Η μπόσκα της Πρωτοχρονιάς

Στ΄ αρβανιτοχώρια,πρωί-πρωί της Πρωτοχρονιάς σηκωνόταν ο αρχηγός του σπιτιού,ο πατέρας,έπαιρνε τη μπόσκα κι ένα κλαδί ελιάς,τα βούταγε σε καθαρό νερό και ράντιζε τους χώρους του σπιτιού,μέσα κι έξω.Ακολούθως,χτυπούσε μαλακά τα μέτωπα των υπολοίπων μελών της οικογένειας.Όλη αυτή την ώρα σκορπούσε ευχές για καλή σοδειά,υγεία και προκοπή.Η οικογένεια ευχαριστούσε με σεβασμό.

Η μπόσκα ήταν αγριοκρέμμυδο (επιστ.:σκίλλη.Στην Κρήτη: κρομμύδα, σικλοκρομμύδα, ασκελλετούρα) που είχε ξεχωθεί προσεκτικά την προηγουμένη.Ο λόγος που επέλεγαν τη μπόσκα ήταν η για πολύ καιρό διατήρησή της μετά το βγάλσιμό της απ΄ το έδαφος.αυτό οφείλεται στην ιδιότητα αυτού του φυτού να συγκρατεί πολύ νερό,υγρασία.

Επρόκειτο για εξαγνιστικό,ευετηρικό δρώμενο ακμαίο ως και τη δεκαετία του 1970.

Στην αρχαιότητα,στη γιορτή των Θαργηλίων αναφέρεται προσφορά στον Ήλιο και τις Ώρες,τις προσωποποιήσεις των εποχών,που ευνοούσαν την ευκαρπία.O Απόλλων συνδέθηκε με τη γιορτή,γιατί η λατρεία ενός θεού με εξαγνιστικές ιδιότητες ταίριαζε να περιβάλλει παμπάλαια μαγικά δρώμενα που αποσκοπούσαν στην απομάκρυνση των μιασμάτων.O θεός ωστόσο εμφανίζεται κάποτε και ως προστάτης της βλάστησης,οπότε και αυτή η πλευρά της υπόστασής του θα δικαιολογούσε τη σύνδεσή του με τα Θαργήλια.O Απόλλων έχει ομοιότητες με ηλιακές Θεότητες και υπάρχει η άποψη ότι η λατρεία του διαδέχθηκε αρχαιότερη λατρεία του Ηλίου.Τον Ήλιο και τις Ώρες,στα Θαργήλια,γιόρταζαν με την περιφορά της ειρεσιώνης,ενός κλαδιού τυλιγμένου με μαλλί και φορτωμένου με κάθε λογής καρπούς.Αγόρια αμφιθαλή,που ζούσαν δηλαδή και οι δύο γονείς τους,περιέφεραν το κλαδί από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας,και στο τέλος το απέθεταν στο ιερό του Απόλλωνα.

Στη φωτό: Οι τρεις Ώρες κρατώντας κλαδιά,φορτωμένα ρόδια,σύμβολα επικαρπίας.
Λεπτομέρεια από αττική ερυθρόμορφη κύλικα του Ζωγράφου του Σωσία.
Γύρω στο 500 π.Χ.,Βερολίνο,Staatliche Museen 
(πηγή:Ι. Κακριδή,«Ελληνική Μυθολογία 2.Οι Θεοί»,«Εκδοτική Αθηνών»).

Διαβάστε σχετικά: Αντώνης Α. Αντωνάκος: Ειρεσιώνη

Γιάννης Βασ. Πέππας, Φιλόλογος