι,το 1817,κα-τέφυγε στην Αυλή του Αλή Πασά,όπου μυήθηκε στη στρατιωτική τέχνη.

Μετά την κήρυξη της Επανάστασης ακολούθησε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο,με τον οποίο είχε γνω-ριστεί στα Ιωάννινα και μαζί του πολέμησε στο Χάνι της Γραβιάς (8 Μαΐου 1821),όπου διακρίθηκε για τη γενναιότητά του και τις στρατιωτικές του ικανότητες.

Στη συνέχεια κλήθηκε από τους προκρίτους της Βόρειας Εύβοιας να αναλάβει τη διοίκηση των τοπι-κών επαναστατικών σωμάτων,που βρίσκονταν σε κατάσταση αποσυνθέσεως,εξαιτίας των αποτυχι-ών του οπλαρχηγού Βερούση Μουτσανά (εξαδέλφου του Οδυσσέα Ανδρούτσου) και της ισχυρής παρουσίας των Οθωμανών στο νησί.Οι κοτζαμπάσηδες,οι οποίοι πριν από τέσσερα χρόνια τον είχαν αναγκάσει να εκπατρισθεί,τώρα τον έβλεπαν ως σωτήρα.

Ο Γοβγίνας οργάνωσε το ελληνικό στρατόπεδο στα Βρυσάκια,κοντά στη Χαλκίδα,και κατέστρωσε σχέδιο για την αναστροφή της κατάστασης.Λίγες ημέρες μετά την άφιξή του επιτέθηκε κατά των Τούρκων στα Ψαχνά και τους καταδίωξε ως τη Χαλκίδα,αναπτερώνοντας το ηθικό των επανα-στατών.Κατά τη διάρκεια των αψιμαχιών γύρω από τη Χαλκίδα σκοτώθηκε ο επικίνδυνος Οθωμα-νός Οσμάν Χατζαράκης από την Κάρυστο,ο μπέης της οποίας Ομέρ εξουσίαζε όλη τη νότια Εύβοια.

Στις 14 Ιουλίου 1821 ο Ομέρ Βρυώνης βρέθηκε στη Χαλκίδα,αποφασισμένος να καταπνίξει κάθε ε-παναστατική κίνηση στην Εύβοια.Την επομένη επιτέθηκε κατά του ελληνικού στρατοπέδου στα Βρυσάκια,αλλά αποκρούσθηκε από τον Γοβγίνα και τους 300 άνδρες του,αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 70 νεκρούς στρατιώτες του και υπερδιπλάσιους τραυματίες.Στη μάχη,που διάρκεσε επτά ώρες,αναγνωρίστηκε η προσωπικότητα και ο στρατηγικούς νους του Γοβγίνα.Ο Ομέρ Βρυώνης ε-πανήλθε στις 18 Ιουλίου στα Βρυσάκια,αλλά και πάλι αποκρούσθηκε από τον Γοβγίνα,που είχε κα-ταφύγει στις γύρω ορεινές περιοχές.Έτσι,αναγκάσθηκε ταπεινωμένος να εγκαταλείψει την Εύβοια και να βαδίσει κατά της Αθήνας.

Στα μέσα Αυγούστου του 1821 πληροφορήθηκε ότι ο Βερούσης Μουτσανάς βάδιζε κατά της πατρί-δας του Λίμνης,αποφασισμένος να την κάψει για να εκδικηθεί τους προκρίτους που τον είχαν καθαι-ρέσει.Τον συνόδευαν αρκετοί άνδρες,στους οποίους είχε υποσχεθεί λεηλασίες και διαρπαγές.Ο Γοβ-γίνας ξεκίνησε αμέσως κατά του προκατόχου του στην αρχηγία του αγώνα στη Βόρεια Εύβοια.Τον συνάντησε έξω από τη Λίμνη και αφού τον χτύπησε,τον εξανάγκασε να φύγει από την Εύβοια.

Στα μέσα Φεβρουαρίου του 1822 ο Αγγελής Γοβγίνας ανέλαβε τη διοίκηση όλων των Ευβοϊκών στρα-τιωτικών σωμάτων,μετά την ανεξήγητη ανάκληση του Οδυσσέα Ανδρούτσου από την περιοχή,με διαταγή του Αρείου Πάγου (κυβερνητικό σώμα της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος).Στόχος του Γοβγί-να ήταν πρώτα να αποκλείσει του Τούρκους της Χαλκίδας και στη συνέχεια να βαδίσει απερίσπα-στος κατά της Καρύστου.

Το σχέδιό του έγινε αντιληπτό από τους Τούρκους της Χαλκίδας,οι οποίοι συγκρότησαν στρατιωτικό σώμα εκ 1000 ανδρών με επικεφαλής τον Κενάν Αγά και επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά κατά του ελλη-νικού στρατοπέδου στα Βρυσάκια το βράδυ της 28ης Μαρτίου 1822.Στη μάχη που επακολούθησε,ο Γοβγίνας παρασύρθηκε σε μία καλοστημένη ενέδρα και τραυματίστηκε σοβαρά από σφαίρα στην πλάτη.Λίγη ώρα αργότερα εξέπνευσε.Την επομένη,οι Τούρκοι βρήκαν τον νεκρό Γοβγίνα και αφού του έκοψαν το κεφάλι,το περιέφεραν θριαμβευτικά επί οκτώ ημέρες στους δρόμους της Χαλκίδας υπό τους κανονιοβολισμούς των φρουρίων της πόλης.

Η λαϊκή μούσα θρήνησε στον Γοβγίνα με τους ακόλουθους στίχους:

Για σένα, μωρ’ Αγγελή, κλαίει το Γριπονήσι

που χάθηκες κατακαμπής με όλο το γιουρούσι.

Εσύ δεν επολέμαγες μες στης Γραβιάς το χάνι

μ’ οχτώ χιλιάδες Γκέκηδες και βγήκες παλικάρι;

Μα οι Μπαλαλαίοι τα σκυλιά σούφαγαν το κεφάλι.

Σε κλαίει ούλ’ η Ρούμελη τ’ ήσουνα παλικάρι.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/627#ixzz4AdmZN4Ro

Διαβάστε ακόμα,σχετικά: 

ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ’21 – ΓΟΒΓΙΝΑΣ ή ΓΟΒΙΟΣ ΑΓΓΕΛΗΣ-Η ΜΑΧΗ ΣΤΑ ΒΡΥΣΑΚΙΑ

15 ΙΟΥΛΙΟΥ 1821 – ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΒΡΥΣΑΚΙΩΝ

http://www.romnios.gr/ Δημοσιεύτηκε στις 15/07/2015

  
– Το χρωστούμε σ΄αυτούς που αγωνίστηκαν αψηφώντας τη ζωή τους να είμαστε σήμερα ελεύθεροι και πέρασαν στην ιστορία σαν ήρωες. Η μνήμη τους σήμερα, που η Ελλάδα διανύει δύσκολες στιγμές, πρέπει να΄ναι ζωντανή. Αυτά τα παλληκάρια ήταν από τα δικά μας σπίτια, τη «δική μας που λέμε αυλή», άνθρωποι σαν και μας, χωρίς όμως συμβιβασμούς, και μικροπρέπειες αλλά με μεγάλη ανδρεία!

– Αψηφούσαν μέσα στο κατακαλόκαιρο τη ζωή τους και με το γιαταγάνι στα Βρυσάκια, αλώνιζαν για την ελευθερία!!
– Σ’ αυτούς λοιπόν οφείλω μια καταγραφή στη μνήμη τους. Ίσως να παραλείψω, άθελά μου, μερικούς και ας με συγχωρέσει η χάρη τους, άλλωστε, στη λίστα των επωνύμων, υπάρχει πάντα μια μακρά λίστα των ανωνύμων αγωνιστών, που ίδια και περισσότερη τιμή, τους πρέπει!

  — 15η Ιουλίου: Κατακαλόκαιρο. Πρώιμα κι’ όλας η πρώτη μεγάλη σύγκρουση.

– Βρυσάκια: Απ’ τη μια ο έμπειρος Τούρκος Πασάς Ομέρ Βρυώνης με πλήθος στρατό τακτικό. Από την άλλη, ο έμπειρος Καπετάν Αγγελής, ο Γοβιός ή Γοβγίνας, με το λίγο όμως και άπειρο (τέτοιων συγκρούσεων) αντάρτικο στράτευμά του. Ήταν και δεν θάταν 400 παλλικάρια. 
 Για τον οπλαρχηγό της Εύβοιας Αγγελή Γοβιό ή Γοβγίνα έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά. Ο ίδιος ο Ανδρούτσος τον αποκαλούσε αδελφό του, έλεγε ότι ο Αγγελής ήταν ξεφτέρι στο αντάρτικο και ότι στα ζιναέτια, δηλαδή στρατηγήματα της μάχης, δεν είχε ταίρι! Μαζί με τον Γοβιό πολέμησε και σκοτώθηκε και ο αδελφός του ο Αναγνώστης. Οι Τούρκοι πήραν τα κεφάλια του Αγγελή, του Κώτσου και του Αναγνώστη και τα περιέφεραν για εκφοβισμό στη Χαλκίδα. Τα άψυχα κορμιά των τριών αγωνιστών φέρεται να κηδεύτηκαν στον Αη-Γιάννη στην Καστέλλα!!!

Ο ΛΟΦΟΣ «ΟΥΡΔΙ΄» ΣΤΑ ΒΡΥΣΑΚΙΑ. ΕΔΩ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ο Κώτσος Δημητρίουαπό τα Χάλια, ήταν στο επάγγελμα κρεοπώλης, και δεινός σφαγέας ζώων. Είχε κρεοπωλείο στη Χαλκίδα. Βγήκε στο κλαρί (στα βουνά ως κλέφτης), αφού από την αγανάκτησή του ξεπάστρεψε τον Αγά της Χαλκίδας, κυριολεκτικά τον έσφαξ!!! Ήταν συναρχηγός του Αγγελή και διακρίθηκε για την ανδρεία του στις μάχες στα Βρυσάκια, στη Μάνικα και στα δυό βουνά.
Στα Βρυσάκια, πολέμησε μαζί με τον Κώτσο και ο εξίσου γενναίος  αδελφός του ο Γιαννάκης και ο αδελφός του Μητάκης. Για πρώτη φορά όμως στα Βρυσάκια πολέμησε και ο μελλοντικός ολαρχηγός της Εύβοιας Καρύστιος Νικόλαος Κριεζώτης, που έδειξε τέτοια ανδρεία, που προκάλεσε την προσοχή του Γοβιού και του Κώτσου για το τι θα μπορούσε  να προσφέρει στη πατρίδα, όπερ και μετά τον θάνατό τους έγινε.

Στη μάχη των Βρυσακίων, σύμφωνα με τις πηγές σκοτώθηκαν 70 Τούρκοι και περίπου 150 ήταν οι τραυματίες. Επί 7 ώρες γίνονταν σκληρά η μάχη και οι Τούρκοι πολιορκούσαν τους Ελληνες. Από τους Ελληνες δεν σκοτώθηκε κανένας. Τρεις φορές οι Τούρκοι επιτέθηκαν στα οχυρώματα, αλλά και τις τρεις απετυχαν. Στο τέλος οπισθοχώρησαν. Στην οπισθοχώρησή τους έπεσαν στα βαλτωδη νερά του Κωλοβρέχτη και εκεί βούλιαξαν πολλοί, ενώ 2 μεγάλα κανόνια τα εγκατέλειψαν στο δρόμο. 

Ας δούμε  και τους Μεσσάπιους πολεμιστές στα Βρυσάκια ξεκινώντας από τα Ψαχνά

Ο Πανός Δούδαλης από τα Ψαχνά πήρε μέρος με ανδρεία στη μάχη των Βρυσακίων. Ο Πανός διαδραμάτιζε ρόλου αρχηγού στην εποχή της επανάστασης στα Ψαχνά.

Ο Ορέστης Μακρής από τα Ψαχνά, πολέμησε στα Βρυσάκια και στη συνέχεια υπηρέτησε σαν πρωτοπαλλίκαρο του Νικόλαου Κριεζώτη, μέχρι το τέλος του αγώνα. Ηταν ένας από τους γενναίους μαχητές στη μάχη της Ακρόπολης.

Ο Χρήστος Κεραμιδάς από τα Ψαχνά. Πολέμησε κι αυτός υπό τις διαταγές του Γοβγιού στα Βρυσάκια και αργότερα τάχθηκε στο πλευρό του Κριεζώτη. Ο Κεραμιδάς σκοτώθηκε στην πολιορκημένη από τον Κιουταχή Ακρόπολη το 1827.

Ο Νικόλαος  Δούδαλης από τα Ψαχνά. Πήρε από τους πρώτους, μέρος στην επανάσταση. Πολέμησε υπό τον Βερούση στη Βρωμούσα και τον Κοπανά. Ακολούθησε τον Γοβιό στα Βρυσάκια. Μετά τον θάνατο του Γοβιού, πολέμησε, όπως και τα περισσότερα παλικάρια στο πλευρό του Κριεζώτη σε όλες τις μάχες της Εύβοιας, Αττικής και Βοιωτίας.

Ο Ανέστης  Δούδαλης από τα Ψαχνά. Πολέμησε στα Βρυσάκια με τον Γοβιό. Αργότερα στρατεύθηκε στον Κριεζώτη. Του χορηγήθηκε το υπ. Αριθμό 6529 χάλκινο Αριστείο Ανδρείας.

Ο Γεώργιος Μαρμαράς από την Καστέλλα. Ελαβε μέρος σε πολλές μάχες στην Εύβοια, Βοιωτία και Αττική, στην αρχή με τον Γοβιό και μετά με τον Κριεζώτη. Του απονεμηθηκε επίσης πολεμική διάκριση υπογεραμμένη από τον ίδιο τον Κριεζώτη, η οποία, κατά τις πηγές, φυλάσσεται στο Κοινοτικό Κατάστημα της Καστέλλλας. 

 Ο ΛΟΦΟΣ "ΤΡΟΥΠΙΟ ΛΙΘΑΡΙ" ΟΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΧΑΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙ ΚΑΝΟΝΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΑΞΙΟΥ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΜΠΟΥΦΗ.

Ο Αθανάσιος Μπενίσης από τη Στενή. Του απονεμήθηκε επίσης, χάλκινο Αριστείο Ανδρείας. Από τη Στενή κατάγονταν και ο Κυριακής Σαλλιάρης που πολέμησε στα Βρυσάκια.

Ο Σύρος Μυστριώτης από το Μετόχι Δίρφυος. Πολέμησε στα Βρυσάκια με τον Γοβιό, αργότερα  έπεσε μαχόμενος στη μάχη των Κήπων μαζί με τον οπλαρχηγο Τομαρά στον ίδιο προμαχώνα. 

Από τη Χαλκίδα πολέμησαν στα Βρυσάκια

Ο Γεώργιος Αδάμ, ο Ανδρέας Αποστολίδης, ο Δημήτρης Καρυδάς, ο Θωμάς Δούλης, ο Αναγνώστης Κριτσάλης, ο Απόστολος Κωνσταντίνου, ο Μέντης Τόλιας, ο Νικολαος Μπέλλιος, ο Γιάννης Μασούρης, ο Δημήτρης Σιμιτζής και ο Νικόλαος Στάμου που άλεθε στάρι στους μύλους των Πολιτικών για λογαριασμό του φρουρίου της Χαλκίδας. Επίσης στα Βρυσάκια πολέμησαν και τα αδέρφια Βασίλης και Κωστής Χατζηστάμου. Ο Κωστής μάλιστα σκοτώθηκε αργότερα στο Τρίκκερι στη μάχη του Κριεζώτη με τον Ζέρβα Πασά.  Τέλος, από τη Χαλκίδα ήταν και ο Χλιαχλιάς, που και αυτός σκοτώθηκε  το 1827 κατά την είσοδο του Κριεζώτη στην Ακρόπολη.

Από τα Φύλλα πολέμησαν στα Βρυσάκια

Ο Μιχελής Κασάπης, τα αδέρφια Δημήτρης και Ζήσης Καραναστάσης, ο Βασίλης Κοροπίτσης, μετέπειτα ψυχογυιός του Κριεζώτη, ο Αντώνης Καραχάλιος από τον Άγιο Νικόλαο και ο Τάσος Ντεληγιώργης από το Αφράτι. 

Από την Αγία Άννα πολέμησαν στα Βρυσάκια

Ο Μπολοβίνος, γενναίος αγωνιστής, που μάλιστα έσωσε πολλά γυναικόπαιδα στην Αγία Άννα και στο Μαντούδι, όταν αναχαίτισε αποτελεσματικά την πρόοδο των τουρκικών στρατευμάτων υπό τον Περκόφτσιαλη. Στα ονόματα που έλαβαν μέρος στη μάχη στα Βρυσάκια, μνημονευεται και ο Καπετάν Μιχάλης από την Στροφυλιά, ο Γιάννης Καπόλος απο την Κοκκινομηλιά και ο Τσιλιμίγκος από το Αχλάδι. Ο Μουρούτσικος από την Κερασιά,

Αλλά και ο κλήρος,  έλαβε μέρος στη μάχη των Βρυσακίων με γενναία μάλιστα συμμετοχή και αντίσταση !

Στη μάχη των Βρυσακίων πρωτοστάτησε ο Ηγούμενος  της  Μονής Γερμανού Ωρολο-γίου Γεράσιμος Τσαντίλης. Τη συμμετοχή του στα Βρυσάκια και σε άλλες μάχες την πλήρωσε, όμως, ακριβά. Επειδή αυτός και οι Μοναχοί του συμμετείχαν, ρασοφόροι μεν αλλά  με νύχια και με δόντια στην επανάσταση, ο Ομέρ Μπέης της Καρύστου έκαψε και αφάνισε  το Μοναστήρι ! 

Γενναίος όμως στα Βρυσάκια,  μαχητής, που έφερε μάλιστα τον βαθμό του Λοχία, ήταν και ο παπά Αγγελής από το Αργυρό. Ο Παπαγγελής πιάστηκε αργότερα από τους Τούρκους και υπέστη μαρτυρικό θάνατο.

Αλλά στη μάχη των Βρυσακίων συμμετείχαν και επιστήμονες Διεθνούς Ακτινοβολίας, όπως ο Γεώργιος Κονίστριος, από τις Κονίστρες, όπου με υποτροφία από τους πλούσιους ομογενείς της Μολδοβλαχίας  είχε  σπουδάσει ιατρική και φιλοσοφία στο Ποτάβιο της Ιταλίας. Είναι σημαντική  η συνεισφορά του Κονίστριου στην επανάσταση και ανόρθωση του Γένους.

Αυτά είναι μερικά από τα ονόματα των επωνύμων στη μάχη στα Βρυσάκια,  που ο χρόνος  δεν πρέπει να τα παρασύρει στη λήθη, αλλά χρέος μας είναι να τα αναδείξουμε. Ωστόσο, όπως προανέφερα τη λίστα των επωνύμων, ακολουθεί η μακρά λίστα των ανωνύμων, που ίδια τους πρέπει τιμή.

          Βρυσάκια  15 Ιουλίου  1821- Βρυσάκια 15 Ιουλίου 2013

192 χρόνια από τότε. Ωστόσο, ο χρόνος κυλά τόσο γρήγορα, αστραπιαία,  που ακόμη και τόσα χρόνια που πέρασαν θυμίζουν να ήταν  κυριολεκτικά σαν χθες ! 

  Η  γενναιότητα  των αγωνιστών στα Βρυσάκια πρέπει να μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη μας. Οσοι θεωρούν ότι αποτελεί απλά μέρος της ιστορίας, χρήσιμο για ιστορικές και μόνο αναφορές, θα διαψευστούν. Γιατί και οι δικές μας γενιές και οι γενιές που έρχονται  θα χρειαστεί να δώσουν αντίστοιχες μάχες, όπως στα Βρυσάκια, για να αναπνέουν και ζούν ελεύθερα !  Ποιός θα πίστευε ποτέ ότι μετά την απελευθέρωση της Τουρκοκρατίας, θα περνάγαμε στη φρικτή κατοχή ?   Αμέτρητες οι σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας, κάθε γενιά πληρώνει και το δικό της τίμημα  !!  Αβέβαιο και τώρα το μέλλον, μεγάλες οι προκλήσεις!!!

Τιμή και Δόξα στους ήρωες και αγωνιστές των Βρυσακίων!!!  Κερί στη μνήμη τους στον Αη Γιάννη στη Καστέλα που κηδεύτηκαν τα ακέφαλα κορμιά τους συγκλονίζοντας με το δημοτικό τραγούδι  αυτή την  τραγική θυσία!!!  

 Γιώργος Α.  Γεωργίου, Βρυξέλλες Ιούλιος 2013. 

ΠΗΓΗ: http://www.matia.gr/7/73/7305/7305_1_9.html

Διαβάστε ακόμα,σχετικά: 

Κώτσος Δημητρίου (Κώτσας Αρβανίτης ή Θηβαίος) και Αγγελής Γοβιός (Γοβγίνας)