Ντρες εκαλείτο ο Αντρέας λοιπόν,ή Ντρίκος, Ντρίτσας ή
Ντρίτσος.
Από δω και τα σημερινά επώνυμα Ντρες,Δρί- τσας και άλλα.
Σεν Ντρες λεγόταν ο άγιος Ανδρέας (σεν ή σιν,στα
αρβανίτικα,ο άγιος).Την τελευταία (την 30ή,του αγίου Ανδρέα) ημέρα του
Νοεμ- βρίου διάλεξαν οι αρβανίτες για να ονοματί- σουν τον μήνα που άρχιζε την
ακριβώς επόμε- νη.Έτσι,έλεγαν τον Δεκέμβριο Σιενεντρέ,άλλη μια απόδειξη της
βαθιάς Χριστιανορθόδοξης πίστης [βλέπε: ελληνικότητας] των αρβανι- τών.
Υπήρχε μάλιστα,ένα σχετικό λαϊκό δίστιχο:
νε Σιενεντρέ,
κετσέν ντίτε σι νι ντρε,
που σημαίνει:
τον Δεκέμβρη,
χορεύει (χοροπηδά) η μέρα σαν ελάφι.
Κατά σύμπτωση,ντρε στα αρβανίτικα λέγεται το ελάφι.
Απ΄ ότι μου ΄χαν πει παλιοί αρβανίτες,γινόταν αναφορά στο
μίκρεμα της ημέρας.Πράγματι,τον Δε- κέμβρη φθίνει σταδιακά η διάρκεια της μέρας
για να φτάσουμε στις 21/12 στη μικρότερη μέρα του χρόνου,το χειμερινό
ηλιοστάσιο.Προφανώς,γίνεται αναφορά στα άλματα,χοροπηδήματα του ελα- φιού (από
κυνήγι ή άλλο λόγο) που απ΄ την κούραση εξασθενούν.Έτσι εξασθενεί,λιγοστεύει
και η μέρα τον Δεκέμβρη.Κάπως έτσι.Να επισημανθεί βέβαια,η ποιητικότητα των
προγόνων μας,φανερή και σε άλλες περιπτώσεις,που ανατρέπει την άδικη και
σφαλερή εικόνα τραχύτητας που ακούγεται για τους παλιούς αρβανίτες.
Στη Μεσσηνία,στα αρβανίτικα Σουλιμοχώρια,έδρασαν οι
περίφημοι Ντρέδες.Γνωστότερος από αυ- τούς ο αγωνιστής Μητροπέτροβας,προτομή του
οποίου βρίσκεται στην πλατεία της Καλαμάτας.
Ντρέδες είναι ο πληθυντικός του Ντρες.
Στην ιστορία το αρβανίτικο Ντρέδες αποδίδεται ως
ανυπότακτοι,πολεμικοί,γενναίοι,ακατάβλη- τοι,αξιόμαχοι.
Αξίζει να δούμε πώς και γιατί οι αρβανίτες έδωσαν σ' ένα
χαϊδευτικό ανδρικού ονόματος επιθετικό προσδιορισμό αντρειοσύνης.
Πρόκειται για κλασική περίπτωση παρερμηνείας και
παρετυμολόγησης.
Οι απλοϊκοί αρβανίτες στο Ανδρέας πρόβαλλαν το
άνδρας,ανδρείος,αρρενωπός.
Το Ανδρέας το εκλάμβαναν ως ισοδύναμο του άνδρας.
Αυτές οι αφελείς παρεξηγήσεις είναι συνήθεις στη χρήση
της γλώσσας και των ιδιωμάτων της.
Πολλές φορές,όταν με τον καιρό διαταράσσεται η οργανική
συνέχεια εννοιών,παραδόσεων και ιστο- ρίας,παρατηρούμε τέτοια φαινόμενα
σημασιολογικών αποκλίσεων.
Έτσι,το γνωστό αρβανίτικο τοπωνύμιο Μάζι ή Μαζέικα,από
παλιά φάρα της Ηπείρου,έφτασε να αποδίδεται ως ανατονισμός του επιρρήματος
μαζί.
Το Καπανδρίτι ως κάπα τρίτη,ξεχνώντας τον Βυζαντινό
τοπάρχη Καπανδρίτη.
Στον Βαρνάβα,στις 14 Ιουνίου,του αγίου Ελισσαίου,δεν
θέριζαν.Είχαν μπερδέψει τον Ελισσαίο με την λύσσα και νόμιζαν ότι άμα εργαστείς
την μέρα του Αγίου,θα υπάρχουν άσχημα αποτελέσματα.
Κλασικό απόδειγμα αυτής της γλωσσολογικής και λαογραφικής
συνθήκης διαστρέβλωσης (υπάρ- χουν πολλές) είναι το πασίγνωστο πέταγμα του ρυζιού
στην τελετή του γάμου,σ' όλες τις περιο- χές.Αυτό το μήνυμα καλοτυχίας και
στεριώματος είναι οικοδομημένο πάνω σε μία παρετυμολόγη- ση: Μπερδεύεται το ρύζι
με την ρίζα.Ρίχνουμε ρύζι στο γάμο για να ριζώσει το ζευγάρι.
Έτσι και ο Ντρες (=Ανδρέας) έφτασε να σημαίνει στους
αρβανίτες ανδρείος,ακατάβλητος.
Μια συναφή ετυμολόγηση του προσδιορισμού είχα επιχειρήσει στο θέμα Ντριδαστέδες,συνταγή και ετυμολόγηση,όπου Ντρέδες = τρομεροί αγωνιστές,τρομακτικοί μαχητές!
Θα ολοκληρώσω,αναφέροντας τι σημαίνει Σουλιμά [το σημερινό Άνω Δώρειο],απ΄όπου και Σουλι- μοχώρια.
Σουλιμά ←Σουλιμάδ ←
Σούλι (ύψωμα,κορφή) + ιμάδ (μεγάλος) = μεγάλο ύψωμα,χωριό
σε αρκετό ύψος,γι΄ αυτό και Άνω Δώρειο!
Βέβαια,κι εδώ έχουν εμφανιστεί παπαρολόγοι μειοδότες που ανακάλυψαν τουρκαλβανό Σουλιμάν αγά... Γραφικοί εθνομηδενιστές,δωσίλογοι του γιουσουφακισμού.
Αθήνα,Πλάκα,αρχές του 20 αιώνα,μάλλον από οδό Θρασυβούλου.Φωτογράφος Antoine Bon.
Πώς πήρε το όνομά της η Πλάκα.
Υπάρχουν πολλές και διαφορετι- κές εκδοχές για τα
«βαφτίσια» της Πλάκας.Μία εξ αυτών κάνει λό- γο για μια μεγάλη πέτρινη πλάκα που
βρέθηκε στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.Η επικρατέστερη όμως εκδοχή μιλά για
την αρβα- νίτικη καταγωγή της λέξης.Στα αρβανίτικα η λέξη «πλακ» σημαί- νει
«παλιά»,κι έτσι όταν οι Αρβα- νίτες,που ήρθαν διωκόμενοι να μείνουν στην περιοχή
τον 16ο αιώ- να,την αποκάλεσαν «πλακ Αθή- να»,δηλαδή «παλιά Αθήνα»,η ο- νομασία
«κόλλησε» σε ολόκληρη την γειτονιά.
Δείτε ένα όμορφο πληροφοριακό [και φωτογραφικό] αφιέρωμα του Γ. Κόκουβα:
Στο τέλος του αφιερώματος υπάρχουν και δύο άλλα ενδιαφέροντα σχετικά θέματα.
Η όμορφη Αδριάνα από την Πλάκα
Ζωγραφίζοντας μια ιστορία - Η ωραία Αδριάνα των Αθηνών
(Θεόφιλος) και το Βατραχονήσι
Θεόφιλου Χατζιμιχαήλ (1868 ή 1873-1934) - Η ωραία Αδριάνα
των Αθηνών, 1930.
Λάδι σε μουσαμά 92 χ 43,5 εκ.
Εθνική Πινακοθήκη
Ο διπλανός πίνακας του Θεόφιλου "Η ωραία Αδριάνα των
Αθηνών" απει- κονίζει μία κοπέλα καθισμένη σε παγκάκι που κρατά ένα μουσικό
όργανο στα χέρια της (πιθανότατα ένα μαντολίνο).Η κοπέλα βρίσκεται σε κήπο, όπου διακρίνονται δέντρα,αλλά και διακοσμητικές γλάστρες.Το πρόσωπο της νεαρής
κοπέλλας φέρει επιρροές από τα πορτραίτα Φαγιούμ,ενώ συν- δυάζει στοιχεία του
αρχαιοελληνικού παρελθόντος (το δέντρο της ζωής), αλλά και της λαϊκής παράδοσης
(το παγώνι).Η μορφή της κοπέλας δεν αποδίδεται ρεαλιστικά,αφού ο κορμός της
είναι αρκετά μεγαλύτερος σε σχέση με το μέγεθος των ποδιών της,σύνηθες χαρακτηριστικό
των έργων λαϊκής τέχνης,όπως είναι επίσης η έλλειψη βάθους και η επιπεδότητα
των στοιχείων που απαρτίζουν την σύνθεση.
Η ωραία Αδριάνα των Αθηνών ήταν υπαρκτό πρόσωπο που έζησε
στην Αθήνα κατά τον δέκατο ένατο αιώνα και το όνομά της συνδέθηκε με την
"νήσο" του Ιλισσού,το Βατραχονήσι.Θα μου πείτε νησί στην καρδιά της
Αθήνας και μάλιστα Βατραχονήσι? Ε,λοιπόν ναι! Ας μη ξεχνάμε πως η Αθήνα εκείνα
τα χρόνια ήταν πολύ διαφορετική από ό,τι γνωρίζουμε σήμερα.
Το Βατραχονήσι λοιπόν,ήταν μία από τις πρώτες συνοικίες
των Αθηνών που άρχισαν να σχηματίζονται γύρω από τον Αρδηττό και το Παναθηναϊκό
στάδιο.Η συνοικία αυτή βρι- σκόταν σκαρφαλωμένη στα σκαλοπάτια του ναού του
Αγίου Σπυρίδωνος,στην είσοδο του Παγκρατίου,μόλις περάσουμε το Παναθηναϊκό
Στάδιο και στρίψουμε για να μπούμε στο Πα- γκράτι.
Δίπλα,απόσπασμα τοπογραφικού χάρτη της περιοχής του Υ- μηττού,που εκπονήθηκε το 1905 από τη Σχολή Υπαξιωματι- κών (Πηγή : Αρχείο Ιωάννη
Μαζαράκη-Αινιάν).
Εκείνα τα χρόνια η Αθήνα ήταν πλούσια σε τρεχούμενα νερά
τα οποία κατέβαιναν από τον Υμηττό και έβρισκαν διάφορες διεξόδους μέσα από
ποταμούς,οι οποίοι συνόδευαν τους χει- μάρρους μέχρι το Φάληρο από όπου χύνονταν
στην θάλασ- σα.Ανάμεσα στους στύλους του Ολυμπίου Διός και της ανη- φοριάς που
οδηγεί στο πρώτο νεκροταφείο,εκεί που σήμερα βλέπουμε παντού άσφαλτο,τα
παλαιότερα χρόνια ο τόπος ήταν γεμάτος από τρεχούμενα νερά που σχημάτιζαν
αφρούς,αφού από εκεί πέρναγε ο Ιλισσός.
Το Βατραχονήσι το ονόμασαν έτσι οι περίοικοι,αφού στα
νερά του Ιλισσού κάθε μέρα πλατσούριζαν αναρίθμητα βατράχια και ζάλιζαν τους
περαστικούς με την φλυαρία τους :
Βρεκεκέξ κοάξ κοάξ!!!!
Ο Ιλισσός μάλιστα,στο ύψος του Βατραχονησιού,αποτελούσε
και διαχωριστικό παράγοντα ανάμεσα στους ευγενείς και στη λαϊκή τάξη.Κάποτε
υπήρχε μια γέφυρα που χώριζε τις δύο όχθες του Ιλισσού: Από τη μια όχθη
βρίσκονταν συγκεντρωμένα το παλάτι και οι κατοικίες των ευγενών,ενώ από την
άλλη όχθη,όπου βρισκόταν η συνοικία Βατραχονήσι στην περιοχή κάτω από τη γέφυρα
(στις πλα- γιές της κοίτης του Ιλισσού),έβρισκε κανείς σκαρφαλωμένα γραφικά λαϊκά
σπιτάκια με αυλή περι- τριγυρισμένη από έναν μαντρότοιχο.Επειδή τότε στην Αθήνα
δεν υπήρχε κεντρικό δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης,η μπουγάδα των περιοίκων
γινόταν μέσα στην κοίτη του Ιλισσού που ήταν αρκετά πλατειά και αρκετά βαθειά,ενώ στο ίδιο μέρος πλένονταν και τα μικρά παιδιά! Μάλιστα,λέγεται πως το 1868
είχε πνιγεί εκεί ένα 10χρονο παιδί.Οι γυναίκες έπλεναν τα ρούχα και τα
άσπριζαν χτυ- πώντας τα με τον κόπανο.Επίσης,από εκεί κουβαλούσαν νερό με
κανάτια στα σπίτια τους για την υπόλοιπη λάτρα του σπιτιού.
Φωτογραφία τραβηγμένη το 1900 από τη μεριά της Πλάκας.
Διακρίνεται κάτω αριστερά η πύλη του Αδριανού,
ενώ στο κέντρο της φωτογραφίας φαίνεται
ο λόφος του Αρδηττού και το "Βατραχονήσι",
με τον Υμηττό στο βάθος. (Πηγή: http://www.iranon.gr)/)
Εκεί λοιπόν σύχναζε και η Αντριάνα,μια νεαρή κοπέλα
ξακουστή για την ομορφιά,αλλά και την νοικοκυροσύνη της.Την είχαν,λέει,ψυχοκόρη σε κάποιο αρχοντικό (μερι- κοί λένε πως το αρχοντικό βρισκόταν στην
Πλάκα).Κου- βαλούσε νερό για την πλύση από το Βατραχονήσι,αλλά πολλοί νεαροί
θαμπωμένοι από τη νοικοκυροσύνη και την ομορφιά της προσφέρονταν να της
κουβαλούν το νε- ρό από το Βατραχονήσι.Μάλιστα,μια μέρα ένας νεαρός κάτοικος του
Βατραχονησιού της τραγούδησε ένα τρα- γούδι,το οποίο για πρώτη φορά βρέθηκε
καταγεγραμμέ- νο σε φυλλάδια του 1860,ενώ ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά γύρω στο
1910 στην Κωνσταντινούπολη με τους παρακάτω στίχους :
«Αντριάνα»
"Πάρε με Ανδριάνα μου να σε βοηθώ στην πλύση
και να σου κουβαλώ νερό απ' το Βατραχονήσι
Ανδριάνα μου γλυκιά απ' το Βατραχονήσι
Γιατί να βασανίζεσαι ασπριδερή μου χήνα
με λίγδες και με κάρβουνα μέσα εις την κουζίνα ?
Ακούω τα πιάτα που βροντούν όταν τα θερμοπλένεις
κι εγώ νομίζω πως σιγά τη σκάλα κατεβαίνεις.
Δεν είναι κρίμα κι άδικο σε νια χαριτωμένη
στο μαγερειό ξυπόλυτη το ντεντζερέ να πλένει?"
Ο νεαρός που ύμνησε την Αντριάνα θα πρέπει να ήταν πολύ
ερωτευμένος,όμως εκείνη προτίμησε να πάρει για άντρα κάποιον ευγενή από την
απέναντι όχθη και όχι από την όχθη του Βατραχο- νησιού (την λαϊκή συνοικία).Έτσι,η Αντριάνα απόκτησε τιμές κυρίας και κατάφερε να ξεφύγει από την
προηγούμενη μίζερη ζωή της.Σύμφωνα με τις κακές γλώσσες,η Αντριάνα όντας
ζωηρούλα,ήξε- ρε να εκμεταλλεύεται τα προσόντα της.Λένε λοιπόν πως ανέπτυξε
στενές φιλίες με υπουργούς,αλ- λά στο τέλος βρήκε τραγική κατάληξη: Έγινε
ερωμένη ενός πασά από την Αίγυπτο,ο οποίος,επειδή υποπτευόταν πως δεν του ήταν
πιστή, τυφλωμένος από τη ζήλεια του,την παραμόρφωσε.
Χάρη στην δυναμική του λαϊκού πολιτισμού,η ωραία Αδριάνα
των Αθηνών από το Βατραχονήσι έ- γινε πίνακας από τον Θεόφιλο,αυτοσχέδιο
τραγούδι από έναν ερωτευμένο νεαρό που το τραγούδι του μεταφέρθηκε από στόμα σε
στόμα από τον λαό της Αθήνας για να καταλήξει να ηχογραφηθεί τελικά στην
Κωνσταντινούπολη και να φτάσει μέχρι τις μέρες μας...
"Πάρε με Αντριάνα μου,να σε βοηθώ στην πλύση, ώ!
Και να σου κουβαλώ νερό απ΄το Βατραχονήσι, ώ!
Αντριάνα
μου παχειά πού είσαι σαν τη ζουγραφιά"
Ο αρχαιότερος δρόμος της Αθήνας
Ένας δρόμος μικρός,στην Πλάκα,μα αλήθεια από τους πιο σημαντικούς και ίσως όχι μόνο της Αθήνας.Η οδός Τριπόδων! Θεωρείται ο αρ- χαιότερος δρόμος της Αθήνας.Είναι μάλιστα γραμμένος στα βιβλίο με τα Ελληνικά ρεκόρ Γκίνες ως ο μακροβιότερος δρόμος της Αθή- νας με την ίδια ονομασία.Για 25 αιώνες ο δρό- μος αυτός φέρνει το ίδιο όνομα και τον ίδιο δρόμο έχουν περπατήσει ανά τους αιώνες εκατομμύρια ανθρώπων σε πάμπολλες ιστορικές περιόδους.
Ήταν ο δρόμος του Θεάτρου και των Καλών Τεχνών.Ο πιο σύντομος δρόμος που οδηγούσε κατευ- θείαν από το Θέατρο στην Αγορά. Σύμφωνα μάλιστα με τον αρχιτέκτονα Καζαμιάκη,ο οποίος δια- μόρφωσε τον αρχαιολογικό χώρο,η μεγάλη αρχαιολογική αξία του δρόμου οφείλεται στο ότι ο δρό- μος αυτός ήταν ένας δρόμος,όχι για να εξυπηρετεί απλές κυκλοφοριακές ανάγκες,αλλά ακριβώς έ- νας δρόμος για να εξυπηρετεί τις ανάγκες για το Θέατρο και γενικότερα για τις Καλές Τέχνες.
Ο δρόμος ξεκινούσε από την είσοδο του τεμένους του Διονύσου,πήγαινε περιφερειακά προς ανατο- λάς και,αφού παρέκαμπτε την ανατολική πλευρά της Ακροπόλεως,διέτρεχε το βόρειο τμήμα του ιε- ρού βράχου οδηγώντας στα βορειοδυτικά του,ίσως στο σημείο που η Οδός Παναθηναίων γινόταν ιδι- αίτερα ανηφορική,προς την κατεύθυνση του Πρυτανείου της Αγοράς,όπου σύμφωνα με τον Παυ- σανία βρισκόταν η αφετηρία της.
«Έστι δε οδός από του πρυτανείου καλουμένη Τρίποδες∙ αφ’ ου καλούσι το χωρίον,ναοί όσον ες τού- το μεγάλοι και σφισιν εφεστήκασι τρίποδες,χαλκοί. (Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις)».
Ήταν ο πιο ωραίος και στολισμένος δρόμος της αρχαίας Αθήνας.Φαντασθείτε τους αρχαίους Αθη- ναίους να ξεκινούν από το Πρυτανείο κάτω στην Αγορά και να ανηφορίζουν τον 800 μέτρων μήκους δρόμο και πλάτους 6 μέτρων για να φθάσουν στον τελικό προορισμό τους,που ήταν το θέατρο του Διονύσου,που χωρούσε 17.000 θεατές.Εκεί,κάτω από τον μαγικό αττικό ουρανό,οι αρχαίοι Αθηναίοι απολάμβαναν τα αξεπέραστα έργα των μεγάλων τραγικών,αλλά και κωμικών συγγραφέων,που δυστυχώς ελάχιστα από αυτά σήμερα έχουμε τη χαρά να απολαμβάνουμε,καθώς λίγα μόνο διασώ- θηκαν και ίσως όχι και τα καλύτερα,συχνά μάλιστα κακοποιημένα από δήθεν πρωτοποριακά τους ανεβάσματα.
Ο δρόμος,μας φωνάζει να κάνουμε μια βουτιά στη μνήμη και στην ιστορία μας.Καθώς τον περπα- τάμε,τον φανταζόμαστε σε άλλες εποχές,με τους αρχαίους Αθηναίους να τον διατρέχουν,ενώ από τη γωνία ξεπροβάλλει ο μπαρμπα-Γιάννης ο κανατάς περπατώντας αγέρωχα με το ψηλό του το κα- πέλο.Ο ποιητής Δροσίνης γράφει δίπλα στο παράθυρο του σπιτιού του,ο Παλαμάς κατηφορίζει βια- στικά,ο Παπαδιαμάντης σκυφτός και πάντα κατηφής βαδίζει Κυριακή πρωί πηγαίνοντας στο εκκλη- σάκι του Αγίου Ελισσαίου να ψάλει μαζί με τον ξάδελφό του τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη.
Ο Παπαρρηγόπουλος αντάμα με τον Μακρυγιάννη κατηφορίζουν για το σπίτι του.Θα γιορτάσουν μαζί τα Χριστούγεννα του 1843 και το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δέντρο θα φωτίσει τη γειτονιά της Πλάκας σκορπώντας θαυμασμό.
Ο Λόρδος Βύρων,ακουμπισμένος νωχελικά στο μνημείο του Λυσικράτη,εμπνέεται το ποίημα για τον μεγάλο του έρωτα,την ωραία κόρη των Αθηνών,ενώ ο Περικλής συναντά την εταίρα Φρύνη και ο Δη- μήτριος του Φαληρέως κάνει τον περίπατό του.
Πηγή: culture.thessaloniki-portal.gr
Ετυμολογία
Η λέξη πλιάκ (αρσενικό) σημαίνει γέρος,αλλά και δευτερευόντως
ηλικιωμένος,παλιός.Το θηλυκό είναι πλιάκα (=γριά).Η γιαγιά λεγόταν πλιακαμάμα
(=παλιά μαμά).Αν αφαιρέσουμε την συνήθη στα αρβανίτικα ονοματική κατάληξη –κ,
μας μένει το θέμα πλια.Δεν είναι παρά η αρχαιοελληνική ρίζα παλαι.Από μόνη της
λειτουργούσε ως επίρρημα που δήλωνε το πριν από πολύ χρόνο,προ πολ- λού,μια φορά
κι έναν καιρό.Με την προσθήκη κατάληξης (παλαι-ός,παλαι-ά,παλαι-όν) προέκυπτε
το γνωστό επίθετο που φανέρωνε προφανώς παλαιότητα.Βέβαια,χρησιμοποιείτο και
για να δηλώσει συναφείς,αλλά και μεταφορικές έννοιες: γέρων (νέοι ηέ
παλαιοί,Οδ. Α. 395),σεβάσμιος,άχρηστος.Σε σύνθεση με άλλα ονόματα,έδινε πλήθος
σχετικών παραγώγων.
Εκτός από την οφθαλμοφανή παρουσία του πάλαι στα
αρβανίτικα (πάλαι-πλια),υπήρχε και το επί- θετο παλ[α]ιός ως πρώτο συνθετικό σε
διάφορες λεκτικές συνθέσεις: παλιονιερί (παλιάνθρω- πος),παλιομουλίθι (μέρος που
υπήρχε ένας παλιός μύλος),παλιογκρούα (παλιογυναίκα) κ.λπ.
Αυτά είναι τα αρβανίτικα.Βλέπει κανείς κάτι άλλο εκτός
από ελληνικά;
Δείτε/ακούστε το τραγούδι σε βίντεο (youtube) πατώνταςεδώ
Τραγούδι από τα χωριά της Αττικής,Βοιωτίας και
Αργολιδοκορινθίας.
Οι στίχοι αυτής της καταγραφής κατατάσσουν το τραγούδι
ανάμεσα σε αυτά της συζυγικής αγάπης.
Υπάρχει όμως και παλαιότερη στιχουργική παραλλαγή που
αναφέρεται στη μεγάλη ιδέα του Ελληνικού Γένους μας.
* Καθαρά ερωτικό υπονοούμενο -πολύ σπάνια σε δημοτικά
τραγούδια εκφράζονται παρόμοια ερωτικά υπονοούμενα από τη μεριά της γυναίκας-
που δείχνει το πως αντιμετώπιζαν οι αρβανίτισσες το θέμα της σαρκικής αγάπης
μεταξύ του ζευγαριού.
Θεωρούνταν πως ήταν ισότιμες με τον άντρα στο θέμα της
σεξουαλικής ορμής.
Ας δούμε και δύο λέξεις απ΄ αυτές του τραγουδιού:
1.ντιέγκ,σημαίνει καίω.
Για να καταλάβουμε τη σημασία του ρήματος πρέπει να δούμε
πρώτα τη λέξη ντίελ (= ήλιος). Η λέξη ντίελ είναι σύνθετη ντι+ ιλ. Ιλ σημαίνει
αστέρι,όλο μαζί σημαίνει αστέρι φωτός,λαμπρό άστρο,Ήλιος δηλαδή.Η λέξη ντι (di,δις)
είναι μια πανάρχαια ελληνική (ελληνοευρωπαϊκή) ρίζα που δηλώνει το Θείο,την
σωρευμένη ενέργεια,την διάπυρη μάζα,το φως. Γι΄ αυτό και ο πρώτος θεός των
Ελλήνων,ο γεννήτορας του σύμπαντος,της κοσμικής ενεργειακής λάβας ονομάστηκε
Δίας και η αντίστοιχη ηγετική θήλεια θεότητα Διώνη.Από δω και η λέξη ντίτα που
στα αρβανίτικα σημαίνει ημέρα.Βλέπουμε δηλαδή,ότι στα αρβανίτικα η ημέρα
ορίζεται ως το φωτεινό διάστημα του 24ώρου,αυτό που ο κόσμος είναι φωτισμένος
και ορατός,σε αντίθεση με το υπόλοιπο που το φως απουσιάζει,οπότε υπάρχει νύχτα
(νάτα στα αρβανίτικα).Στην ίδια ετυμολογική ομάδα εντάσσεται και το ουσιαστικό
ντιάλι που σημαίνει παιδί.Η αρχική σημασία του κάλυπτε και τα δύο φύλα (ο παις,η
παις),αλλά τελικά κατέληξε στη συντηρητική αρβανίτικη κοινωνία να κλείνει προς
το αρσενικό (ντιάλι = αγόρι).Δηλαδή,το παιδί αποτελεί ευλογημένο καρπό του
φωτός,θεόσταλτο δώρο,ζείδωρη δύναμη που περικλείει τη συνέχεια,οργανική μήτρα
της ύλης.Ίδια ακριβώς λέξη/έννοια στα αρχαία ελληνικά ήταν διόπαις (γιος του
Διός [Ανθ. Π. 9. 525],φύτρα απ΄ τον Θεό).Έτσι λοιπόν,ντι-εγκ,παράγωγο ρήμα που
αποδίδει το αποτέλεσμα της εφαρμοστικής δράσης του φωτός και της θερμότητας:
καίω. Υπήρχε και μία κατάρα στα αρβανίτικα: ιντιέγκουρι ζιάρμ (=να καείς από
φωτιά,να σε κάψει φωτιά).Το ιντιέγκουρι είναι μετοχικός τύπος
(καυσόμενος;).Ανάλογο σχετικό παράγωγο στα αρχαία ήταν το: καυστός,απ΄ τον μέσο
πρκ. κέκαυμαι.Πιο κοντά εκτιμώ ότι
βρίσκεται το Ομηρικό επίθετο (εκ του καίω) κηώδης ή κηώεις.
Όπου υπάρχει φως βέβαια,υπάρχει κίνηση,αναζήτηση,ενέργεια
και δυναμική,έρευνα και ως φυσικός καρπός τους εξέλιξη και ζωοδότρα γνώση.Ενώ
το σκότος επιφέρει νάρκωση,στατικότητα,αδράνεια και παθητικότητα,τέλμα,ακινησία
και αμάθεια.Έτσι,η θαυμαστή ρίζα δις (εκτραχυμένη στα αρβανίτικα ως ντι)
υποστασίασε τις έννοιες φωτίζω,φωταγωγώ,εκπέμπω
φως,φέγγω (όχι εύχρηστες έννοιες στα φτωχά αρβανίτικα),αλλά κορυφώθηκε με το
πλέον διαδεδομένο ρήμα,το γνωστό ντι: γνωρίζω,ξέρω/προβάλλω, βγαίνω.
2.φουρ (στο τραγούδι υπάρχει η αιτιατική: φούρ-ενε),που
σημαίνει φούρνος (< λατ. furnus).
Μη βιαστεί κανείς να αποδώσει και το φουρ στο furnus.Φουρ (fur),δεν
είναι άλλο από το πυρ (pur),με μια μεταβολή του αρχικού χειλικού συμφώνου (π→ όμοιας εκφραστικής ποιότητας
φ).Φουρ δεν είναι παρά ο χώρος θερμότητας και πυρακτώσεως,η εστία καύσης.Γι΄ αυτό και οι αρβανίτες το μέρος που κλώσαγε η κότα τα αυγά της,ένα ζεσταμένο
απ΄ το σώμα της σημείο πάνω σε άχυρα,το έλεγαν φουρίκι (ως φουρνά- κι εκκόλαψης θα
μπορούσαμε να το παραλληλίσουμε).
Όπως παρατηρεί ο καθένας,τα αρβανίτικα είναι απόλυτα
ενταγμένα στην ελληνική γλωσσική και νοητική πραγματικότητα και ας χτυπιούνται
για το αντίθετο διάφοροι αγράμματοι προπαγανδιστές.
Η κατάληξη -όιν ή -ιν αντιστοιχεί στην κατάληξη -ω,ενώ η
κατάληξη -όνιεμ αντιστοιχεί στην κατάληξη -ομαι.Τώρα,δεν θα σταθώ περισσότερο
στην πτυχή της γραμματικής που χρειάζεται ιδιαίτερη και εκτενή α- νάλυση.
Πρόκειται για το ρήμα ταράσσω (√ΤΑΡΑΧ).Το ρήμα από τα
αρχαία χρό- νια ως σήμερα χρησιμοποιείται αδιάλειπτα.Ομοίως και στα
αρβανίτικα.Πολύ συ- χνά λάμβανε μεταφορικές διαστάσεις δηλώνοντας την ανατροπή
από το συνηθι- σμένο και το κανονικό (κινώ,εγείρω).
Μια τέτοια συνυποδήλωση συναντάμε και στα αρβανίτικα.Το
ρήμα,τότε,αναφερόταν στα ζώα που τα ξύπναγαν τη βαθιά νύχτα για να τα
βοσκήσουν (σκαρίζω < σκαί- ρω.Το ρήμα αυτό στην αρχαία ελληνική σήμαινε πηδώ,σκιρτώ,χορεύω,«ὥσπερ τι μέρος ἑρπετοῡ ἔτι σκαρίζοντος»,Ησύχ.).Αυτή την παράξενη συνήθεια των παλιών αρβανιτών,κι όχι μόνο,κτηνοτρόφων ποτέ δεν την κατανόησα,ούτε κάποιος γηραι- ός ικανοποιητικά μπόρεσε
να μου την αιτιολογήσει.Ξύπναγαν τα πρόβατα και τα γίδια στις 2-3 ώρα τη νύχτα
και τα έβγαζαν έξω να βοσκήσουν («και σαν νυχτώ- σουν τα βουνά και πάει αυτός στο σκάρο»,«αυτήν την ώρα οι πιστικοί τα πρόβα- τα σκαρίζουν»,Κ. Κρυστάλλης).Παράξενο...
Σαφώς όμως,επρόκειτο για μιαν αναστάτωση κι αναταραχή,έτσι,ταίριαζε
το ρήμα τραζόιν.
Νίκος Καρακώστας - Σκάρος,τα πήρανε τα πρόβατα (1934)
Επαναλαμβάνω την πρόκληση προς τους αρνητές της
ελληνικότητας των αρβανίτι- κων: ας ετυμολογήσουν (εν προκειμένω) το αρβανίτικο
ρήμα τραζόιν έξω από την ελληνική γλώσσα.
Ο Κοσμάς Μπαρμπάτσης γεννήθηκε το 1792 και πέθανε το
1887.Αν και δεν καταγόταν από πλούσια οικογένεια για να προσφέρει χρήματα και
καράβια στον αγώνα,το θάρρος και η φιλοπατρία του του εξασφάλισαν περίοπτη θέση
στην ιστο- ρία των Σπετσών.
Ακολούθησε από μικρός το ναυτικό επάγγελμα και κατά την
διάρκεια της Επανάστασης έλαβε μέρος σε πολλές ναυμαχίες (Γέροντα,Καφηρέα,Ναυπάκτου,Πρεβέζης και Πατρών).Το γε- γονός που τον ανάδειξε θριαμβευτή
ήταν η επίθεσή του στην τουρκική ναυαρχίδα κατά την Ναυμαχία των Σπετσών το
1822.Η παράτολμη αυτή πράξη ανάγκασε τους Τούρκους να υποχωρήσουν και έτσι
έκρινε στην πραγματικότητα την έκ- βαση της μάχης.
Μετά το τέλος του Αγώνα ο Μπαρμπάτσης έζησε στο νησί ως
τα βαθιά γηρατειά τιμούμενος από όλους τους Σπετσιώτες για την φιλοπατρία και
τον ηρωισμό του.
Πριν κατακάτσει ο κουρνιαχτός από την άκαιρη και
απαράδεκτη δήλωση του Ν. Φίλη άρνησης της γενοκτονίας επί των Ποντίων,στο
επίσημο blog του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάστηκε κείμενο (Προσέβαλε ο Φίλης τους Πόντιους;)κάποιου Niko Ago (καταγωγής;),που εκτός απ΄ το αναμάσημα
της μονοπώλησης της έννοιας genocide (μόνο οι ναζί κατά των εβραίων), διατυπώνει
έμμεσα και νέο αναθεωρητισμό (στο κείμενο με κόκκινο).
Είναι φανερό ότι απ΄ το χώρο της αποδόμησης θα έχουμε
πολλά να δούμε...
Το ερώτημα είναι πού το πάνε;
Είναι απλώς η ανάδειξη μιας καταπιεσμένης ιδεοληψίας και
η εκτόνωση αγκυλωμένων εμφυλιακών συνδρόμων ήττας;
«Πριν από χρόνια ως δημοσιογράφος, έκανα τη δήλωση, συμμεριζόμενος απόψεις πολλών ιστορικών και πολλών διεθνολόγων. Κάναμε διάκριση ανάμεσα στην εθνοκάθαρση την αιματηρή και το φαινόμενο της γενοκτονίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε το αίμα, τον πόνο, όσα έχουν υποστεί οι Πόντιοι, από τη θηριωδία των Τούρκων. Αυτό είναι άλλο πράγμα και άλλο πράγμα η γενοκτονία, με αυστηρή επιστημονική έννοια». Αυτή ήταν η απάντηση του Νίκου Φίλη, σε σχετική ερώτηση.
«Αρνήθηκε ο Φίλης τη Γενοκτονία των Ποντίων» ή απλώς, εξέφρασε την άποψή του, με απόλυτο σεβασμό στα θύματα και είπε ότι, κατά τη γνώμη του αλλά και ιστορικών, η σωστή φράση είναι «εθνοκάθαρση»; Και επειδή δεν είπε «γενοκτονία» αλλά «εθνοκάθαρση», τους αξίζει το «λιντσάρισμα» που επιχειρήθηκε; Είναι η εθνοκάθαρση κάτι τόσο ανώδυνο πράγμα, που συνιστά «προσβολή των Ποντίων» αν το πεις; Τι είναι εθνοκάθαρση και τι γενοκτονία; Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, εθνοκάθαρση είναι: «Το να καταστήσει κάποιος μια περιοχή εθνικά ομογενοποιημένη, χρησιμοποιώντας μέσα όπως τη βία και τον φόβο, προκειμένου να διώξει από την περιοχή εκείνους τους πληθυσμούς που ανήκουν σε μια άλλη εθνική ή φυλετική ομάδα».
Ενώ γενοκτονία, μια από τις ακόλουθες πράξεις που λαμβάνει χώρα με στόχο την ηθελημένη καταστροφή ή τον αφανισμό ενός μέρους ή μιας ολόκληρης εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας ανθρώπων:
Την δολοφονία μελών της ομάδας αυτής
Την πρόκληση σοβαρών σωματικών ή ψυχολογικών τραυμάτων σε μέλη της ομάδας
Την ηθελημένη επέμβαση στις συνθήκες ζωής των ομάδων αυτών, με στόχο τον φυσικό αφανισμό τους
Την επιβολή μέτρων με στόχο τον εμποδισμό των γεννήσεων εντός της ομάδας αυτής
Την βίαιη μετατόπιση παιδιών από την ομάδα αυτή σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων».
Να το θέσω κάπως αλλιώς και χωρίς, βεβαίως, να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ των δυο συμβάντων. Η Βουλή της Αλβανίας, έχει αναγνωρίσει με ψήφισμά του, «γενοκτονία Τσάμηδων» από τον Ν. Ζέρβα. Υπάρχει και ημέρα μνήμης, η 22η Ιουνίου. Προσωπικά, θεωρώ ότι γενοκτονία φυσικά δεν υπήρχε αλλά υπήρχε ξεκάθαρα και αναμφισβήτητα, εθνοκάθαρση. Δηλαδή, εκδίωξη με τη βία, όλου του πληθυσμού μουσουλμανικής θρησκείας, με το πρόσχημα ότι «συνεργάστηκαν με τους ναζί». Κατανοεί κανείς εύκολα ότι, συνεργάτες των ναζί, αν υπήρχαν, δεν μπορούσαν να είναι ούτε τα βρέφη ούτε τα παιδιά. Και ούτε, φυσικά, όλος ο πληθυσμός. Ας το αφήσουμε, όμως, αυτό για τους ιστορικούς και την ιστορία και να έρθουμε στην απόφαση της αλβανικής Βουλής.
Για τους Αλβανούς «πατριώτες» λοιπόν, είτε Τσάμικης καταγωγής είτε απλώς αλβανικής, αφού δεν θεωρώ ότι έγινε «γενοκτονία» αλλά «εθνοκάθαρση», μάλλον πρέπει να θεωρούμαι «προδότης» και «φιλέλληνας». Το δεύτερο, πάντως, δεν το αρνιέμαι. Κι αν για αυτούς είμαι «προδότης», για τους Έλληνες «πατριώτες», είμαι κάτι σαν… «ήρωας»;
Δύσκολες ερωτήσεις, με πολύ δυσκολότερες απαντήσεις. Για αυτό, πριν προχωρήσουμε σε ταμπέλες, καλό θα ήταν να διαβάσουμε με προσοχή τι λέει ο καθένας αλλά κυρίως, ποιοι είναι οι επίσημοι επιστημονικοί ορισμοί για τα γεγονότα. Και κυρίως, να διαβάσουμε καλά την ιστορία. Όχι, φυσικά, μόνο εκείνη που γράφει αυτά που θέλουμε να διαβάσουμε. Βεβαίως, ούτε «τυφλή» υπακοή σε ψηφίσματα Κοινοβουλίων.
Η ιστορία είναι κάτι που ξεπερνά τους πρόσκαιρους πολιτικούς συσχετισμούς. Καμιά Βουλή, καμιάς χώρας, όσα ψηφίσματα κι αν κάνει, την ιστορία δεν μπορεί να την αλλάξει. Διότι, σε μια ακραία περίπτωση, ας υποθέσουμε πως μια δοσίλογη Βουλή, ψήφιζε πως «καμιά εθνοκάθαρση ή γενοκτονία δεν έκανε ο Αττατούρκ και ο,τι συνέβη, ήταν «παράπλευρες απώλειες». Θα μπορούσε ποτέ, ο λαός να δεχθεί κάτι τέτοιο; Η ιστορία; Φυσικά και όχι. Αλλά η «Βουλή» θα είχε ψηφίσει.
Βεβαίως, τίποτα δεν έχω ούτε με την αλβανική ούτε με την ελληνική Βουλή. Το ότι το καθένα ξεχωριστά, ψήφισαν από τη δική τους πλευρά και αναγνώρισαν «γενοκτονίες», αφορά κυρίως αυτούς. Και ούτε έχει κανείς τη δύναμη ή την επιθυμία, να αμφισβητεί το ένα ή το άλλο γεγονός.
Ο σεβασμός των νεκρών, όλων των νεκρών που χάθηκαν άδικα, και το μόνο τους «φταίξιμο» ήταν η θρησκεία ή η γλώσσα, είναι αδιαπραγμάτευτος, απόλυτος, ειλικρινής και παντοτινός.
Ανεξάρτητα αν η λέξη που θα χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει την εξόντωσή τους είναι «γενοκτονία», «εθνοκάθαρση», «έγκλημα πολέμου» ή σκέτο «δολοφονίες». Εκείνο που αλλάζει είναι η επιστημονική, πολιτική, κοινωνική, δημοσιογραφική προσέγγιση. Και πάνω απ” όλα, να υπάρχει η δυνατότητα, με απόλυτο σεβασμό σε αυτούς που χάθηκαν, χωρίς να προσβληθεί η μνήμη τους και να διαστρεβλωθεί η ιστορία, να μπορεί κανείς να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του.
Στην περίπτωση του Φίλη, δεν έγινε. Και το πιο θλιβερό, βγήκαν στο δρόμο οι απόγονοι του Χίτλερ, «αγκαλιασμένοι» με απόγονους των Ποντίων, να διαμαρτυρηθούν και να τον φωνάξουν «προδότη». Και αν από τους ναζί, δεν περιμένει κανείς, ούτε ιστορία να ξέρουν ούτε από σεβασμό της ελευθερίας του Λόγου, από τους απόγονους του μαρτυρικού λαού του Πόντου, απαιτείται.
Πηγή: http://www.altsantiri.gr/
Σχόλιο Γ.Β. Πέππα: Προσέξτε τα πρόσχημα και Τσάμικης καταγωγής. Ωραία δεν είναι; Δεν ξεχειλίζουν από πατριωτισμό και εθνική υπερηφάνεια; Τώρα,αν αποτελούν θέσεις της αν- θελληνικής αλβανικής προπαγάνδας που βρίθει στο διαδίκτυο,ε,μάλλον σύμπτωση θα εί- ναι.Τι άλλο...;
Σχόλιο 21-1-2023: Η ανάρτηση τούτη είχε γίνει στις 10/11/2015.Σήμερα διαπίστωσα ότι το κείμενο του Αλβανού δημοσιογράφου (ο οποίος είχε απελαθεί κατά δημοσιεύματα απ΄ την Ελλάδα το 2008) έχει αφαιρεθεί απ΄ το ιστολόγιο του ΣΥΡΙΖΑ.Δεν υπάρχει... Ευτυχώς που είχα κατεβάσει το κείμενο.
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΦΥΤΑ (16 Μαΐου 2014,http://www.acharnorama.gr/)
Από το υπό έκδοση βιβλίο του: "Μενίδι: Ξεχασμένες ιστορίες καθημερινών υπερηρώων"
Στις 30 Μαΐου του 1874,ακριβώς δηλαδή πριν από 140 χρόνια,ο γιος του Μήτρου Λέκκα, Ιωάννης Δ. Λέκκας,ανακηρύσσεται υποψήφιος βουλευτής Αττικής κι έτσι το Μενίδι έχει ντόπιο υποψήφιο βουλευτή για πρώτη φορά στα μετεπαναστατικά πολιτικά χρονικά! Το όνομα του Ιωάννη Δ. Λέκκα,φιγουράρισε τότε λοιπόν για πρώτη φορά δίπλα στους άλλους υποψηφίους βουλευτές της Αττικής,των Αθηνών και του Πειραιώς συμπεριλαμβανομένων, αφού τότε ολόκληρη η Αττική ήταν μια και μοναδική περιφέρεια… Οι λοιποί συνυποψήφιοι του Ι. Λέκκα,ήταν την εποχή εκείνη πραγματικοί ογκόλιθοι της τότε τρέχουσας πολιτικής, όπως ο Ανδρέας Καμπάς,ο Τιμολέων Φιλήμων,ο Δημήτριος Ράλλης,ο Σκαρλάτος Σούτσος,ο Στυλιανός Κολιάτσος,ο Περικλής Πετράκης,ο Δημήτριος Καλλιφρονάς,ο Όθων Μακρυγιάννης,ο Αριστείδης Ραγκαβής και άλλοι,όλοι τους τέως Υπουργοί,Δήμαρχοι Αθηναίων,Αυλάρχες,Κομματάρχες,μεγαλοαστοί κλπ,απαρτίζοντες την αφρόκρεμα της πολιτικής,επιστημονικής και οικονομικής ζωής της Αττικής,αλλά και της Ελλάδας γενικότερα.
Ένα μήνα αργότερα,ο Ιωάννης Δ. Λέκκας κάνει την έκπληξη: όχι μόνο εκλέγεται βουλευτής, αλλά και κατατάσσεται 2ος σ’ ολόκληρη την Αττική,έχοντας μπροστά του μόνο τον Δημήτριο Ράλλη κι αφήνοντας πίσω του τον Κολιάτσο,τον Καλλιφρονά,τον Πετράκη,τον Κωστή και όλους τους άλλους! Στο Μενίδι,στα Λιόσια και στη Χασιά στήνονται πανηγύρια που κρατάνε μέρες και οι συμπατριώτες μέσα σε φρενίτιδα ενθουσιασμού γιορτάζουν «εν εξάλλω καταστάσει» την εκλογή του δικού τους παιδιού!
Μάλιστα,ο Ιωάννης Δ. Λέκκας καταφέρνει να εκλεγεί πρώτος,όχι μόνον στον Δήμο Αχαρνών,αλλά και στον Δήμο Φυλής και στον Δήμο Πειραιά,ενώ και στα τέσσερα μεγάλα εκλογικά τμήματα του Δήμου Αθηναίων πλασάρεται στην πρώτη τριάδα της σφαιριοδοσίας (δηλαδή της σταυροδοσίας του καιρού του)! Έκτοτε,ο Ιωάννης Δ. Λέκκας θα φέρει επαξίως τον τίτλο του Αττικάρχη βουλευτή,τίτλο που θα τον κερδίζει επαξίως σε όλες σχεδόν τις εκλογικές αναμετρήσεις για τα υπόλοιπα τριάντα χρόνια! Οι Μενιδιάτες,θα είναι περήφανοι για το πολιτικό τέκνο των Αχαρνών,τον αδελφό τους και γιο του συμπατριώτη τους και ήρωα Μήτρου Λέκκα κι οι Αθηναίοι θ΄ αγαπήσουν κι αυτοί τον βουλευτή τους,του οποίου το ήθος και η μαχητικότητα στη Βουλή θα δημιουργήσουν θρύλο και θ΄ αφήσουν εποχή.Οι αγρότες της υπαίθρου Αττικής θα βρουν στο τίμιο και σεπτό του πρόσωπο τον μεγαλύτερο εκπρόσωπο και αγωνιστή των δικαίων τους,αλλά κι οι Αθηναίοι μερικά χρόνια αργότερα θα τον επιβραβεύσουν ηθικά,τοποθετώντας τον πρώτο Πρόεδρο του Συλλόγου των Αθηναίων, ενός συλλόγου που στα τέλη του προπερασμένου αιώνα υπήρξε υπερδραστήριος κοινωνικά και πολιτιστικά,αφήνοντας σημαντικό έργο.Έργο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα,με σημερινό πρόεδρο τον Ελευθέριο Σκιαδά,συγγραφέα και τέως αντιδήμαρχο του Δήμου Αθηναίων.
Ξαναγυρίζοντας σ΄ εκείνες τις εκλογές του 1874,να πούμε πως έμειναν στην πολιτική ιστορία ως διαβόητες για την βία και νοθεία που ασκήθηκε σε ορισμένες περιοχές,όπως το Μεσολόγγι,η Αίγινα,ο Μαραθώνας και το Μενίδι.Στο Μενίδι συγκεκριμένα,200 ψηφοφόροι εμποδίστηκαν απ΄ το να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με το πρόσχημα ότι δεν συμπεριλαμβάνονταν στους εκλογικούς καταλόγους,ενώ ο αποσπασματάρχης αξιωματικός επικεφαλής της στρατιωτικής δύναμης,ανέτρεψε κυριολεκτικά την κάλπη του Τιμολέοντος Φιλήμωνα,διασκορπίζοντας στο πάτωμα του εκλογικού τμήματος (που τότε ήταν η εκκλησία του Αγίου Βλασίου),τα σφαιρίδια που πάλι τότε ήσαν ότι είναι σήμερα οι σταυροί προτιμήσεως.Ο Τιμολέων Φιλήμων,μετά την ανατροπή της κάλπης του στο Μενίδι (αλλά και στον Μαραθώνα όπου έγινε το ίδιο) μετρήθηκε με 0 ψήφους,κι έτσι έχασε άδικα την εκλογή του στη Βουλή !!!
Αλλά για την βία και την νοθεία των τότε εκλογών στο Μενίδι,για όλες τις υπόλοιπες εκλογικές αναμετρήσεις από το 1832 μέχρι το 1930,για την λατρεία των Μενιδιατών προς τις εκλογικές διαδικασίες,για την προτίμησή τους σε πρόσωπα και πολιτικές,για την λατρεία τους προς τον βασιλιά Κωνσταντίνο για την σφοδρή τους αντίθεση προς τον Βενιζέλο και για πάρα πολλά ακόμη περιστατικά,ευτράπελα,αλλά και σοβαρότατα θα διαβάσουμε στο οικείο 17ο κεφάλαιο με τίτλο «Οι Μενιδιάτες και οι εκλογές.Οι ιστορίες της κάλπης».
Σελίδες
αρβανίτικης Ιστορίας
Μενίδι
Το
1456 οι τελευταίοι Φράγκοι απομακρύνθηκαν «ειρηνικά» από τους Τούρκους,τους
νέους δυνάστες του τόπου.Απογραφικά–φορολογικά Οθωμανικά στοιχεία
(1504-1646) καταγράφουν την πληθυσμιακή κατά- σταση του Μενιδίου και την παραγωγή
του (έρευνες M. Kiel–Δ. Καρύδη).
Λαμπρά
δείγματα της διατήρησης της Ελληνικής γλώσσας και γραφής αποτελούν τα ιστορικά
ντοκουμέ- ντα του Μενιδίου (ομόλογα,ξωφύλλια,Νοταριακά έγγραφα κ.λπ.) από το
1573 έως την Επανάσταση του ’21 και μετέπειτα.
Ανυπότακτοι
έζησαν οι κάτοικοι του Μενιδίου και της γειτονικής Χασιάς όλη τη διάρκεια της
τουρκοκρα- τίας και εκτός της σκληρής ιδιοσυγκρασίας τους,συνέτεινε σε αυτό και
η μη κατοίκηση του χώρου από Τούρκους,όπως οι ξένοι περιηγητές και ιστορικά
τεκμήρια φανερώνουν.
Έτσι,ο πρόδρομος της Επανάστασης του ’21,ο Μενιδιάτης Μητρομάρας,κατά τη διάρκεια
των Ορλωφικών (1770-1772) κυριαρχούσε στην Αττική,τη Μεγαρίδα και Σαλαμίνα με
τα παλικάρια του,τους «Λεμπέση- δες».Πολιόρκησε ακόμα και την Αθήνα μέχρι το
θάνατό του στο Αγκίστρι της Αίγινας το 1772.
Στη
συνέχεια,παρά τη σκληρή τυραννία του Αλή Χασεκή (1772-1796) το ανυπότακτο
πνεύμα των κατοίκων του Μενιδίου διατηρήθηκε.Διακεκριμένες προσωπικότητες του
τόπου οργανώθηκαν στη Φιλική Εταιρεία και προετοίμασαν την Επανάσταση στην
Αττική (Αναγνώστης Τζουρκατιώτης,Μήτρος Κιούσης,αλλά και ο Χασιώτης Μελέτης
Βασιλείου).Στις παραμονές της Επανάστασης οργανώθηκε στρατηγείο στο Μενί- δι,όπου συνέρρευσαν και οι Χασιώτες με αρχηγό το Μελέτη Βασιλείου,καθώς και άλλοι
χωρικοί της Αττι- κής και Σαλαμίνας.
Μετά
από στρατιωτικές αναμετρήσεις στην Επαρχία,στις 25 Απριλίου 1821,1200 περίπου
χωρικοί (Μενιδιάτες, Χασιώτες κ.λπ.) κατέλαβαν την Αθήνα και πολιόρκησαν στη
συνέχεια την Ακρόπολη,όπου κατέφυγαν έντρομοι οι Τούρκοι.Δύο σημαντικές
αναμετρήσεις το 1821 στα χωριά Δραγουμάνου και Χαλάνδρι με πρωτοστάτη τον
Μενιδιάτη Αναστάση Λέκκα,έδειξαν στους Τούρκους ότι στην Αττική πνέει ο άνεμος
της ελευθερίας.
ΤΟ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΛΑΒΑΡΟ ΤΩΝ ΜΕΝΙΔΙΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Κατά
τα επόμενα χρόνια οι Μενιδιάτες έλαβαν μέρος σε σκληρές μάχες εναντίον των
Τούρκων (Αττική, Βοιωτία,Φθιώτιδα,Φωκίδα,Εύβοια κ.λπ.).Αναδείχθησαν οι
πολέμαρχοί τους Γεωργάκης Λέκκας,Μήτρος Λέκκας,Προκόπης Κατζαντώνης,που
τιμήθηκαν με βαθμούς Αντιστρατηγίας.
Ο
θάνατος του Προκόπη Κατζαντώνη (ανεψιού των Λεκκαίων) και του Αναγνώστη
Τζουρκατιώτη στη μά- χη του Καματερού το 1827 και του Μήτρου Λέκκα το 1828,που
οι Τούρκοι τον έγδαραν ζωντανό και τον κρέμασαν σε τσιγκέλια,σφράγισαν τις
μεγάλες θυσίες των Μενιδιατών.
Στη
δύσκολη περίοδο 1826-1832 η Αττική είχε κατακλυστεί από Τουρκικές δυνάμεις.Οι
επανειλημμένες εκκλήσεις των Ελλήνων κατοίκων της και ιδιαίτερα των Μενιδιατών
και Χασιωτών προς τον Δ. Υψηλάντη και τον Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια για
υποστήριξη της εξέγερσής τους δεν τελεσφόρησαν λόγω πολλαπλής αδυναμίας της
Ελληνικής πλευράς.Η Αττική,και το Μενίδι φυσικά,δεν απελευθερώθηκε με τα όπλα,εφό- σον οι Τούρκοι μέχρι την Άνοιξη του 1833 διατηρούσαν φρουρά στην Ακρόπολη.
Έτσι,οι θεωρούμενες από τις Μεγάλες Δυνάμεις τουρκικές ιδιοκτησίες στην Αττική,εξαγοράστηκαν από τους Έλληνες,σε ένα χώρο ποτισμένο από ποταμούς αίματος των
επαναστατημένων κατοίκων της.
Μετά
την απελευθέρωση οι Αχαρνές αρχίζουν μια ανοδική πορεία.Με την πρώτη
διοικητική διάρθρωση το 1835 η Αττική χωρίζεται σε εννέα δήμους.Ένας απ’
αυτούς,ο μεγαλύτερος,ήταν ο Δήμος Αχαρνών.Η έκτα- ση του Δήμου ήταν 320.000 και
πλέον στρέμματα και περιλάμβανε ολόκληρη σχεδόν τη Πάρνηθα,τα Λιό- σια,τη
Χασιά,τον Ασπρόπυργο,το Καματερό,τις Κουκουβάουνες και το Μπάφι (σήμερα
Κρυονέρι).Αλλά οι συνθήκες δεν είναι εύκολες για το νεοσύστατο κράτος.Πόλεμοι,εξεγέρσεις,δικτατορίες αναστατώνουν τη ζωή της Ελλάδας και φυσικά των
Αχαρνών.Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο,η περιοχή δέχτηκε ένα μεγάλο κύμα
μεταναστών από το εσωτερικό και το εξωτερικό της Ελλάδας,το οποίο έγινε
εντονότερο τα τελευταία 30 χρόνια.Οι Αχαρνές θα γνωρίσουν τις πιο δραστικές
μεταμορφώσεις και θα γίνουν μια μεγα- λούπολη.Οι αλλαγές είναι γρήγορες και
ριζικές και αφορούν όλους τους τομείς.Σχετίζονται με το πληθυ- σμό του δήμου από
αριθμητικής πλευράς (120.000 κάτοικοι σήμερα),αλλά και από την άποψη της
κοινω- νικής σύνθεσης.Η φυσιογνωμία των Αχαρνών μεταβάλλεται και από απλή
κωμόπολη γίνεται πολυκατοι- κιούπολη.Το φυσικό περιβάλλον αλλοιώνεται και το
πλήθος των κατοικιών καλύπτει το άλλοτε καταπρά- σινο αθηναϊκό πεδίο.