Το "λις" στο αρβανίτικο φούντι και η φηγός της αρχαίας Δωδώνης

Αρβανίτες,αυτοί οι παλιοί Έλληνες 3

Στη φορεσιά της Αρβανίτισας,στο γυναικείο φούντι,υπήρχε κεντημένο ένα λις (είδος βελανιδι- άς,στα αρβανίτικα).Κατά την Mαρία Mιχαήλ-Δέδε (κοινωνιολόγος,λαογράφος και σπουδαία -η σημαντικότερη- ερευνήτρια της αρβανιτιάς) πρέπει να ΄χει να κάνει με την πανάρχαια χθόνια λατρεία της βελανιδιάς (φηγός) στη Δωδώνη.

Η Δωδώνη υπήρξε λατρευτικό κέντρο του Διός και λειτούργησε ως Μαντείο κατά την αρχαιότη- τα.Υπήρξε το αρχαιότερο Μαντείο του ελλαδικού χώρου και μπήκε στο στόχαστρο των εξουσιών της εποχής πάμπολλες φορές για τη σημασία που διατηρούσε ο τόπος στα τότε χρόνια.

Εντός του ναού του Διός υπήρχε μια φηγός (βελανιδιά),όπου οι ιερείς έδιδαν χρησμούς σύμφωνα με το θρόισμα που προκαλούσαν ο άνεμος και τα πτηνά στα φύλλα της.

Η φηγός κόπηκε από μισαλλόδοξους ανθρώπους το 391 μ.Χ.,ενώ σήμερα,είναι πιθανόν,η βελα- νιδιά που βρίσκεται στη θέση της να είναι η βιολογική συνέχεια της Ιεράς Φηγού της αρχαιότη- τας.

Η υπόθεση αυτή αρκεί για να προσφέρει ρίγος σε όποιον ευαίσθητο άνθρωπο την αντικρίσει.

Παραθέτω και το λήμμα φούντι από το Αρβανίτικο Λεξικό μου:

φούντι (< όψ. μσν. φούντος < λατιν. fundus:βάθος):το καλό αμανίκωτο γυναικείο φόρεμα,που φτάνει κάτω από τη μέση του ποδιού (όχι κατάσαρκα και κάτω από τη γρίζα.βλ.λ. καθώς και κεμίσα).απλό,σχεδόν απεριποίητο στο επάνω μέρος του,σε αντίθεση με το κάτω που ήταν πολυτε- λές.απαραίτητα όμως,για να λέγεται φούντι πρέπει να είναι κεντημένο με μεταξωτή κλωστή.Αν ήταν με μπαμπακερή ήταν πουκάμισο.

Αρβανίτικη γυναικεία φορεσιά

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος-Συγγραφέας

Απλό φούντι

Η Δωδωναία φηγός

Ολοκληρωμένο φούντι