Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2014

Ένα αρβανίτικο αποκριάτικο δίστιχο



ΤΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Ας δούμε ένα αρβανίτικο αποκριάτικο δίστιχο,γνωμικό θα λέγαμε,κοινό σε όλες σχεδόν τις περιοχές των Αρβανιτών:
«Νάνι νε τε λίδουρα,πούνα ίστε σίγουρα».Σημαίνει: 
«Τώρα στις Απόκριες,η δουλειά είναι σίγουρη,εξασφαλισμένη».
Εννοεί ότι σε αυτήν τη δυναμική ανάμνηση\αναβίωση του Διονυσιασμού θα βασιλέψουν ασταμάτητα το γλεντοκόπι,το πιώμα,ο χορός,το τραγούδι,οι αστεϊσμοί,το ξεφάντωμα,η ανεμελιά,το «έξω-καρδιά»,η ευωχία και το ανθρώπινο συναπάντημα.
Ειδικά στο τελευταίο υποκρύπτεται κι ένα σπιρτόζικο σχόλιο: ως «δουλειά» μπορεί να εννοηθεί η γενετήσια πράξη,ο έρωτας,το σεξ.Δηλαδή,τώρα που θα ξεφαντώσουμε,θα ξεσαλώσουμε,ε,θα το παρακάνουμε λίγο και στον έρωτα.
Πρέπει να τονίσουμε ότι οι Απόκριες αποτελούσαν μια θαυμάσια ευκαιρία κοινωνικής συσπείρωσης.Άλλες τέτοιες ήταν τα πανηγύρια,οι λειτουργίες στα ξωκλήσια,οι γάμοι και σε δεύτερο βαθμό οι αποχωρήσεις των νέων για να καταταγούν στον στρατό.
Σ' όλα αυτά,αλλού περισσότερο,αλλού λιγότερο,η μικροκοινωνία των αρβανιτών, συναντιόταν,έσμιγε,δυνάμωνε τις εσωτερικές συνδέσεις,αντάλλασσαν νέα και προβλήματα, ανέπτυσσαν συνοικέσια και παντρολογήματα.
Παρ' όλα αυτά που είπα λίγο παραπάνω,υπήρχε και δέσποζε ένα μετρημένο πλαίσιο εκδηλωτικότητας.Η γνωστή αυστηρότητα και συντηρητικότητα των αρβανιτών.Πρέπει να έχει κανείς εμπειρία από αρβανίτικα γλέντια για να κατανοήσει πως ξεδιπλωνόταν η φούρια,το κέφι,το ξέδωμα χωρίς ποτέ να εκτρέπονται σε υπερβολές,ασχήμιες και αήθειες.
Ας δούμε τώρα τις λέξεις,μία-μία:
Νάνι είναι χρονικό επίρρημα που σημαίνει τώρα.Πρόκειται για το νυν της αρχαίας.Αυτό και άλλα επιρρήματα όταν έπαιρναν ένα γιώτα στο τέλος τους αποκτούσαν άμεση επικαιρότητα.Έτσι το νυν γινόταν νυνί και σήμαινε τώρα δα.
Λίδουρα λέγονταν οι Απόκριες.Σε αυτές,στην εξαλλοσύνη της παλιάς Διονυσιακής λατρείας,ήταν χαρακτηριστική η ανταλλαγή σκωπτικών έως άσεμνων,δεικτικών και σκαμπρόζικων φράσεων,συνθημάτων,δίστιχων.Σε αυτά διακωμωδούνταν οι γείτονες,οι φίλοι,οι εχθροί,η εξουσία,οι πάντες.Εκφερόντουσαν δηλαδή,λοιδορίες (λοιδορώ= χλευάζω,παιχνιδίζω).
Πούνα είναι η δουλειά,η εργασία,ο πόνος με την πρώτη κυριολεκτική σημασία της λέξης,η καταπόνηση.Βέβαια,επειδή η πιο σημαντική εργασία για τους παλιούς χειρώνακτες αγροκτηνοτρόφους αρβανίτες ήταν το όργωμα,που θα τους έδινε στο τέλος τα σιτηρά,ψωμί και αλεύρι γι΄ αυτούς και τροφή για τα ζώα τους,το σχετικό παράγωγο ρήμα,πουνόιν,έφτασε να σημαίνει ζευγαρίζω,οργώνω.
Ίστε είναι το τρίτο ενικό του βοηθητικού ρήματος γιάμ (=είμαι).Το ίστε δεν είναι παρά το εστί.
Το
σίγουρα είναι ένα επίθετο που σημαίνει βέβαιος/α.Και στα αρβανίτικα και στα ελληνικά το όνομα σίγουρος και όλα τα σχετικά παραγόμενα αποτελούν δάνειο από τα λατινικά.Το μεσαιωνικό βενετσιάνικο seguro [=βέβαιος,ασφαλής] < λατινικό securus (se + cura) [=άφοβος,αμέριμνος].
Έτσι,σίγουρος είναι στην ουσία αυτός που έχει επισημανθεί,είναι βέβαιος,εξασφαλισμένος.
Παρατηρούμε με την γλωσσολογία το θαυμαστό ταξίδι λέξεων και εννοιών.
Ας δούμε μετά απ' όλα αυτά,εν παραλλήλω,το αρβανίτικο γνωμικό και την απόδοσή του στα αρχαία ελληνικά:
Νάνι νε τε λίδουρα,πούνα ίστε σίγουρα.
Νυνί εν ταις λοιδωρίαις,(ο) πόνος εστί σημαίνων.
Βλέπει κανείς καμιά διαφορά;
Όλοι αυτοί οι γραφικοί που αναζητούν υπόσταση για τα αρβανίτικα εκτός της ελληνικής γλώσσας,ας ετυμολογήσουν αυτό το γνωμικό με διάφορο τρόπο εκτός ελληνικής.
Δεν μπορούν να το κάνουν.Μονίμως στέκονται σε θολές γενικότητες,φληναφήματα και αστήρικτες αερολογίες.Οι ίδιοι είναι αγράμματοι,αργυρώνητοι τσαρλατάνοι και οι θέσεις τους γελοίες ξενοκίνητες προπαγάνδες που αποσκοπούν στη διάσπαση του ελληνικού έθνους μας με τη δημιουργία ανύπαρκτων μειονοτήτων.
Δείτε το παραπάνω θέμα ως βίντεο (youtube) πατώντας εδώ

Γιάννης Βασ. Πέππας,Φιλόλογος





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια να σχετίζονται με την ανάρτηση και να είναι ευπρεπή.

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.