Αντώνιος Κριεζής (1796-1η Απριλίου 1865)

Αντώνιος Κριεζής.Αγωνιστής του 1821 και πρωθυπουργός της Ελλάδας (1849- 54). 

Ελαιογραφία (Αθήνα.Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).

ΚΡΙΕΖΗΣ 

 Οικογένεια με πολλούς κλάδους  από τα Κριεζά Εύβοιας.Το αρχικό επώνυμο ήταν Δέδες (Σημείωση Γ. Β. Πέππα: Δέδες είναι,στα αρβανίτικα,χαϊδευτικό του Δημήτρης.Προφανώς,ο γεννήτορας του σο-γιού θα λεγόταν Δημήτρης κι από αυτό η άποψη περί αρχικού επωνύμου).Ήταν τέσσερα αδέλφια. Γύρω στα 1635 ένας πήγε στην Ύδρα,όπου δημιουργήθηκε η μεγάλη Υδραίικη οικογένεια και ονομά-στηκε Κριεζής.Ο άλλος πήγε στην Αίγινα και ονομάστηκε Κρεούζης.Ο τρίτος πήγε στο Κρανίδι και ο τέταρτος στον Πόρο.Αυτοί οι δύο  τελευταίοι  διατήρησαν το επώνυμο Δέδες.

  ***   Με αργυρό αριστείο ανδρείας τιμήθηκαν από τον Όθωνα οι Ποριώτες Λεονάρδος Σ. Κριεζής και Σταμάτιος Κριεζής.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΡΙΕΖΗΣ (Πρωθυπουργός: 12 Δεκεμβρίου 1849–16 Μαΐου 1854)

Ο Αντώνιος Κριεζής (1796-1η Απριλίου 1865) ήταν αγωνιστής κατά την Eλληνική Επανάσταση του 1821 και αργότερα δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.Αδελφός του ζωγράφου Ανδρέα Κριεζή.

Προερχόταν από οικογένεια της Ύδρας και γεννήθηκε στην Τροιζήνα το 1796.Στα 15 του αιχμαλωτί-στηκε μαζί με τον αδερφό του Ιωάννη από Αλγερινούς πειρατές,έγινε σκλάβος για τρία χρόνια και ε-πέστρεψε στην Ύδρα.

Μετά το ξέσπασμα την Επανάστασης του 1821 και κατόπιν προτροπής του Λάζαρου Κουντουριώτη εκτόπισε τον Αντώνιο Οικονόμου στο Κρανίδι,επειδή είχε καταλάβει την εξουσία πραξικοπηματικά. Πήρε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις στη Σάμο (Ιούλιος 1821) και στη ναυμαχία των Σπετσών (8 Σε-πτεμβρίου 1822).Συμμετείχε το 1825 μαζί με τον Κανάρη στο εγχείρημα για την πυρπόληση του αιγυ-πτιακού στόλου μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

Το 1828 ο Καποδίστριας τον διόρισε μοίραρχο του στόλου και το 1829 συνετέλεσε στην παράδοση των Τούρκων της Βόνιτσας.

Επί Όθωνος προβιβάστηκε σε αντιναύαρχο (ο πρώτος του ελληνικού ναυτικού με αυτό τον βαθμό) και ονομάστηκε αυλάρχης.Το 1836 έγινε υπουργός των Ναυτικών στην Κυβέρνηση Άρμανσπεργκ. Χρημάτισε επίσης υπουργός επί των Ναυτικών στην βραχύβια Κυβέρνηση Αλέξανδρου Μαυροκορ-δάτου του 1841.Στις 12 Δεκεμβρίου 1849 διαδέχτηκε τον Κανάρη στην πρωθυπουργία ως τις 16 Μαΐου 1854,σχηματίζοντας την Κυβέρνηση Κριεζή του 1849.

Επί βασιλιά Γεωργίου Α΄ ονομάστηκε επίτιμος υπασπιστής,σύμβουλος επί Ναυτικών Θεμάτων και υποναύαρχος (ήταν ο πρώτος στην Ελλάδα που έφτασε μέχρι αυτόν το βαθμό).

Πέθανε στην Αθήνα την 1η Απριλίου 1865.Ήταν παντρεμένος με την Κυριακούλα Βούλγαρη,κόρη του Γεωργίου Βούλγαρη.  

«Καπετάν Αντώνης Κριεζής

Γιος του προεστού καραβοκύρη Γιώργη Κριεζή ήταν ο Αντώνης,πού γεννήθηκε στην Ύδρα στα 1796.Έμαθε μερικά γράμματα,μα η θάλασσα από μικρό τον τραβούσε,όπως τα πιο πολλά Υδραιό-πουλα.Στα δεκαπέντε του έμοιαζε για πιο μεγάλος,γιατί ήταν γεροδεμένος και ανοιχτόπλατος.Ο πατέρας του τον έβαλε να ξενοδουλέψει πρώτα σε συγγενικό καράβι για να μάθει.Ύστερα του έδω-σε τη δική τους τη νάβα,την "Αγία Τριάδα" να την κυβερνήσει με γραμματικό τον εφτά χρόνια με-γαλύτερο αδελφό του,τον Γιάννη.

Άρχισαν το θαλασσεμπόριο και μακροταξίδευαν.Σε ένα απ' τα ταξίδια τους,έξω από τη Σαρδηνία, τους ρίχτηκαν Αλγερινοί κουρσάροι με αρχηγό τον Μεχμέτ Χαφούζ.Ο καπετάν Αντώνης με τους συντρόφους του πάλεψαν άγρια για να ξεμακρύνουν τούς κουρσάρους,μα δεν τα κατάφεραν.Ο Μεχμέτ Χαφούζ έφερε τα δύο αδέλφια στο Αλγέρι και τους έριξε στο κάτεργο.Στο μεταξύ,ο Αντώνης και ο Γιάννης είπαν ποιος ήταν ο πατέρας τους.Το έμαθε αυτό κι ο μπέης στο Αλγέρι.Κατάλαβε πως ο Υδραίος καραβοκύρης Κριεζής θα έδινε πολλά για τα παιδιά του.

Μια μέρα οι Αλγερινοί κρέμασαν δεκαοχτώ Γραικούς.Με θλίψη και συλλογισμένος ο Αντώνης κοί-ταζε τα κουφάρια τους.Τον είδε κάποιος Αλγερινός και του λέει.

- "Τι τους τηράς βρε γκιαούρ.Αύριο και λόγου σου θα έχεις την ίδια τύχη με δαύτους".

Ύστερα ο καπουδάν πασάς πρόσταξε και τους άφησαν ελεύθερους και έπειτα από τρία χρόνια δού-λοι στο Αλγέρι,γύρισαν στο νησί τους.Τώρα έπρεπε ν' αρχίσουν απ' το τίποτα.Ο πρωτοξάδερφός τους,και αυτός Αντώνης,τέλειωνε στους ταρσανάδες του νησιού ένα καινούργιο μπρίκι που του είχε δώσει το όνομα "Επαμεινώνδας".Σ' αυτό έβαλε όλες τις οικονομίες του ο δικός μας Αντώνης και γί-νηκε συνεταίρος στο καράβι του.

Ρεσάλτο

Με τις πρώτες επαναστατικές ντουφεκιές,ο Αντώνης Κριεζής μπαίνει στη διάθεση του ξεσηκωμού. Τον Μάιο του 1821 οι δύο Αντώνηδες με τον "Επαμεινώνδα" ακολουθάνε τα υδραίικα καράβια με ναύαρχο ακόμα τον Γιακουμάκη Τομπάζη.Τότε που ο Παπανικολής κόλλησε το μπουρλότο του στο τούρκικο ντελίνι στην Ερεσσό.Τον Ιούλιο,ακολουθάει πάλι τα υδραίικα καράβια στη Σάμο και στα απέναντι ακρογιάλια κάψανε εννιά τούρκικα καράβια πού ήταν να ξεμπαρκάρουν ασκέρια στη Σά-μο.

Το 1822 αποτραβιέται ο ξάδελφός του και δίνει το καράβι στον Αντώνη να συνεχίσει.Τον Φλεβάρη του 1822,ακολουθάει τον Μιαούλη στην Πάτρα.Τη χρονιά τούτη αρραβωνιάζεται ο Αντώνης την κό-ρη του μπέη της Ύδρας Βούλγαρη,κι οι γάμοι τους γίνονται σε δύο χρόνια.

Τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου,βάζει πλώρη ο τούρκικος στόλος για τ' Ανάπλι,να το τροφοδοτήσει και να χτυπήσει τις Σπέτσες.Ο Μιαούλης ήθελε με τη μικρή δύναμη που είχε να χτυπήσει την αρμά-δα μ' όλα μαζί τα καράβια του.Μα οι Τούρκοι ανάγκασαν τους Έλληνες να χωριστούν στα δύο.Μερι-κά καράβια με τον Αντώνη Κριεζή βρέθηκαν στο νησάκι Δοκό κατά το γραίγο (βορειοανατολικά) και άλλα με τον ναύαρχο στον πουνέντε (δυτικά).Ο Μιαούλης έκανε σήμα στα καράβια να τον ακολου-θήσουν.

Ο Κριεζής παραξήγησε το σήμα και με το μπρίκι του ρίχνεται στην αρμάδα.Τον ακολουθάει με μιας ο Σπετσιώτης Ανάργυρος Λεμπέσης με τη ναβέτα του κι από κοντά με το μπουρλότο του ο Λεονάρ-δος Θοδωρής.Ο καπετάν Αντώνης τα βάζει με τέσσερες τούρκικες φρεγάτες και τις χτυπάει με τα κανόνια του.Τους κάνει αρκετές ζημιές. Η θαλασσομάχη απλώνεται.»

Τάκης Λάππας, Το ναυτικό στην επανάσταση

...και μια παράδοξη (τουλάχιστον) θεωρία από το ιστολόγιο ΑΛΦΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ 

(http://alfeiospotamos.gr/?p=12086): 

Ο Αντ. Κριεζής [και άλλοι αρβανίτες] ήταν ...χαζαροΕβραίος!!!

ΧΑΖΑΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΡΙΕΖΗΣ

Ο Αντώνιος Κριεζής (1796-1η Απριλίου 1865),γιος του Δημητρίου Κριεζή.Το αρχικό όνομα της οικογέ-νειας,περί το 1604,ήταν Δέδες.Η οικογένεια Δέδε καταγόταν από τα Κριεζά της Ευβοίας και μέλη της μετοίκησαν στην Ύδρα,στο Κρανίδι,στην Αίγινα και τον Πόρο.Τα Κριεζά είναι χωριό που κατοικήθη-κε από Αρβανίτες και Βενετσιάνους (ανατ. του χωριού βρίσκονται τα ερείπια Βενετσιάνικου Πύρ-γου) την εποχή της Ενετοκρατίας περί το 1204 (Δ’ Σταυροφορία κατά της Κωνσταντινούπολης).Η οι-κογένεια Κριεζή–Δέδε θεωρείται αρβανίτικης καταγωγής.Το 1824 παντρεύτηκε με την Κυριακούλα Βούλγαρη,κόρη του μπέη της Ύδρας Γεωργίου Βούλγαρη.

Το 1836 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και διορίστηκε υπουργός των Ναυτικών στην Κυβέρνηση Άρ-μανσπεργκ,θέση στην οποία παρέμεινε ως το 1843.Στη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα προβιβά-στηκε στον βαθμό του αντιναυάρχου και έγινε ο πρώτος αξιωματικός του Ελληνικού ναυτικού με αυτό τον βαθμό,ενώ ονομάστηκε αυλάρχης του.Στις 12 Δεκεμβρίου 1849 διαδέχτηκε τον Κωνσταντί-νο Κανάρη στην πρωθυπουργία,ως επιλογή του βασιλιά Όθωνα,και επικράτησε στις εκλογές τον Σεπτέμβριο του 1850,οι οποίες προκηρύχθηκαν με διάταγμα που υπέγραψε η βασίλισσα Αμαλία,λό-γω της απουσίας του βασιλιά στο εξωτερικό.Στην διάρκεια της πρώτης πρωθυπουργίας του,το 1850, έλυσε το εκκλησιαστικό ζήτημα,με την ανακήρυξη του αυτοκέφαλου (καθεστώς εκκλησίας της οποί-ας ο αρχιεπίσκοπος δεν υποβάλει αναφορά σε κάποιον άλλον προκαθήμενο επίσκοπο) της Ελληνι-κής Εκκλησίας.

Στη διάρκεια της θητείας του,τον Απρίλιο του 1850,συνέβηκαν και τα γεγονότα που είχαν σχέση με τον Εβραϊκής καταγωγής Δαυίδ Πατσίφικο (δες εδώ).

Ανέλαβε μέγας αυλάρχης του βασιλικού οίκου και παράλληλα ονομάστηκε επίτιμος υπασπιστής του βασιλιά,σύμβουλος του επί Ναυτικών Θεμάτων και υποναύαρχος.
Σημείωση Γιάννη Β. Πέππα: Το κείμενο (το μετέφερα αυτούσιο) καθόλου δεν αποδεικνύει εβραϊκή καταγωγή του Α.Κ. ή εξυπηρέτηση απ΄ την πλευρά του σιωνιστικών στοχεύσεων.Ο υπαινιγμός για Βενετσιάνους στα Κριεζά έχει να κάνει με περίπλοκη πλεκτάνη συνωμοσιολογίας (όσοι αντέχετε, δείτε την στο εν λόγω μπλογκ) εβραιοκίνητης Βενετίας,Γένουας κ.λπ κ.λπ. Αντιθέτως,το μόνο δεδο-μένο που παρατίθεται είναι η κραταιά αντιεβραϊκή στάση του Α.Κ. στην υπόθεση Πατσίφικο (δες α-ναλυτικά στον παραπάνω σχετικό σύνδεσμο).
Ως τώρα ξερνάγαμε από δυσώδεις μπαρούφες μειοδοτών,υπαλληλίσκων και θλιβερών συγγραφί-σκων που επιχειρούσαν σύνδεση των αρβανιτοφώνων Ηπειρωτών Ελλήνων με τους τουρκαλβα-νούς.
Τώρα,εμβρόντητοι,άναυδοι και κατάπληκτοι,ακούμε και για Εβραίους Αρβανίτες... Τι να (πρωτο)πεις πια...    

Τέλος,ο εγγονός του Αντωνίου Κριεζή (με το ίδιο όνομα) εκτελέστηκε από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στις 22 Δεκεμβρίου 1944 και το πτώμα του πετάχτηκε στα Κιούρκα.Δες,αναλυτικά,εδώ.